فارکس در ترکیه
ترکیه کشوری است که در شبه جزیره آناتولی واقع شده است، و به همین سبب از پیشینه‌ای قوی و تاریخی پربار، برخوردار است. قدمت تاریخ ترکیه به قرن ۱۳ بعد از میلاد بازمی‌گردد. این کشور در طول تاریخ، هم به عنوان پلی برای ایجاد ارتباط میان سرزمین‌ها و همچنین به عنوان سد نیز عمل کرده است. کشور ترکیه ۳۶ امین کشور از لحاظ وسعت است، که مساحت آن برابر با ۷۸۳،۵۶۲ کیلومتر مربع بوده و جمعیتی ۸۳.۹ میلیون نفری دارد. ترکیه از ابتدای قرن ۲۱ ام از لحاظ اقتصادی شروع به پیشرفت کرد. این رویداد سبب شد که نرخ اشتغال در این کشور افزایش پیدا کند و سطح درآمد مردم بالا رود. علی رغم تنش‌های سیاسی و جغرافیایی که ترکیه با آن درگیر بود، تولیدات ناخالص داخلی (gross domestic product) این کشور در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷، به اندازه ۷٪ افزایش پیدا کرد. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی نقش و اهمیت فارکس در ترکیه بپردازیم و فعالیت این بازار را از جهات گوناگون مورد بررسی قرار دهیم.
در تابستان سال ۲۰۱۸، این کشور دچار یک بحران اقتصادی شدید شد. در طول این سال‌ها، کشور ترکیه با افزایش تورم و کاهش ۳۰ درصدی ارزش ارز محلی (لیر ترکیه TRY) دست و پنجه نرم کرد. با این حال، اقتصاد این کشور توانست در سال بعد به حالت عادی بازگردد و با فعالیت بخش‌های صنعتی و کشاورزی، وضعیت موجود را بهبود بخشد.
غنی بودن کشور ترکیه از لحاظ منابع طبیعی و اقتصاد رو به پیشرفت آن، سبب شده است که این کشور محل مناسبی برای فعالیت‌های تجاری و اقتصادی تلقی شود و سرمایه‌گذاران خارجی به سمت آن سوق پیدا کنند. کشور ترکیه همچنین شرکای تجاری قدرتمندی از قبیل آلمان، چین، روسیه و آمریکا، دارد. می‌توان گفت مهمترین شهر ترکیه از لحاظ تجاری استانبول است. لیست صرافی بورس استانبول (BIST) حاوی سهام 371 مورد از بزرگترین کمپانی‌ها در این کشور است.
جمعیت جوان با افکار و اعتقاد‌های گوناگون خود همواره به دنبال ایجاد گشایش در وضعیت اقتصادی و راهی برای کسب درآمد بیشتر هستند. بسیاری از افراد معامله در بازار تبادل ارزهای خارجی (فارکس) را برگزیده اند، که در سطح محلی به خوبی رگوله شده است. مراجع نظارتی ترکیه در سال‌های اخیر قوانین حول بازارهای مالی را سختگیرانه‌تر وضع کرده اند، تا کار را برای نفوذ بروکرهای خارجی برای ورود به اقتصاد کشور، دشوار سازند.
قوانین حول فارکس در ترکیه
معاملات در بازار فارکس، در ترکیه قانونی است، اما برای آن که بروکرها بتوانند به شهروندان این کشور خدمات ارائه دهند، باید از موانع قانونی بسیاری گذر کنند. فعالیت در این بازار بدون داشتن پروانه ثبت از جانب قانون‌گذار محلی، هیئت بازار سرمایه ترکیه (the Capital Markets Board of Turkey)، غیر قانونی است. این کشور عضو اتحادیه اروپا نیست. این امر سبب می‌شود که شهروندان ترکیه نتوانند از خدمات مالی ارائه شده در کشورهای اروپایی استفاده کنند.
بخش مالی این کشور از قوانین وضع‌شده توسط بازار سرمایه پیروی می‌کند. این قوانین در طی سال‌ها، دچار تغییرات زیادی شده اند. در این کشور نیز کلاهبرداری از طریق بازارهای مالی بسیار شایع بوده است. به همین سبب، مراجع قضایی قوانینی بسیار سفت و سخت برای مقابله با آن وضع کرده اند.
