الروند چیست؟ — راهنمای کامل و جامع
دی 4, 1400
الروند ارز دیجیتالی است که ادعای مقایاس پذیری بالا، سرعت و پلتفرمی امن بر پایه بلاکچین برای مقیاس پذیری اینترنت را با خود به یدک میکشد.
بعنوان بروکر معتبر فارکس که در زمینه ارزهای دیجیتال به ارائه خدمات متعددی میپردازیم اعتراف میکنیم که بلاکچین یک فناوری منحصر به فرد بوده که پروژههای پیاده سازی شده بر روی این فناوری بسیار مجذوب کننده هستند. در سالهای اخیر شاهد رشد و تسخیر بینهایت پروژه ارزهای دیجیتال مختلفی برپایه بلاکچین بودیم که ثمرههای چشمگیر این پروژهها فین تک،دیفای، ان اف تی و دی اپ میباشد.
فناوری مقیاسسازی پلتفرمهای غیرمتمرکز برای پشتیبانی از توان عملیاتی بالاتر از نظر تراکنش در ثانیه، تقاضای زیادی دارد. فناوریهایی مانند NFT (توکنهای غیرقابل تعویض)، DeFi همگی اخیراً موجهایی را ایجاد کردهاند و از قدرت بلاکچین قابل برنامهریزی اتریوم برای ایجاد نام خود در فضای رمزنگاری استفاده میکنند، همه اینها منجر به ایجاد پروژهها/پروتکلهای امیدوارکننده در حوزه بلاکچین شده است. ارزهایی مانند پالیگون، الروند، پولکادات، کاردانو و سایر موارد این چنینی بمنظور مقیاس سازی و ایمنتر کردن تراکنشهای شبکه بلاکچین و همینطور سوددهی با کمترین میزان کامزد و سرمایه اولیه بوجود آمدند. درست است که تمامی ارزها و پروژههای مبتنی بر بلاکچین موجب شدهاند تا اتفاقات خیره کنندهایی رقم بخورد اما با ظهور الروند شکل دیگری از رویدادها و سایر اتفاقات تازه پدیدار گشتهاند.
الروند چیست؟
الروند یک بلاکچین عمومی با توان عملیاتی بالا است که بر روی ارائه امنیت، کارایی، مقیاس پذیری و قابلیت همکاری با اتخاذ دو عنصر کلیدی متمرکز شده است: مکانیزم اجماع الروند شاردینگ تطبیقی و اثبات سهام ایمن (SPoS) است. الروند صرفا یک پروتکل بلاکچین نیست که توان عملیاتی بالای تراکنش را تسهیل کند، بلکه یک اکوسیستم کامل از Defi، Fintech و IoT است. الروند یک پلتفرم مقیاس پذیر و امن برای ساخت برنامه های کاربردی غیر متمرکز یا دی اپ ارائه می دهد.
بنیانگذاران الروند
الروند در اوخر سال 2017 توسط دو برادر به نامهای بنجامین و لوسین مینکو بهمراه لوسین تادی به عنوان راه حلی برای مشکل مقیاس پذیری بلاک چین، تاسیس شد. ایده شکل گیری الروند از اینجا سرچشمه میگرفت که این افراد تصور میکردند مشکل مقیاس پذیری ، مهم ترین مشکل پیش روی صنعت است.
قبل از تاسیس الروند، بنجامین و لوسین مینکو MetaChain Capital که یک صندوق سرمایهگذاری دیجیتال است را تاسیس کردند. بنجامین مینکو بعنوان مدیرعامل و لوسین مینکو بعنوان مدیر ارشد فناوری سمت داشتند. این دو همچنین ICO Market Data را که یک جمعآوری کننده اطلاعات در مورد عرضه اولیه ارز است، تأسیس کردند.
چرا الروند؟
در دنیای ارزهای دیجیتال هر پروژه و ارزی که به جهان و جهانیان معرفی میشود یک هدف خاص دارد که آن هدف ایده ساخت آن است. جدای از اینکه این ارز محبوب است یا نه، ارزش پولی آن در مقایسه با سایرین چقدر است و مواردی از این قبیل، این قبیل پروژهها هرکدام برای رفع کمی و کاستیهای بلاکچین طراحی و اجرا میشوند. شاید متعجب شوید اما جدای از اینکه بلاکچین یک انقلاب عظیم در جهان است این ایده بر روی کاغذ یک ایده فوق العاده است در هنگام راه اندازی و به عبارتی در دنیای واقعی این انقلاب هنوز نیاز به تکمیل شدن دارد. از این رو ما شاهد ارزهای متفاوت با ایده و کارایی متفاوت هستیم. دلیل این امر هم این است که این ارزها و پروژهها هرکدام مانند یک قطعه پازل بوده که وظیفه تکمیل را برعهده دارند.
برخی از محبوبترین ارزهای دیجیتال عبارتند از:
- بیتکوین: ارز دیجیتالی که یک گزینه عالی برای سرمایهگذاری بوده و چیزی که بیتکوین را به یک سرمایهگذاری خاص تبدیل میکند تعداد واحد کم آن و شیوههای مختلف استفاده از آن برای سرمایهگذاری است.
- اتریوم: بلاکچین قابل برنامه ریزی.
- سولانا: ارائه مقیاس و سرعت برای پشتیبانی از نوآوریهای ارائه شده در حوزه بلاکچین.
مسئلهایی که الروند را به یک پروژه منحصر به فرد و یک حرکت بی سابقه در تاریخچه بلاکچین و ارزهای دیجیتال تبدیل میکند وجود ویژگیهایی است که ترکیبی از سه مورد فوق است.
از جمله ویژگیهای منحصر به فرد الروند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اکوسیستم شگفت انگیز
الروند یک اکوسیستم قدرتمند را به توسعه دهندگان، اعتبار سنجها، صرافی ها و کسب و کارها برای ایجاد یک اقتصاد اینترنتی جدید ارائه میدهد.
سرعت بالا
پروتکل بلاکچین الروند برای قراردادهای هوشمند و دی اپها میتواند بیش از 10 هزار تراکنش در ثانیه را با زمان بسیار اندک (5 ثانیه) و هزینههای ناچیز انجام دهد و تراکنشهای متقاطع را در عرض چند ثانیه پردازش کند. این مورد یکی از ویژگیهای منحصربه فرد الروند است.
