رمزارز، یک ارز دیجیتال است که با استفاده از رمزنگاری ایمن شده است. این روش ایمن‌سازی، این ارز را در برابر جعل شدن و دوبار خرج شدن محافظت می‌کند. بسیاری از ارزهای دیجیتال به صورت شبکه‌های غیرمتمرکز به روی بلاک‌چین‌ها بنا نهاده شده اند. یکی از ویژگی‌های اصلی ارزهای دیجیتال این است که توسط هیچ مرکزی تحت نظارت نبوده و از دخالت‌های دولت در امان هستند. اگر می‌خواهید بدانید ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد این مقاله را مطالعه کنید.
ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد؟
رمزارزها، سیستم‌هایی هستند که امکان پرداخت‌های آنلاین ایمن را، با استفاده از توکن‌های مجازی فراهم می‌کنند. عبارت «Crypto»، به روش‌های مختلف رمزنگاری اشاره دارد، که برای تامین امنیت این پرداخت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این روش‌ها عبارت اند از رمزنگاری منحنی بیضوی (Elliptical curve encryption)، رمزنگاری کلید عمومی و خصوصی و استفاده از تابع هش (Hash function).
انواع رمزارزها
اولین رمزارز بناشده به روی فناوری بلاک‌چین، بیتکوین بود، که هنوز باارزش‌ترین و پرطرفدار‌ترین رمزارز موجود است. امروزه هزاران رمزارز دیگر با کاربردهای گوناگون وجود دارند. برخی از این رمزارزها شباهت‌های بسیاری به بیتکوین دارند، برخی دیگر نیز از صفر طراحی شده و رمزارزهای بسیار جدیدی به حساب می‌آیند.
بیتکوین در سال ۲۰۰۹، توسط گروهی به نام ساتوشی ناکاماتو (Satoshi Nakamato) شروع به کار کرد. تا ماه مارس سال ۲۰۲۱، ۱۸.۶ میلیون بیتکوین در شبکه موجود بود، و ارزش کلی آن چیزی حدود ۹۲۷ میلیارد دلار آمریکا بود.
در کنار موفقیت بیتکوین، رمزارزهای دیگری نیز با نام آلت‌کوین از راه رسیدند. برخی از این آلت‌کوین‌ها عبارت اند از لایت‌کوین (Litecoin)، پییرکوین (Peercoin)، نیم‌کوین (Namecoin)، اتریوم (Ethereum)، کاردانو (Cardano) و ای‌او‌اس (EOS). امروزه ارزش کلی ارزهای دیجیتال به ۱.۵ تریلیون دلار رسیده، که بیش از ۶۰٪ آن سهم بیتکوین است.
برخی از روش‌های رمزنگاری که امروزه استفاده می‌شوند، در ابتدا برای مقاصد نظامی توسعه داده شده بودند. در ابتدا دولت قصد داشت استفاده از رمزنگاری را نیز مانند استفاده از اسلحه محدود کند، اما بر اساس آزادی بیان، حق استفاده از رمزنگاری نیز برای مردم محفوظ نگه داشته شد.
مزایا و معایب رمزارزها
مزایا
ارزهای دیجیتال این امکان را برای افراد مهیا می‌کنند، تا بدون نیاز به یک مرکز نظارت‌کننده مانند بانک، به انتقال پول بپردازند. امنیت این تراکنش‌ها در عوض با استفاده از کلید‌های عمومی و خصوصی، و روش‌های تشویقی مانند اثبات کار (Proof of Work) یا اثبات سهام (Proof of Stake) تامین می‌شود.
در سیستم‌های رمزارزی جدید، کیف پول کاربر یک کلید عمومی دارد، در حالی که کلید خصوصی آن تنها در دست صاحب کیف پول بوده و برای انجام تراکنش‌ها استفاده می‌شود. تراکنش‌ها با کمترین هزینه ممکن انجام می‌شوند و مانند بانک‌ها هزینه‌های هنگفتی برای انتقالات دریافت نمی‌کنند.
معایب
ماهیت نیمه‌ناشناس تراکنش‌های ارزهای دیجیتال، زمینه را برای استفاده از آن‌ها برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پولشویی یا فرار مالیاتی، فراهم می‌کند. با این حال، حامیان ارزهای دیجیتال همواره به قابلیت ناشناس بودن این فناوری ارزش بالایی قائل می‌شوند. ناشناس بودن می‌تواند افراد را در مقابل افشاگران محافظت کرده و همچنین سبب تسهیل زندگی فعالانی می‌شود، که تحت نظر دولت‌های سرکوبگر زندگی می‌کنند. برخی ارزهای دیجیتال از بقیه خصوصی‌تر هستند.
به عنوان مثال، بیتکوین انتخاب نامناسبی برای فعالیت‌های غیرقانونی نیست، زیرا با استفاده از بررسی بلاک‌چین بیتکوین، مجرم‌هایی شناسایی شده و تحویل قانون داده شده اند. اما رمزارزهایی وجود دارند که امنیت بالاتری به کاربران خود ارائه می‌دهند، مانند دش (Dash)، مونرو (Monero) یا زی‌کش (ZCash).