در سال ۲۰۱۱، قوانین جدیدی وضع شدند که در آن‌ها، از ارائه خدمات بروکرهای ثبت‌نشده، جلوگیری می‌کردند. قوانین سخت‌گیرانه سبب شدند که عدم اطمینان در بازار کاهش پیدا کند، و معامله‌گران بتوانند بدون ترس از کلاهبرداری به فعالیت در بازارهای مالی بپردازند. همچنین صندوقی تحت عنوان صندوق محافظ سرمایه‌گذرا (Investor Protection Fund) احداث شد.
آخرین تغییراتی که در قوانین بازارهای مالی در ترکیه رخ داد، در ابتدای سال ۲۰۱۷ بود. محدودیت‌های جدید آن قدر شدید بودند که بروکرهای ترکیه به تشکیل جلسه‌ای بر سر این موضوع که چگونه به ارائه خدمات ادامه دهند، اقدام کردند. در این حین، یک وبسایت اختصاصی نیز احداث شد که در آن، فعالان بازار می‌توانستند به اقدامات قانونی اخیر اعتراض کنند.
مادامی که برخی افراد ممکن است این قوانین و محدودیت‌ها را غیر منصفانه بدانند، هدف این قوانین این بود که از معامله‌گران غیر حرفه‌ای و تازه‌کار در برابر ریسک‌های موجود در بازارهای مالی محافظت کنند. یکی از این ابزارهای معاملاتی پرریسک، قراردادهای مابه التفاوت (CFD) هستند.
در شرایط جدید، حداقل واریزی به ۵۰،۰۰۰ لیر افزایش یافت. این مبلغ تقریبا معادل است با ۸،۳۶۰ دلار آمریکا، که مقدار بسیار زیادی است، به خصوص براب معامله‌گران و سرمایه‌گذاران تازه‌کار. منطقی که این قانون را پشتیبانی می‌کند این است که، سرمایه‌گذارانی که کمتر از این مقدار سرمایه در دست دارند، نباید به فعالیت در بازار فارکس مشغول شوند.
از طرفی دیگر، اهرم مورد استفاده در ابزارهای مالی پیچیده‌ای مانند قراردادهای مابه التفاوت، به شدت کاهش یافتند. در حال حاضر، معامله‌گرانی که با استفاده از وجه تضمین به معامله می‌پردازند، نمی‌توانند از اهرمی بزرگتر از ۱:۱۰ استفاده کنند. این محدودیت در استفاده از اهرم، در مقایسه با تمام کشورهای دنیا سختگیرانه‌تر است. به عنوان مثال ژاپن که یک کشور با قوانین مالی سفت و سخت است نیز اجازه استفاده از اهرم تا ۱:۲۵ را به کاربران بازاراهای مالی می‌دهد. تا قبل از وضع چنین قانونی، حداکثر اهرم برای افرادی که کمتر از ۲۰،۰۰۰ لیر موجودی داشتند برابر با ۱:۵۰ و برای موجودی‌های بالاتر برابر با ۱:۱۰۰ بود.
در حالی که این قوانین از نظر معامله‌گران کم‌تجربه چندان هم بد نیست، بسیاری از بروکرها گوشزد کرده اند که چنین محدودیت‌هایی می‌تواند سبب شود که وضعیت بازارهای مالی در ترکیه به قبل از سال ۲۰۱۱ بازگردد. بسیاری از کمپانی‌ها نیز این بحث را مطرح کردند که به دلیل محدودیت‌های بیش از حد، ممکن است کاربران بازارهای مالی مجبور شوند برای معاملات به وبسایت‌های غیر قانونی روی آورند، و سرمایه کشور را از آن خارج کنند.
به همین سبب، معامله‌گران ترکیه‌ای شروع به دور زدن قوانینی کردند، که برای رفاه حال خودشان وضع شده بود. بروکرها نیز در این میان اصرار داشتند که بهترین راه محافظت از معامله‌گران تازه‌کار، ارائه آموزش و دانش در این زمینه است.
همچنین در ترکیه، خرید و فروش قراردادهای اختیار نیز ممنوع است. هیئت بازار سرمایه ترکیه، سال‌ها در برابر ابزارهای مالی نوسانی مانند قراردادهای اختیار تبلیغ منفی کرده بود. این مرکز قضایی حتی تا دستگیر کردن و بستن حساب معامله‌گران اختیار نیز پیش رفت، و گوشزد کرد که چنین معامله‌ای مانند قمار است و شباهتی به ابزارهای مالی ندارد. این قانون در کشورهای انگلیس و کانادا نیز وجود دارد، و معامله‌گران نمی‌توانند به خرید و فروش قراردادهای اختیار بپردازند.