حق امتیازهای جذاب
یکی از ویژگیهای کلیدی که الروند ارائه میدهد حق امتیاز قرارداد هوشمند است، در این خصوص 30 درصد از هزینهها را میتوان به نویسنده قرارداد هوشمند اختصاص داد که در نوع خود بسیار نوآورانه و شگفت انگیز است.
فناوری مقیاس پذیر، ایمنی و رابط کاربری آسان با توسعهدهندگان
الروند به دلیل فناوری زیربنایی خود متمایز است، اجازه دهید تا هریک از این موارد را بررسی کنیم:
شاردینگ تطبیقی
شبکه شاردینگ نحوه سازماندهی گرهها به شاردها را مدیریت میکند و میتواند ارتباط را با ارسال پیام به زیر مجموعهای از گرهها به جای شبکه کامل، بهبود بخشد. بنابراین هدف شاردینگ حالت تطبیقی حل مشکل مقیاسپذیری با افزایش عملکرد و کارایی شبکه از طریق بهبود ارتباطات درون شاردهاست. این کار را با ادغام هر سه نوع شاردینگ در یک راه حل واحد انجام میدهد که امکان پردازش موازی در همه سطوح را فراهم میکند.
شبکه الروند به خردههایی (شارد) تقسیم میشود که برای مقیاسبندی شبکه استفاده میشوند. هر شارد مسئولیت بخشی از وضعیت و پردازش تراکنشها را بر عهده دارد و به هر شارد اجازه میدهد تا تنها بخشی از تراکنشها را همزمان با سایر انجام دهد.
شاردینگ برای اولین بار در پایگاه های داده استفاده شد و روشی برای توزیع داده ها در چندین گره است. شاردینگ این کار را به یک تکنیک مقیاس پذیر تبدیل میکند و میتواند توسط شبکههای بلاکچین برای تقسیمبندی حالتها و پردازش تراکنشها استفاده شود. به طوری که هر گره از شبکه تنها نیاز به پردازش قیمتی از تمام تراکنشها دارد.
شاردینگ تراکنشهای متعددی را تسهیل و تسریع میبخشد. شاردینگ یک بلاکچین را به قطعات کوچکتر تقسیم میکند و به آن اجازه میدهد تا تراکنشهای بسیار و بیشتری را با استفاده از موازی سازی پردازش کند و در نتیجه توان عملیاتی و کارایی تراکنش را تا حد زیادی بهبود میبخشد.
شاردینگ به افزایش توان عملیاتی شبکه بلاکچین با افزایش تعداد اعتباردهندهها کمک میکند که ما آن را به عنوان مقیاس افقی در دنیای فناوری نیز میشناسیم.
انواع شاردینگ
الروند از سه نوع شاردینگ اصلی استفاده میکند که عبارتند از:
شاردینگ شبکه
شاردینگ تراکنش
شاردینگ وضعیت
مکانیزم اثبات سهام ایمن
الروند هر تراکنش را با استفاده از مکانیزم اثبات سهام ایمن اعتبارسنجی میکند. این رویکرد ایجاد مکانیزم اجماع آن را مبتکرانه و آیندهنگر میسازد، تا جایی که گرههای اعتبارسنجی برای اجماع از یک خرده یا شاردینگ انتخاب میشوند.
مکانیزم اثبات سهام ایمن گرههای اعتبارسنجی برای اجماع را بر اساس میزان توکنهای EGLDکه توسط اپراتورهای آنها در معرض اعتبارسنجی قرار می گیرند، انتخاب میکند. هر اعتبارسنج دارای یک رتبه بندی فردی بوده که این رتبه محاسبه میشود. این رتبه بندیهای بیانگر سوابق فردی اعتبارسنجها بوده و در حین اجماع مورد توجه قرار میگیرند.
اعتبارسنجهایی که از امتیاز بالاتری برخوردار هستند شانس بیشتری برای انتخاب شدن دارند. رتبه بندی یک اعتبارسنج در پایان هر بازه با کمی استثناء در هنگام امتیازدهی مجددا محاسبه میشود.
دستگاه مجازی قدرتمند (دستگاه سوخت رسانی قرارداد هوشمند)
فناوری دیگری که زیرساخت الروند را قوی میسازد Arwen WASM VM است. برای هر شبکه بلاکچین مدرن مکانیزم ساخت قرارداد هوشمند کلید موفقیت آن است. الروند بدلیل بکارگیری Arwen VM که WebAssembly را اجرا میکند چندین زبان پشتیبانی می کند که توسعه دهندگان می توانند قراردادهای هوشمند را در آن اجرا کنند و همین امر موجب تمایز الروند از سایرین است.
گرهها
یک گره میتواند هرچیزی از کامپیوتر، گوشی هوشمند، یا سروری باشد که کلاینت الروند را اجرا کرده و پیامهای دریافتی را از همتایان خود منتقل میکند. گرهها میتوانند نقش اعتبارسنج، ناظریا فیشرمن را ایفا کنند.
اعتبارسنجها گرههایی در شبکه الروند هستند که وثیقه یا سهامهایی را به شکل توکن EGLD بمنظور تایید فرایند تراکنشها و شرکت در مکانیزم اجماع دریافت میکنند. اعتبارسنجها از طریق پروتکل و کارمزد تراکنش پاداش خود را دریافت میکنند و در صورت ایجاد اختلال در شبکه، سهام خود را از دست خواهند داد.
ناظرها گرههایی هستند که سهام ندارند. ناظرها اعضای غیرفعال شبکه هستند که میتوانند بر تاریخچهها نظارت کنند.
ناظرها به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
Full: آنهایی که کل تاریخچه را مرور میکنند.
Light: فقط دو دوره از تاریخ بلاک چین را مرور میکنند.
نکتهایی که در این خصوص وجود دارد این است که ناظرها برای مشارکت خود پاداشی دریافت نمیکنند.
فیشرمن گرهایی است که اعتبار بلاکها را پس از مطرح شدن تایید میکند. آنها بلاکهای نامعتبر (تراکنش های نادرست) ایجاد شده توسط عوامل مخرب را به چالش میکشند و بصورت توکن EGLD پاداش دریافت میکنند.
توکن الروند EGLD
الروند اولین بار در آگوست 2019 معرفی شد و Mainnet (شبکه اصلی) آن در جولای 2020 فعال شد.
