چگونه با شناخت خندق اقتصادی شرکت ها سهام مناسب سرمایه گذاری پیدا کنیم؟

• خندق انحصاری بودن (Toll Moat)

اگر شرکتی تنها تولید کننده یا ارائه دهنده محصول و یا خدماتی باشد که مشتری نیازمند داشتن آن است، دارای خندق انحصاری بودن (معروف به خندق عوارض) است. شرکت های فعال در حوزه های خدمات ضروری مانند نفت و گاز، کشاورزی، صنایع دفاعی و راه آهن اغلب دارای خندق عوارض بوده و از مزایای سرمایه گذاری های عظیم دولتی نیز برخوردارند. شرکت های دارای خندق عوارض معمولا بهترین گزینه ها برای سرمایه گذاری های بلند مدت هستند.

• خندق ارتباطات سیاسی

این یک خندق بحث برانگیز است چرا که می تواند معادل با فساد و رانت باشد اگرچه، می تواند کاملا تمیز و صادقانه نیز باشد. به عنوان مثال شرکتی که نحوه عملکرد داخلی پنتاگون را می داند ممکن است یک سیستم جدید را به این سازمان پیشنهاد دهد که عملکرد آن را بهبود دهد و با استراتژی های آن کاملا سازگار باشد.

• خندق اثرات شبکه (Network Effects Moat)

اثر شبکه وقتی رخ می دهد که ارزش یک کالا یا خدمات در پی استفاده روز افزون مردم از آن بیشتر و بیشتر می شود. در واقع این همان حلقه بازخورد مثبت است که ممکن است در مورد کالا یا خدماتی ایجاد شود و البته که شتاب این حرکت نامشخص است. از بهترین مثال های این حوزه می توان به یوتیوب اشاره کرد که درسال 2005 با تعداد اندکی ویدیو روی پلتفرم خود شروع به فعالیت کرد. در ابتدا این پلتفرم محبوبیت خاصی نداشت اما، به مرور افراد بیشتری شروع به بارگذاری ویدیو در این پلتفرم کردند و بالطبع، جستجوی ویدیوها توسط کاربران نیز افزایش یافت. این رشد قابل توجه در ویدیوهای آپلود شده منجر به افزایش ارزش سرویس های یوتیوب و بالا رفتن ارزش کمپانی شده است. از دیگر شرکت هایی که از خندق اثرات شبکه بهره مند شده اند می توان به آمازون، تلگرام، فیسبوک، اینستاگرام، مایکروسافت و توییتر اشاره کرد. علاوه بر اینکه ارزش این شرکت ها به مرور و در طی سالهای پس از معرفی بیشتر و بیشتر شده است، رقابت کردن با کمپانی هایی که از خندق اثرات شبکه برخوردارند نیز برای رقبای تازه کار بسیار دشوار است.

• خندق داده و دیجیتال

خندق داده و دیجیتال به معنای استفاده از تکنولوژی های نوظهور برای معرفی مزیت های رقابتی و حفظ سهم بازار است. قبل از اینترنت، تنها راه معرفی شرکت به مخاطبان تبلیغات و خرید حق پخش های تلویزیونی بود. امروزه اما روش تبلیغات دگرگون شده و کم هزینه تر است. شرکت ها از طریق آپلود ویدیوهای تبلیغاتی در یوتیوب، صفحات سئوی سرچ ارگانیک، پست اینستاگرامی، ویدیوهای تجربه کاربران و غیره به مخاطبان بیشتری دسترسی دارند و برای ایجاد یک خندق دیجیتال و داده مجهزتر شده اند. شرکت ها می توانند از سه روش زیر خندق دیجیتال و داده ایجاد کنند:

استفاده از داده های کاربران: شرکت هایی که داده های وسیع از کاربران خود را در اختیار دارند می توانند از این داده ها برای ایجاد مزیت رقابتی استفاده کنند. از جمله اینکه با تجزیه و تحلیل داده ها استراتژی های عملیاتی خود را بهبود دهد و یا تجربه کاربری بهتری برای مشتریان خود ایجاد کند.

استفاده از داده ها برای ساخت مزیت رقابتی: مثل موتور جستجوی نتفلیکس که بر اساس لایک و دیس لایک های مشتریان به آنها فیلم پیشنهاد می کند و بنابراین، با در نظر گرفتن سلیقه مشتری تجربه کاربری دلپذیرتری برایشان ایجاد می کند.

استفاده از داده ها برای اجاد مزیت کسب درآمد: برخی شرکت ها از داده هایی که از کاربران دارند کسب درآمد می کنند. شرکت هایی مثل فیسبوک و گوگل با رصد دقیق کاربران خود به آنها تبلیغات هدفمند نمایش می دهند و یا نتفلیکس که از داده های کاربران خود استفاده کرده و فیلم و سریال هایی بر اساس سلیقه مشتریان خود تولید میکند. به همین دلیل است که نتفلیکس سریال های پرهزینه ای می سازد که از موفقیت آنها تقریبا مطمئن است.

• خندق فرهنگی یا خندق نرم

این همان خندقی است که تشخیص آن در لحظه دشوار است. خندق فرهنگی یک مزیت رقابتی است که در فرهنگ سازمانی ریشه دارد و یا به مدیریت استثنایی یک شرکت برمی گردد. آنجا که یک محیط شرکتی مطلوب یا یک مدیریت خاص می تواند به موفقیت یک شرکت طی سالیان طولانی منجر شود.