رگولاتورهای فارکس در ترکیه
بازارهای مالی در ترکیه توسط هیئت بازارهای سرمایه (CMB) رگوله می‌شوند. این سازمان از جانب وزارت اقتصاد، برای انجام این مسئولیت برگزیده شده است. این سازمان نظارتی در سال ۱۹۸۲، پس از وضع قوانین بازارهای مالی در سال ۱۹۸۱ تاسیس شد.
در سال‌های اخیر، با وضع قوانین جدید، رفته‌رفته به مسئولیت‌های این سازمان افزوده شد. یکی از موارد بارز قانون شماره ۴۴۸۷ است که در سال ۱۹۹۹ وضع شد. در این حین، علاوه بر افزایش حیطه مسئولیت‌های هیئت بازارهای سرمایه، این قوانین سبب شدند که محافظت از مشتریان در بازارهای مالی ارتقا پیدا کند.
اصلی‌ترین اهداف رگولاتورهای ترکیه عبارت اند از حفظ ثبات بازارهای مالی محلی، محافظت از کاربران و نظارت بر روند انجام تمام معاملات در بازار سهام. از لحاظ ساختاری، هیئت بازارهای سرمایه تشکیل شده است از یک رئیس که یک هیئت هفت نفری از کمیسیونرها را هدایت می‌کند. این رئیس از جانب وزارت امور مالی کشور و وزارت صنایع و تجارت منصوب می‌شود.
هیئت بازارهای سرمایه مسئولیت دارد تا به بروکرهای متقاضی را مورد بررسی قرار دهد، و به مواردی که با قوانین وضع‌شده کاملا تطابق دارند، پروانه ثبت اعطا کند. این سازمان تمام متقاضیان را موشکافانه بررسی می‌کند تا از تطابق خدماتشان با قوانین نظارتی، اطمینان کامل حاصل کند.
روش‌های پرداختی فارکس در ترکیه
به معامله‌گران تازه‌کار توصیه می‌شود که با استفاده از حساب‌های دمو (demo account) و پول مجازی به معامله بپردازند. آن دسته از معامله‌گرانی که با بازار تبادل ارزهای خارجی و ریسک‌های آن آشنایی دارند، می‌توانند حساب‌های واقعی افتتاح کنند و با سرمایه حقیقی خود به معامله بپردازند.
همانطور که پیش‌تر توضیح داده شد، معامله‌گران برای شروع فعالیت خود در بازارهای سرمایه، به ۵۰،۰۰۰ لیر سرمایه اولیه احتیاج دارند. راه‌های زیادی برای انتقال این سرمایه به حساب معاملاتی وجود دارد، اما انتقال بانکی یکی از روش‌های بسیار محبوب است. البته لازم به ذکر است که واریز از این طریق، چند روز کاری به طول می‌انجامد.
محبوب‌ترین سیستم بانکی مورد استفاده در این کشور، کارت اعتباری است. کارت‌های اعتباری، مسئول بیش از ۷۴٪ از پرداخت‌ها در سال ۲۰۱۸ بودند. در مقابل کارت‌های بانکی قرار دارند، که تنها ۶٪ از کل پرداخت‌ها را در همان سال در بر می‌گیرند.
به هر حال، هر دو گزینه به صورت گسترده برای واریز وجه به حساب بروکرهای فارکس، در این کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند. معامله‌گران می‌توانند وجه مورد نظر خود را از طریق کارت‌های اعتباری ویزا (Visa card)، ماسترو (Maestro) یا مسترکارت (Mastercard) انجام دهند. افرادی که تمایلی به استفاده از کارت‌های اعتباری ندارند، می‌توانند از طریق کیف پول‌های مجازی (e-wallet) وجه مورد نظر خود را واریز کنند.
برخی بروکرها امکان استفاده از سرویس BKM Express را نیز به کاربران خود می‌دهند. این سرویس، یک کیف پول الکترونیکی محبوب در ترکیه است که امکان اتصال کارت‌های اعتباری را به این کیف پول فراهم می‌کند. از این کیف پول می‌توان در خرید‌های آنلاین استفاده کرد. روند انجام تراکنش توسط سیستم BKM بسیار ساده است.
برای استفاده از سرویس BKM، کافی است به حساب خود در BKM Express وارد شوید، مقدار مورد نظر خود را برای واریز انتخاب کنید، و سپس کد تاییدی که از جانب بانک دریافت کرده اید را وارد کنید. از این کد برای تایید انجام تراکنش استفاده می‌شود.