Mainnet اصطلاحی است که برای توصیف زمانی که یک پروتکل بلاکچین به طور کامل توسعه یافته استفاده میشود، به این معنی که تراکنشهای ارز دیجیتال در حال پخش، تأیید و ثبت بر روی یک فناوری دفتر کل توزیع شده (بلاکچین) هستند.
EGLD توکن شبکه الروند بوده و موارد استفاده آن عبارت است از سرمایهگذاری، حاکمیت، تراکنش ها، قراردادهای هوشمند و پاداشهای مربوط به اعتبارسنجی.
چه تعداد توکن EGLD در گردش است؟
ساز و کار اقتصادی الروند دارای عرضه محدودی بوده که از 20,000,000 EGLD شروع میشود و توکنهای جدیدی برای پاداش اعتبارسنجیهای شبکه ساخته شدهاند. حداکثر عرضه هرگز نمی تواند از تعداد 31,415,926 EGLD تجاوز کند، اما با پردازش تراکنشهای بیشتر این عدد کاهش مییابد.
توکن EGLD الروند ابتدا از طریق یک عرضه خصوصی برای خرید در دسترس قرار گرفت، که در آن 19٪ از عرضه اولیه آن فروخته شد، که پس از آن 7.5٪ بلافاصله پس از تولید توکن در دسترس قرار گرفت و 15.41٪ دیگر هر سه ماه یکبار منتشر شد. الروند همچنین یک پیشنهاد اولیه ترید را در بایننس برگزار کرد که در آن 25٪ از توکنهای EGLD فروخته شد و بلافاصله پس از آن در دسترس عموم قرار گرفت.
اگر بخواهیم کاربردهای توکن EGLD را با جزئیات بیشتر بیان کنیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رابط کاربری آسان و کاربردی در سطح جهانی
وقتی به پذیرش فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال نگاه میکنیم، بزرگترین مانع، پیچیدگی ذاتی فناوری بکار گرفته شده است. برای درک این موضوع سعی کنید بلاکچین و کاربرد ارزهای دیجیتال را برای افراد عادی توضیح دهید آنگاه به سرعت متوجه خواهید شد که این موضوع کاملا درست است. تیم الروند این مانع را با نمودار روابط موجودیت ها یا ERD دیدند و میدانستند که برای دستیابی به بیش از 1 میلیارد مخاطب و کاربر نیاز به بازنگری کامل و طراحی مجدد توکن مورد استفاده ارز اصلی الروند دارند.
ذخیره دیجیتال ارزش و ذخیره جهانی
هنگامی که تیم الروند توکن EGLD را ایجاد کرد، میدانستند که هسته اصلی تمام استفاده داخلی در اکوسیستم الروند خواهد بود. هدف اصلی آنها از طراحی این توکن ایجاد یک ذخیره قوی از ارزش، شبیه به طلای فیزیکی بود اما با عملکردی که می تواند آن را در درازمدت برتر از طلا کند. تیم با ایجاد نمادهایی مانند صدای تیک تیک که با پیشوند “e” شروع میشود، ارز دیجیتال را بصریتر و درک آن آسان تر کرد.
علاوه بر این، یک کار یک مسیر منطقی و منسجم برای داراییها و ارزهای دیجیتال آینده ایجاد میکند. در طراحی EGLD این فرض وجود دارد که شبکه الروند با سایر ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات صادر شده توسط دولتها سازگار خواهد بود. نتیجه این امر این است که در نهایت همه میتوانند از قابلیتهای پهنای باند عظیم الروند بهره ببرند و راههایی برای انتقال دارایی مالی به صورت الکترونیکی ارائه دهند. الروند در آینده قصد دارد بسیاری از توکنهای «e» جدید ایجاد کند که شامل ارزهای فیات، داراییهای ترکیبی مانند سبد سهام و سبد سرمایهگذاری و سکههای پایدار (استیبیل کوین) میشود.
کاهش تعداد توکن EGLD میزان تقاضا را تقویت میکند
با کاهش عرضه توکن EGLD به 20 میلیون واحد، عرضه این توکن برای هر نفر 0.0025 EGLD است که مقدار بسیار کمی را شامل میشود. این امر تقاضا برای توکن EGLD را تحریک میکند، با فرض اینکه مالکیت چند صد توکن EGLD در حال حاضر مشابه مالکیت چند صد بیت کوین در سال 2010 است.
استیکینگ توکن EGLD
در توضیح استیکینگ باید گفت:”استیک کردن به معنای نگهداری داراییها در یک کیف پول ارز دیجیتال است، تا از این طریق امنیت و عملکرد شبکه بلاکچین را تامین کند. به بیانی دیگر، استیکینگ قفل کردن ارزهای دیجیتال به منظور دریافت پاداش است.”
در بیشتر موارد، شما میتوانید کوینها و توکنهای خود را به صورت مستقیم در کیف پول کریپتوی خود استیک کنید. از طرفی، بسیاری از صرافیها خدمات استیکینگ را به کاربران خود ارائه میدهند.
استیکینگ به این معناست که شما ارزهای دیجیتال خود را نگهداری میکنید تا بتوانید تراکنشها را تایید کنید و از شبکه پشتیبانی کنید. در ازای نگهداری کریپتو و قدرت بخشیدن به شبکه، شما پاداش دریافت میکنید. شما با استیک کردن میتوانید درآمد جانبی قابل قبولی برای خود ایجاد کنید. علاوه بر پاداش استیکینگ، زمانی که قیمت توکن یا کوین شما افزایش یافت، از این موضوع هم سود اضافی دریافت میکنید. البته باید بدانید که تمام رمز ارزها از استیکینگ پشتیبانی نمیکنند.
در زمان پیدایش شبکه اصلی (Mainnet)، الروند یک سیستم بسته با قابلیت استیکینگ و تفویض اختیار محدود را برای کمک به راهاندازی شبکه اصلی به کار گرفت. علاوه بر یک اجتماع بزرگتر قابلیت استیکینگ و تفویض اختیار برای ایجاد یک بازدارنده اقتصادی در برابر حملات شبکه طراحی شده بود. پس از تکمیل شبکه قابلیت استیکینگ و تفویض اختیار به چهار فاز به ترتیب زیر تقسیم بندی شد:
فاز 1 (فعال شده در 14 اکتبر 2020):
فاز اول یک صف تشویقی برای اعضای اجتماع الروند ایجاد کرد تا توکنهای EGLD را واگذار کنند و یک جا در صف رزرو کنند و متعاقباً برای مدت زمان صرف شده در صف پاداش دریافت نمایند. در فاز 1 به نمایندگان موجود نیز این امکان داده شد که مصونیت خود را پس بگیرند و بدین ترتیب به اولین اعضای صف اجازه جایگزینی آنها داده شد. در فاز 1 حداقل 10 توکن EGLD برای پیوستن به صف مورد نیاز بود.