نحوه کارکرد ارزهای دیجیتال
اگر می‌خواهید بدانید ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد، بهتر است با زیرساخت اصلی آن یعنی بلاک‌چین آشنا شوید. اصلی‌ترین کاربرد و جذابیت بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال، فناوری بلاک‌چین است. از بلاک‌چین برای ثبت و نگه‌داری تراکنش‌های انجام شده به روی شبکه استفاده می‌شود. بلاک‌چین باید قادر باشد به صورت کاملا ایمن، اطلاعات تراکنش‌ها را ذخیره کرده و آن را به صورت عمومی در اختیار همه قرار دهد. هر بلاک جدید در بلاک‌چین، باید ابتدا توسط تمام نقاط شبکه (nodes) تایید شود تا بتواند در بلاک‌چین قرار گیرد. این کار امکان وقوع تقلب را تقریبا به صفر می‌رساند.
بسیاری از متخصصان بر این باورند که فناوری بلاک‌چین توانایی‌های بسیاری داشته و می‌تواند در رای‌گیری‌های آنلاین و سرمایه‌گذاری‌های جمعی کاربرد داشته باشد. موسسات مالی بزرگ مانند جی‌پی‌مورگان JPMorgan نیز می‌توانند از آن برای تراکنش‌های کم‌هزینه‌تر استفاده کنند. با این حال، به دلیل این که ارزهای دیجیتال کاملا مجازی بوده و در هیچ‌جایی به صورت فیزیکی ذخیره نیستند، می‌توانند در اثر خرابی هارد درایو و عدم وجود پشتیبان، کاملا نابود شوند. در عوض، هیچ مرکز، دولت یا شرکتی به اطلاعات شخصی و دارایی‌های شما دسترسی ندارد.
انتقاد‌ات در رابطه با ارزهای دیجیتال
از آنجایی که قیمت ارزهای دیجیتال بنا بر عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، این قیمت می‌تواند نوسانات بسیاری داشته باشد، زیرا بسیاری از ارزهای دیجیتال به نحوی طراحی شده اند که بعد از مدتی، با کمبود مواجه شوند. بیتکوین فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه کرده است. ارزش بیتکوین در دسامبر ۲۰۱۷ به ۱۹،۰۰۰ دلار رسید و در ماه‌های بعد به ۷،۰۰۰ دلار سقوط کرد. بنابراین، از نظر اقتصاد‌دانان ارزهای دیجیتال همواره دارای حباب قیمتی هستند.
این نگرانی وجود دارد که ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین، پشتوانه حقیقی ندارند. تحقیق‌ها نیز نشان داده اند، که ارزش بیتکوین دقیقا برابر با هزینه‌ای است که استخراج آن صرف می‌کند. بلاک‌چین‌های ارزهای دیجیتال به شدت ایمن هستند، اما دیگر اجزای اکوسیستم رمزارزها مانند صرافی‌ها و کیف پول‌ها، در مقابل حملات هکری مصون نیستند. در تاریخ ۱۰ ساله بیتکوین، چندین صرافی آنلاین مورد حملات هکری قرار گرفتند و گاهی میلیون‌ها دلار ارز دیجیتال از آن‌ها ربوده شد.
با این حال، بسیاری از مشاهده‌گران، توانایی‌هایی در ارزهای دیجیتال می‌بینند، مانند حفظ ارزش در مقابل تورم و امکان انتقال آسان، بدون دخالت بانک‌ها و دولت‌ها.
اگر علاقمند هستید بدانید ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد، مقاله «کاربرد رمزارز» را مطالعه کنید. در این مقاله توضیحاتی در رابطه با این که ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد داده شده است.
سوالات متداول
ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد؟
ارزهای دیجیتال سیستم‌هایی هستند که امکان پرداخت‌های آنلاین را به صورت ایمن، با استفاده از توکن‌های مجازی فراهم می‌کنند.
چگونه رمزارز تهیه کنیم؟
هر معامله‌گری می‌تواند از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال مانند Coinbase، Cash app و … ارز دیجیتال تهیه کند.
هدف ارز دیجیتال چیست؟
بسیاری از متخصصان بر این باورند که فناوری بلاک‌چین توانایی‌های بسیاری داشته و می‌تواند در رای‌گیری‌های آنلاین، سرمایه‌گذاری‌های جمعی کاربرد داشته باشد. موسسات مالی بزرگ مانند جی‌پی‌مورگان JPMorgan نیز می‌توانند از آن برای تراکنش‌های کم‌هزینه‌تر استفاده کنند.
چگونه می‌توان با استفاده از ارزهای دیجیتال، کسب درآمد نمود؟
ارزهای دیجیتال امکان انجام تراکنش‌های ایمن را از طریق توکن‌های مجازی فراهم می‌کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند با استخراج بیتکوین، یا فروش بیتکوین با درصدی سود، به کسب درآمد بپردازند.
محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال کدامند؟
بیتکوین با اختلاف محبوب‌ترین ارز دیجیتال است، و ارزهایی مانند اتریوم (Ethereum)، لایت‌کوین (Litecoin) و کاردانو (Cardano) نیز پشت سر آن در حرکت اند.