گزینه‌های دیگری که کاربران ترکیه‌ای می‌توانند با استفاده از آن‌ها به حساب معاملاتی خود در بروکر پول واریز کنند، عبارت اند از اسکریل (Skrill)، نتلر (Neteller)، پی‌پال (PayPal)، پرفکت مانی (Perfect Money) و وب مانی (WebMoney). شهروندانی که کارت اعتباری و بانکی ندارند، می‌توانند از طریق درگاه FasaPay نیز به انتقال وجه بپردازند. رابط بسیاری از این کیف پول‌های الکترونیکی، به زبان ترکی نیز ترجمه شده اند، بنابراین نیازی به یادگیری زبان دیگر برای استفاده از آن‌ها وجود ندارد.
محبوب‌ترین پلتفرم معاملاتی فارکس در ترکیه
نرم‌افزاری که بروکرها برای ارائه خدمات خود استفاده می‌کنند، یکی از شاخصه‌های مهمی است که کیفیت خدمات بروکر را مشخص می‌کند. به هنگام انتخاب بروکر فارکس، باید به عواملی همچون سرعت اجرای معاملات، گستردگی نماد‌های معاملاتی و همچنین ابزارهای تحلیلی توجه کنید.
اکثر بروکرهای فارکس در ترکیه از نرم‌افزار متاتریدر ۴ استفاده می‌کنند. این پلتفرم معاملاتی محصول کمپانی متاکوتس (MetaQuotes) است. نرم‌افزار متاتریدر ۵ نیز از محصولات همین کمپانی است، و دومین پلتفرم معاملاتی پرطرفدار در ترکیه به حساب می‌آید. این که برای انجام معاملات خود کدام یک از گزینه‌های موجود را انتخاب کنید بستگی به سبک و استراتژی معاملاتی شما دارد.
اگر تمایل دارید که تنها به معامله جفت‌ارزها بپردازید، متاتریدر ۴ بهترین گزینه برای شما به حساب می‌آید، چرا که تمام ویژگی‌های آن متناسب با بازار تبادل ارزهای خارجی تنظیم شده است. متاتریدر ۴ حاوی شمار زیادی از ویژگی‌های کاربردی برای معامله‌گران فارکس است. از این ویژگی‌ها می‌توان به وجود ۱۰۲۴ عدد نماد معاملاتی، استراتژی هج (hedging)، ارائه بیش از ۳۰ ابزار گرافیکی، ده‌ها اندیکاتور تحلیلی و انواع گوناگونی از سفارشات (pending orders).
نسخه جدیدتر این نرم‌افزار با نام متاتریدر ۵، رابط کاربری مشابهی را ارائه می‌دهد، اما با این هدف طراحی شده است تا معامله‌گران بتوانند با هر سبک و استراتژی در آن فعالیت کنند. این پلتفرم معاملاتی علاوه بر فارکس، بازارهای مالی دیگر همچون بازار آتی (futures)، اوراق، اختیار (options) و سهام، را نیز ارائه می‌دهد. هر دو نسخه برای استفاده آسان طراحی شده اند و همچنین امکان استفاده به صورت رایگان به روی دو سیستم عامل iOS و اندروید را نیز فراهم کرده اند. در این پلتفرم‌های معاملاتی نیز زبان ترکی پشتیبانی می‌شود.
اخیرا در بازار فارکس از معاملات اجتماعی و کپی تریدینگ صحبت‌های زیادی به میان است. این سبک معاملاتی در سال ۲۰۱۶ با معرفی پلتفرم معاملاتی اجتماعی زولو ترید (ZuluTrade) آغاز شد. از پلتفرم زولو ترید می‌توان به عنوان ابزاری برای سرمایه‌گذاری نیز استفاده کرد.
این پلتفرم، این امکان را برای افراد کم‌تجربه با دانش ناکافی فراهم می‌کند که معاملات خود را از معامله‌گران باتجربه کپی کنند و به کسب سود بپردازند. از طرفی دیگر، معامله‌گرانی که معاملاتشان کپی می‌شود، یا به اصطلاح تامین‌کنندگان سیگنال (signal providers)، به کسب درآمد اضافی می‌پردازند.
سرمایه‌گذاران ترکیه‌ای که می‌خواهند به کپی تریدینگ بپردازند باید چندین عامل را مد نظر قرار دهند. این عوامل عبارت اند از امتیاز تامین‌کنندگان سیگنال، گراف سود این افراد و همچنین میزان سودی که در زمان مشخصی به دست آورده اند. پلتفرم‌های متاتریدر ۴ و متاتریدر ۵ نیز با نصب افزونه‌های خاص، می‌توانند امکان کپی تریدینگ را نیز برای کاربران فراهم کنند.