در فاز اول تفویض به سمت گرههای اجماع الروند انجام شد. مراحل بعدی تفویض اختیار را به ارائه دهندگان استیکینگ واگذار میکند. استدلال این بود که اطمینان حاصل شود که گرههای بنیادی در 1454 ثابت باقی میمانند.
فاز 2 (فعال شده در 1 دسامبر 2020):
فاز دوم ویژگیهایی را معرفی کرد که به هر اعتبارسنج اجازه میداد تا توکن EGLD را به اشتراک بگذارد و یا آن را لغو کند. اعتبارسنجهای فعلی که به دنبال اضافه کردن گرههای جدید و اعتبارسنجهای جدیدی که میخواستند اولین گره را ایجاد کنند، توانستند با قرار دادن 2500 واحد از توکن EGLD در هر گره، به صف بپیوندند.
سیستم صف به منظور حفظ لیستی از گرههای جدید که مایل به پیوستن به شبکه هستند استفاده میشود، به طوری که وقتی یک گره موجود، گره جدیدی را رها میکند، بتواند آن را بر اساس 1:1 از صف اعتبارسنجی جایگزین کند. این کار برای اطمینان از اینکه تعداد گرهها کمتر از 1920 نمیشود انجام شد، که البته این امر اجازه میدهد تا 3 شارد و 1 متاچین حفظ شود. همچنین به حداقل 80 گره اضافی در لیست انتظار برای شاردهای اضافی اجازه فعالیت میدهد؛ همچنین در فاز دوم، APR یا همان نرخ سود سالیان تا سقف حداکثر 20 درصد حفظ شود.
فاز 3 و 4:
فازهای سوم و چهارم قرار بود 4 تا 6 هفته پس از راه اندازی فاز دوم فعال شوند، اما از اوایل فوریه 2021 همچنان منتظر این فازهای بعدی هستیم. وقتی که فازهای سوم و چهارم فعال شوند، امکان افزایش تعداد گرهها، امکان قرار دادن بیش از 2500 توکن EGLD در هر گره، بکارگیری تفویض باز و یک سیستم حراج نرم جدید را فراهم میکنند. فاز سوم و چهارم پیشنهادی را برای اعتبار سنجی الروند و اجتماع آن بمنظور ایجاد نظرات و بازخوردهای مربوطه ارائه میدهد. انتظار میرود که انتقال به این مراحل اولین رای گیری زنجیرهایی اجتماع را نیز فراهم آورد.
عملکرد شبکه الروند
الروند شبکه اصلی خود را در 30 ژوئیه 2020 راه اندازی کرد. توسعه دهندگان همواره به دنبال ایجاد یک بلاکچینی هستند که مانند یک اقتصاد دیجیتال جهانی، بدون مرز و کاملاً قابل دسترسی باشد.
این ایده را می توان با ساخت الروند به پلتفرمی که از یک پروتکل انتقال ارزش مقیاس پذیر همراه با استقرار آسان برنامه های غیرمتمرکز (dApps) استفاده میکند، به دست آورد.
یکی از ویژگیهای کلیدی ارائه شده توسط الروند، عملکرد تراکنشهای آنی و مقیاسبندی خطی آن است که به شبکه اجازه رشد میدهد. وب سایت الروند ادعا می کند که این شبکه می تواند 250000 تراکنش در ثانیه را پردازش کند و طبق نتایج اخیر شاردینگ تطبیقی الروند تا 260000 TPS را پشتیبانی میکند. این پلتفرم همچنین دارای نیازهای ذخیره سازی کاهش یافته و مقیاس خطی بهبود یافته با پیوستن گره های بیشتری به شبکه است. ترکیبی از مقیاسگذاری خطی و پردازش موازی کلیدی است که به الروند امکان میدهد از توان عملیاتی راهحلهای متمرکز فعلی پیشی بگیرد.
فناوری میان زنجیرهایی
الروند علاوه بر تمرکززدایی کارآمد، به دنبال ارائه قابلیت همکاری میان زنجیرهایی نیز هست. این تیم میخواهد تمرکززدایی کامل را به امید به حداقل رساندن احتمال سوءاستفاده کاربران از یک نقطه شکست ارائه دهد.این تیم همچنین امیدوار است که مبادلات را به عنوان نقطه اصلی تعامل بین بلاکچینها از بین ببرد. شبکه الروند برنامههایی برای امکان برقراری ارتباط کامل بین سرویسهای خارجی مختلف دارد که با اجرای ماشین مجازی الروند (EVM) آغاز میشود.
این ماشین مجازی از قراردادهای هوشمند نوشته شده در Solidity پشتیبانی کرده و به کاربران اجازه میدهد بدون استفاده از صرافی، تراکنشهای ایمن بین الروند، اتریوم و دیگر توکنهای ERC-20 ایجاد کنند. ماشین مجازی الروند (EVM) همچنین دارای یک مکانیسم تطبیقی بوده که امکان برقراری ارتباط با زنجیرههای دیگر با الروند را میدهد.
الروند در مقایسه با بیتکوین
قیاس از نظر بازدهی اقتصادی
بازده مالی الروند به خوبی بیتکوین نیست با این حال، انتظار میرود که بازده مالی الروند در آینده نزدیک بهبود یابد و به احتمال زیاد بهتر از بیتکوین باشد. همین امر ممکن است توضیح خوبی در این خصوص باشده که چرا الروند در بین کاربران محبوبیت کمتری دارد. باتوجه به بازده مالی الروند و ارزش بازار 4.62 میلیارد یورویی آن، نشانهها حاکی از آن است که به احتمال زیاد در مقایسه با بیتکوین که ارزش بازار آن 813.9 میلیارد یورو است، کمی کم لطفی در این خصوص وجود دارد. دلیل این امر هم قابلیتها و ویژگیهای الروند است.
هزینههای متحمل شده در خصوص ارسال توکن الروند در مقایسه با بیتکوین چندین برابر ارزانتر بوده و تراکنشهای آن نیز حدود دویست برابر سریعتر تأیید میشوند (دستیابی به سطح بالایی از اطمینان در خصوص کامل بودن یک تراکنش). الروند حدود 30 برابر کمتر از بیتکوین غیرمتمرکز است. این امر نشان میدهد که EGLD در مقایسه با BTC کمتر قابل اعتماد است، اما لزوماً به این معنی نیست که الروند از امنیت کمتری برخوردار باشد.
الروند کیف پولهای مستقل و انحصاری مانند بیتکوین ندارد که آن را مستقیماً برای بهروزرسانی و بالا بردن سطح امنیت به تیم توسعه دهنده اصلی وابسته کند. با این حال، این موضوع ممکن است در آینده نزدیک تغییر کند زیرا اکثر توکنها در نهایت توسط کیف پولهای مستقل پشتیبانی میشوند. EGLD و BTC هر دو امروزه به طور گسترده در بسیاری از بروکرها و صرافیهای آنلاین پذیرفته شدهاند.
درصد عرضه در دسترس الروند از توکنهای EGLD حدود دو برابر کمتر از بیت کوین در خصوص توکنهای آن است. در مورد تورم، نرخ تورم الروند در مقایسه با بیت کوین حدود پنج برابر بیشتر است. اما بیت کوین سهامی را ارائه نمیدهد، سهم الروند سالانه حدود 29 درصد بازدهی را ارائه میدهد.
الروند و بیتکوین هردو از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکنند که این امر به قراردادهای غیرمتمرکز اجازه میدهند به بلاکچینهایشان مرتبط شوند و توسعهدهندگان بتوانند برنامههای غیرمتمرکز را بسازند، دی فای یک مثال کامل و موجه از این امر است. الروند و بیتکوین هر دو به طور کامل دارای استقلال هستند، به این معنی که دارای عملکرد کامل در مورد قابلیتهای مربوط به خود هستند. این موضوع در حالی است که، بسیاری از ارزهای دیجیتال هنوز در دست توسعه هستند.
الروند در مقایسه با ETH 2.0
دقیقا مانند کسب و کارهای سنتی بلاکچینها هم بر سر ارائه خدمات با یکدیگر رقابت دارند. موضوعات رقابتی که بلاکچینها بر در تلاش برای پیشی گرفتن از یکدیگر هستند عبارتند از، ارائه پلتفرمی با مقیاس پذیری بیشتر و انجام تراکنشهای سریعتر، کارمزدهای حداقلی و سایر ویژگیهای پیشرفته این چنینی. بنظر میرسید که رقبا اتریوم توانستند از اتریوم با موفقیت و راحتی پیشی بگیرند؛ اما به ناگهان همه چیز تغییر کرد این اتفاق به لطف بروزرسانی شبکه ETH 2.0 و شبکه آزمایشی مدالا رقم خورد.
Mainnet (شبکه اصلی)
برخلاف ETH 2.0، راهاندازی شبکه اصلی الروند قبلاً انجام شده و در حال حاضر 2 هزار اعتبارسنج مشغول فعالیت در این بلاکچین هستند. ETH 2.0 تنها شبکه آزمایشی مدالا را راهاندازی کرده، اما تعداد اعتبارسنجها از 20 هزار کاربر فراتر رفته است که این امر نشاندهنده مقیاس پروژه است.
تیم اتریوم در خصوص ایجاد گره مشخصات دقیقی را برای توسعه دهندگان آماده کرده است. شبکه آزمایشی مدالا با استفاده از کد پنج کاربر از جمله، Prysmatic Labs’ Prysm, Chainsafe’s Lodestar, PegaSys’ Teku, Status’ Nimbus and Sigma Prime’s Lighthouse متصل شده بود. به این ترتیب، اگر یک باگ مهم در کد یکی از کاربران ظاهر شود، شبکه، در تئوری، فعال باقی میماند. با این حال، در عمل، 98٪ گره ها از Prysm استفاده میکنند، بنابراین این مکانیزم خرابی امن (Failsafe) کار نمیکند.
شبکه به روز شده ETH 2.0 پس از تکمیل توسعه و آزمایش آن، از مکانیزم اثبات سهام امن و مکانیزم اشتراک گذاری مانند الروند استفاده میکند، بنابراین شبکه به صورت پویا به زنجیرههای جداگانه (شارد) تقسیم می شود که به صورت موازی کار میکنند که این امر مشکلات مقیاس پذیری را حل و مقیاس پذیری را افزایش میدهد. شایان ذکر است که پهنای باند شبکه هر دو پروژه مرحله تست اصلی و اولیه را با موفقیت پشت سر گذاشتهاند.
الروند یک شبکه اصلی (Mainnet) درحال اجرا دارد درحالی که اتریوم در حال گذراندن مراحل پایانی شبکه آزمایشی مدالا قبل از فاز 0 بیکن چین است. فاز اول شامل شاردینگ میشود و فاز دوم اجرا حالت (ewasm) را با خود بهمراه دارد. شبکه اصلی الروند با قابلیت 15000 TPS راه اندازی شد، که می تواند به صورت خطی در مواقعی که به شاردهای بیشتر نیاز است مقیاس شود. مفهوم مقیاسپذیری الروند در یک شبکه آزمایشی عمومی با 50 شارد که با سرعت 263000 TPS اجرا میشد ثابت شده است.
تیم اجرایی
در اینجا، یک مزیت آشکار برای اتریوم وجود دارد: این پلتفرم توسط یک تیم قوی پشتیبانی میشود که اعتماد یک جامعه بزرگ را به خود جلب کرده است، و ارز دیجیتال اتریوم، علیرغم کاستیهای بلاکچین، پس از بیتکوین دومین ارز دیجیتال محبوب هم از نظر کارایی و هم از نظر کاربران است. این پروژه دارای یک اکوسیستم توسعه یافته بوده و بنیاد اتریوم تجربه گستردهایی در توسعه راه حلهای بلاکچین دارد. به عنوان مثال، ETH 2.0 در حال حاضر دارای 3 سرویس مرورگر بلاک است، در حالی که الروند تنها یک سرویس دارد.
اما یک جنبه غیر واضح نیز در این میان وجود دارد، انتقال عملکرد از شبکه قدیمی به شبکه جدید از نظر فنی همیشه دشوارتر است. علاوه بر این، رویکرد چند کاربری ETH 2.0 می تواند توسعه را کند کند، زیرا سازگاری بین کاربران باید بصورت تمام و کمال انجام پذیرد.