معاملات فارکس با استفاده از موبایل
دو مورد از شاخصه‌های اصلی زندگی مدرن عبارت اند از انعطاف و قابلیت جابجایی. به همین جهت روزبهروز افراد بیشتری برای انجام فعالیت‌های روزانه خود مانند خرید‌های روزانه، پرداخت قبض‌ها، نامه‌نگاری و … به گوشی‌های هوشمند خود روی می‌آورند. در ترکیه نیز چیزی غیر از این نیست.
بنابر گفته‌های مصطفی وارانک (Mustafa Varank)، وزیر فعلی صنعت و فناوری کشور ترکیه، برنامه‌ریزی‌ها به شکلی انجام شده که این کشور به یکی از پیشتازان در صنعت نرم‌افزار تبدیل شود. ترکیه از لحاظ استفاده و دانلود نرم‌افزارهای موبایل در رتبه هشتم در میان کل کشورهای دنیا قرار دارد. شمار کاربران اینترنت موبایل در ترکیه از ۴۰ میلیون نفر در سال ۲۰۱۶، به ۶۱ میلیون نفر در نیمه‌ی نخست سال ۲۰۱۹ رسید.
این تمایل به پیشرفت در زمینه بازارهای مالی نیز مشاهده می‌شود، چرا که شمار کاربران موبایل در بازارهای مالی روزبهروز در حال افزایش است. در ماه ژوئن سال ۲۰۱۶، معاملاتی که با استفاده از گوشی‌های هوشمند انجام شدند ۳۹٪ از کل معاملات را تشکیل می‌دادند.
بسیاری از بروکرهای فارکس این امکان را برای کاربران خود فراهم می‌کنند که به راحتی با استفاده از گوشی‌های هوشمند به معامله در بازارهای مالی بپردازند. نرم‌افزارهای توسعه داده شده به روی سیستم‌عامل‌های iOS و اندروید قابل راه‌اندازی هستند. وجود چنین نرم‌افزارهایی کاربران ترکیه‌ای را قادر می‌سازد که در هر زمان و هر مکان، به معامله بپردازند. امکان انجام معاملات با استفاده از موبایل یکی از مزایای بسیار مهمی است که هر بروکر فارکسی باید ارائه دهد.
وجود چنین امکاناتی، دقت انجام معاملات را ارتقا می‌دهد، چرا که معامله‌گران در هرلحظه می‌توانند بازار را به صورت زنده رصد کنند. بنابراین، معامله‌گران می‌توانند در صورت وقوع اتفاقات پیشبینی نشده در بازار، در لحظه معاملات خود را مدیریت کنند و بر اساس تغییرات ایجاد‌شده، تغییراتی را در حساب معاملاتی خود ایجاد کنند. نرم‌افزارهای معاملاتی ممتاز شامل رابط کاربری ساده‌ای هستند که فارغ از سطح تجربه و مهارت کاربرات، انجام معاملات را برایشان به کاری ساده بدل می‌کند.
کلام پایانی
بروکر آرون گروپس با ارائه خدمات به بیش از ۲۰۰،۰۰۰ کاربر، در بازارهای مالی گوناگون، یکی از بروکرهایی است که به شهروندان کشور ترکیه نیز خدمات ارائه می‌دهد. بروکر آرون گروپس امکان معامله بیش از ۵۰۰ نماد معاملاتی در بازارهای فارکس، سهام، شاخص‌ها، انرژی، کالاهای اولیه، فلزات و رمزارزها، را برای کاربران خود فراهم کرده است. پلتفرم معاملاتی ارائه شده توسط این بروکر متاتریدر ۵ است، که بالاتر به مزایای آن اشاره شد. همچنین امکان انجام کپی تریدینگ و پراپ تریدینگ (prop trading) نیز در بروکر آرون گروپس وجود دارد. پلتفرم معاملاتی اجتماعی که بروکر آرون گروپس ارائه می‌دهد زولوترید (ZuluTrade) نام دارد، که یکی از پیشگامان در عرصه کپی تریدینگ و معاملات اجتماعی است. شما همچنین می‌توانید در آرون گروپس، ابتدا حساب معاملاتی دمو افتتاح کنید، و قبل از آن که سرمایه خود را در معرض ریسک قرار دهید، به معامله با پول مجازی بپردازید و استراتژی معاملاتی خود را توسعه دهید.