تیم الروند در چند ماه گذشته رشد سریعی را با خود بهمراه داشته است، این موضوع زمانی اثبات شد که مخاطبان صفحه توییتر الروند به بیش از سه برابر افزایش یافتند و تیم الروند توانست رشد مشابهی را در همه کانالهای خود ثبت کند. تلاشهای تیم الروند در خصوص بازاریابی در خارج از دنیای بلاکچین متمرکز شده و این اثبات این امر را هجوم ناگهانی کاربران جدید توضیح میدهد. الروند خود را بهعنوان رقیب اتریوم نمیداند، بلکه بهعنوان فناوری جدیدی برای کمک به حل برخی از مسائل مبرم اینترنت در مقیاس بزرگ، جایگاه خود را نشان میدهد.
جنبههای فنی
در چند دوره زمانی اخیر کارمزدهای شبکه اتریوم توانست رکوردهای تاریخی را ثبت کند. چنین شرایطی ادامه رویه کاربری قراردادهای هوشمند و نگهداری آنها بر روی شبکه را برای توسعه دهندگان بسیار سخت میکند. از طرفی دیگر کاهش کارمزدهای شبکه برای الروند یک دغدغه اساسی است. در طول انجام تستهای مختلف شبکه الروند نتیجهایی بی نظیر را نشان داد. 263 هزار تراکنش در ثانیه.
این عدد 10 برابر بیشتر از سیستم پرداخت بین المللی Visa بوده که قادر است تا 25 هزار تراکنش در ثانیه را پردازش کند. مقایسه این عدد با اتریوم خیره کننده تر است: اتریوم به 20 تراکنش در ثانیه محدود شده است، بنابراین الروند 10000 برابر سریعتر عمل میکند. رفع این محدودیت تا زمان اجرایی شدن شاردینگ فاز یک ETH 2.0 حل نخواهد شد. تا آن زمان، یک گلوگاه در شبکه وجود خواهد داشت که نه تنها پردازش تراکنشها را کند میکند، بلکه کارمزدهای نجومی را نیز بالاتر میبرد.
الروند الزامات فنی کمتری برای گرههای شبکه دارد. در پایان هر دوره، یک سوم از تمام اعتبار سنجها در هر شارد بطور تصادفی به یک شارد دیگر تغییر داده میشود، که این امر قابلیت پیشبینی حملات را کاهش داده و همچنین از خرابیهای احتمالی شبکه در هنگام همگام سازی دادهها از یک شارد دیگر جلوگیری میکند.
هر دو بلاکچین از دستگاههای مجازی برای قراردادهای هوشمند استفاده میکنند. الروند WebAssembly را از طریق Arwen VM اجرا میکند و از زبان Rust و پسوند Visual Studio Code برای نوشتن کد قرارداد استفاده میکند و از قبل پشتیبانی از تماسهای قرارداد هوشمند غیرهمگام را روی یک ساختار شاردینگ پیادهسازی کرده است. ETH 2.0 همچنین از WebAssembly (ewasm) استفاده خواهد کرد که به طور بالقوه فرصتی برای تعامل زنجیرهایی متقابل بین شبکهها در سطح قراردادهای هوشمند فراهم میکند. همچنین، الروند 30 درصد حق امتیاز را برای نویسندگان قراردادهای هوشمند ارائه میدهد، که این امر انگیزه بزرگی برای توسعه دهندگان ماهر است که رشد سریع زیرساخت قراردادهای هوشمند را تضمین میکند.
استیکینگ
ETH 2.0 برای تغییر شکل از مکانیزم اثبات کار به مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) طراحی شده است که با تغییر مدل استخراج فعلی آنها به مدل استیکینگ (Staking) مطابقت دارد. از سوی دیگر الروند بدلیل راه اندازی شبکه اصلی آن با مکانیزم اثبات سهام (PoS) توانسته توجهات بسیاری را به خود جلب کند. تمرکز اصلی الروند بر مقیاس پذیری، سرعت و هزینه کم تراکنش بوده است. شبکه اصلی الروند در حال حاضر میزبان 3200 اعتبارسنج بوده که برای خدمت رسانی به بلاکچین فعالیت میکنند.
استیکینگ اتریوم
زمانی که شبکه اصلی طبق برنامه ریزیهای انجام شده تا سال 2022 به مکانیزم اثبات سهام تغییر پیدا کند؛ انتظار میرود این حرکت مقیاسپذیری و امنیت شبکه را بهبود بخشد و این امکان را برای کاربران فراهم کند تا در شبکه اتریوم بتوانند با قابلیت استیکینگ پاداش کسب کنند.
استیکینگ بر روی شبکه اتریوم دقیقاً مانند بسیاری از پلتفرمهای دیگر خواهد بود، زیرا همه آنها از ویژگی lock-load پیروی میکنند. انتظاری که در این خصوص وجود دارد این است که استیکینگ بر روی شبکه اتریوم بسیار آسان باشد و برای انجام استیکینگ تنها 32 ETH نیاز باشد. در این فرایند اعتبارسنجها برای اجرای یک گره اعتبارسنجی مورد نیاز خواهند بود. خوبی این فرایند این است که نیازی به سیستم محاسباتی خاصی مانند بیتکوین که مکانیزم اثبات کار را دارد، نخواهد بود.
تخمین زده میشود که پاداش استیکینگ در اتریوم بین 3 تا 7.5 درصد در ماه آوریل در هر ETH که برای کمک به امنیت شبکه در اختیار دارید، باشد. این رقم بر اساس اصل عرضه و تقاضا کار میکند، که در آن مقداری که به عنوان پاداش استیکینگ داده میشود، بستگی به مقدار اتریومی که در شبکه در حال اعتبارسنجی هستند دارد.
استیکینگ الروند
همانطور که قبلا گفته شد، شبکه الروند یک بلاکچین عمومی است که برای ارائه مقیاس پذیری، قابلیت همکاری و توان عملیاتی بالا توسعه یافته است. هدف اصلی ایجاد الروند یک شبکه غیرمتمرکز بود که بتواند عملکرد بهتری را نسبت به سایر رقبا مانند بیت کوین و اتریوم ارائه دهد و در عین حال استانداردهای بالای حریم خصوصی کاربر را در عمل به کار گیرد.
استیکینگ الروند به دوطریق انجام میگیرد:
بعنوان اعتبارسنج و یا تفویض اختیار.
بعنوان یک اعتبارسنج یک کاربر باید بتواند یک گره و استیک 2500 توکن EGold اجرا و مدیریت کند. از طرفی دیگر بعنوان یک نماینده برای تفویض اختیار یک کاربر باید حداقل یک توکن EGold را بعنوان نماینده ارائه دهد.
شبکه الروند مقادیر پاداش ثابتی را برای اعتبارسنجی و تفویض اختیار تعیین کرده است. این پاداشها از مخزن ذخیره شبکه مشتق شده و بر اساس مکانیسم توزیع خودکار ارائه و توزیع میشود. لازم به ذکر است که استیکینگ الروند دارای شفافیت کامل بوده و برای شرکت در استیکینگ باید توکن EGold را در کیف پول خود داشته باشید.
اگرچه استیکینگ الروند بسیار ایمن است، اما دو خطر کلی وجود دارد. یکی کاهش اعتبارسنجی شما و دیگری دسترسی شخصی شما به کیف پولتان است. اولین اقدام امنیتی شبکه برای جلوگیری از رفتار نادرست اعتباردهندگان است، شما می توانید آن را به عنوان مجازاتی برای بدرفتاری در نظر بگیرید. بنابراین بهتر است به دنبال ارائه دهنده قابل اعتماد استیکینگ بگردید. مورد دوم می تواند احتمال از دست دادن کنترل کلیدهای خصوصی توسط کاربر باشد. اما زمانی میتوان این مشکل را مدیریت کرد که مدیریت کلید خصوصی سختگیرانه مانند پشتیبانگیریهای متعدد را اتخاذ کنید.
الروند در مقایسه با الگوراند
اولین و برجستهتری تفاوت بین الروند و الگوراند شاردینگ است. بلاکچین الگوراند هر نوع تکنولوژی شاردینگی را بکار نمیبرد و بر اساس الگوریتم اجماع اثبات سهام خالص (PPoS) است. در الگوراند، تراکنشها توسط کمیتههای گره بهطور تصادفی انتخاب و تأیید میشوند. این امر توسط یک ویژگی تأیید سفارشی به نام عملکرد تصادفی قابل تأیید (VRF) انجام میشود. VRF با عملکردی شبیه به قرعه کشی تضمین میکند که فرآیند انتخاب و تایید شفاف اما خصوصی است و همچنین به طور تصادفی رهبران را برای پیشنهاد یک بلاک و اعضای کمیته برای رای دادن در آن بلاک انتخاب میکنند.
برای اطلاع دادن به اعتبارسنجهای منتخب از اعتباردهندههای دیگر، آنها با هم توافق خواهند داشت: پیام های اجماع باید در کل شبکه منتشر شود. که این امر منجر به کندتر شدن پروسه میگردد. در نتیجه این پروسه در الگوراند 12 ثانیه طول میکشد اما در الروند یک شارد 4 ثانیه این مراحل را تکمیل میکند. اگرچه توان عملیاتی الگوراند در 926 TPS به اوج خود میرسد، اما این تفاوتها به این معنی است که هنوز به اوج فعلی الروند یعنی 263000 TPS نزدیک هم نیست. همانطور که گفته شد، توان عملیاتی الروند به صورت خطی و به تعداد شاردهای شبکه افزایش مییابد. اما در الگوراند، این توان عملیاتی با افزایش گرهها کاهش یافته و بدون فناوری اشتراکگذاری، گرهها به زودی به محدودیتهای ذخیرهسازی و ارتباطی برخورد خواهند کرد.
مقایسه بلاکچینها: تفاوت حقیقی میان بلاکچین و ارزهای دیجیتال چیست ؟
در سالهای اخیر باتوجه به نشان دادن روی خوش افراد به مارکت ارزهای دیجیتال شاهد ظهور تعداد زیادی ارزدیجیتال بودیم که هرکدام ایده و هدفی متفاوت را با خود یدک میکشید. درست است که اینها تماما با یکدیگر متفاوت هستند اما هدف همه آنها یکی است و آن غیرمتمرکز سازی سیستم مالی و در پس آن ارائه یک سیستم کلی غیرمتمرکز بصورت جهانی است. مانند تمامی اختراعات ساخت بشر ارزهای دیجیتال و در کل بلاکچینها هم نقصان و مشکلات و کاستیهای مختص به خود را داشتند.
از این رو از دیگر دلایل ظهور تعداد زیاد ارز دیجیتال را میتوان بدین شکل بیان کرد که هرکدام برای پوشش و رفع نقص و کاستی دیگری پا به عرصه گذاشت. یک ارز تعداد واحد کمی داشت از این رو یک ارز با تعداد بیشماری پا به عرصه گذاشت. یک ارز کارمزد بالایی داشت دیگری با کارمزد پایین پا به عرصه گذاشت. یک ارز سرعت پردازش پایینی داشت دیگری با کمترین کارمزد ممکن پا به عرصه گذاشت.
بانکها از ارزهای دیجیتال بشدت میترسند آیا ماهم باید بترسیم؟
دلیلی برای ترس بانکها وجود ندارد چراکه غیرمتمرکز سازی به معنای پایان بانکها نخواهد بود. واقعیت این است که نسل دوم بلاکچینها انعطافپذیری زیادی را از خود بروز نمیدهد اما نسل سوم انعطاف پذیری بیشتری را از خود نشان میدهد. اولین مورد از انقلاب نسل سوم بلاکچین کاردانو است. در واقع، کاردانو بلاکچین خود را در دو لایه داخلی توسعه داده که اجازه میدهد مجموعه قوانین بیشتری در قراردادهای هوشمند مستقر شود. بنابراین یک قرارداد میتواند فرستنده را مجبور به افشای هویت و منشا آن کند یا اگر بنا به دلایلی باید مبدأ معامله پنهان بماند، قرارداد خاص به صورت محرمانه اجرا میشود. این ویژگی خاص دقیقا همان چیزی است که بانکها برای ورود به دنیای بلاکچین به آن نیاز داشتند.
مسئلهایی که مطرح است این است که بانکها بدلیل نیاز دولتها به آنها هیچگاه از بین رفتنی نیستند. اما از طرفی دیگر هیچگاه نمیتوان جلوی پیشرفت و تغییر شرایط حاکم را گرفت. بهترین مثال برای این امر پست و پستچیها هستند. در ابتدا افراد برای ارتباط با یکدیگر برای هم نامه مینوشتند و این سبک از ارتباط میان افراد موجب پدیدار شدن ادارهایی بنام پست و کارمندانی به نام پستچی شد. رفته رفته افراد نه تنها نامه بلکه کالاهای سبکی که پستچی قادر به حمل آنها بود را هم به پستچی محول کردند. پس از آن بود که ایمیل اختراع شد و افرادی دیگر بصورت دیجیتالی بایکدیگر ارتباط برقرار میکردند و شغل پستچی کم رنگ شد. رفته رفته شغل پستچی تغییر ماهیت داد و دیگر نامه جابجا نمیکرد. نکتهایی که در این خصوص وجود دارد این است که اداره پست از بین نرفت، پستچی نیز بیکار نشد بلکه هردو دچار تغییر شدند اما حذف نشدند.
یکی از اشتباهات رایج در خصوص ارزهای دیجیتال و بلاکچین این است که افراد این دو را یکی میدانند. فناوری بلاکچین عبارت است از: دفتر کل تراکنشهای موجود در بلاکها و ارزهای دیجیتال ارزهایی هستند که از طریق بلاکچین جریان دارند. درک و اعتقاد به شبکه بلاکچین را میتوان از طریق خرید و سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال بیان شود.
اگرچه بیتکوین کمی متفاوتتر از بقیه است اما این بلاکچین و ارز دیجیتال بودند که فتح باب کردند. باور به بلاکچین را میتواند با سرمایهگذاری در بیتکوین یا همان طلای دیجیتال مقایسه کرد. بیتکوین درب ورودی به ارزهای دیجیتال است، شما اشتباه میکنید و از آنها درس می گیرید و سپس پس از تحقیق وارد ارزهای دیجیتال دیگر میشوید. این کارکمی شبیه خرید یک تلفن است: احتمالاً قبل از اینکه به سراغ برندها و مدلهای دیگر بروید، با برند شیائومی یا هوآوری شروع می کنید، بخاطر داشته باشید که همیشه باید درب ورودی داشته باشید تا بتوانید اتاق را کاوش کنید. پروژههای زیادی بر روی بلاکچین پیاده سازی شده و تعداد آنها روز به روز درحال افزایش است.
بهترین پروژههایی که تاکنون عملی شدهاند عبارتند از دیفای و دی اپ:
دیفای به معنای امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) است، اصطلاحی فراگیر که برای انواع برنامههای مالی در ارزهای رمزپایه یا بلاک چین که به منظور کمرنگ کردن واسطههای مالی ایجاد شدهاند، به کار میرود. دیفای از بلاکچین، فناوری پشت ارز دیجیتال بیت کوین الهام گرفته شده است که به چندین نهاد امکان میدهد تا نسخهای از تاریخچه معاملات را نگه دارند، به این معنی که تراکنشات دیگر توسط یک منبع مرکزی کنترل نمیشود. این موضوع مهمی است؛ زیرا سیستمهای متمرکز و مراکز کنترل انسانی میتوانند سرعت و پیچیدگی معاملات را محدود کنند؛ در حالی که کاربران کنترل مستقیم کمتری بر پول خود دارند. دیفای منحصر به فرد است، زیرا کاربرد بلاکچین را از انتقال ارزش ساده به موارد استفاده مالی پیچیدهتر گسترش میدهد.
دی اپ (Dapp) به معنای اپلیکیشنهای غیرمتمرکز است. بدین معنا که شما میتوانید نرمافزارهای متفاوتی را متناسب با سیستم عامل تلفن همراه خود بر روی آن نصب کنید بدونه اینکه این اپلیکیشنها از شرکت یا فرد خاصی مورد نظارت یا بررسی قرارگیرند.
نتیجه
این واقعیت که پروژه الروند توسط بایننس پشتیبانی میشود، نشانه خوبی است، چراکه نشان میدهد الروند بطور کامل توسط بایننس بررسی شده و پروژه محکمی است.
افزایش قیمت توکن ERD قبل از راهاندازی شبکه اصلی نیز بسیار دلگرمکننده است، به ویژه رشد قیمت توکن در زمان عدم پوشش صرافیهای ارز دیجیتال از توکن نشان میدهد ارزش توکن قدرت ماندگاری را دارد و با یک مارکت دستوری مواجه نیستیم.
عملکرد تیم بسیار قوی بوده و تاکنون توانستهاند نسبت به کلیه تاریخهای اعلام شده تکمیل بخشهای مختلف پروژه را اعلام کنند.
با استفاده از حالت تطبیقی منحصربفرد شاردینگ و اثبات سهام ایمن، این پروژه سرعت و مقیاسپذیری را نوید میدهد که در بسیاری از پروژهها دیده نشده است. همچنین گنجاندن پشتیبانی از چندین زبان در قرارداد هوشمند به تنها میتواند کمک کند که الروند به سمت فضای برنامههای غیرمتمرکز نیز حرکت کند.
علیرغم داشتن پایگاه اجتماعی بسیار کمتر، الروند رشد قابل توجهی را از نظر مشارکت جامعه در سال گذشته تجربه کرده است. تا کنون، مخاطبان رسانه های اجتماعی خود را سه برابر کرده است، عمدتاً در توییتر و فیس بوک. تلاشهای بازاریابی آنها خارج از دنیای بلاک چین متمرکز است و هجوم ناگهانی افراد جدید را توضیح میدهد. علاوه بر این، شبکه بلاک چین خود را به عنوان یک رقیب اتریوم قرار نمی دهد، بلکه به عنوان یک شبکه ساخته شده با قدرت تکنولوژیکی برای حل برخی از مسائل مبرمی که کاربران اینترنت را در مقیاس بزرگتر تحت تاثیر قرار می دهد، قرار می گیرد.
مطمئناً این یک پروژه بلندپروازانه است و باید منتظر بمانیم تا ببینیم تیم با چه سرعتی میتواند به توسعه و استقرار راهحلهایی برای تعیین طول عمر بالقوه پروژه ادامه دهد. در حالی که پروژه روی کاغذ عالی به نظر میرسد، برای اینکه جلوتر از رقبا باقی بماند، باید چابکی اولیه خود را در همه مراحل حفظ کند.
Related Posts
No media posts found
دیدگاهتان را بنویسید