ارزش ذاتی یک سهم و ارزش آن در بازار، هر دو نشان‌دهنده ارزش آن دارایی هستند. ارزش ذاتی نشان‌دهنده این است که یک قرارداد، به چه اندازه ارزش دارد. این ارزش معمولا در ابزارهایی مانند مشتقات بازار و یا قراردادهای استقراضی نهفته است. از طرف دیگر، ارزش بازار برابر است با ارزش کنونی این دارایی در بازار نقدی، که می‌توان آن را با همین قیمت در بروکر یا صرافی خرید و فروش کرد. در این مقاله می‌خواهیم به مقایسه ارزش بازار سهم با ارزش ذاتی آن بپردازیم، و تفاوت‌های این دو را عنوان کنیم.
از ارزش یک سهم در بازار، برای محاسبه ارزش کلی یک شرکت نیز استفاده می‌شود. این کار با ضرب تعداد سهم‌های موجود در بازار، در قیمت واحد آن سهم در بازار نقدی، انجام می‌شود.
ارزش ذاتی سهام
ارزش ذاتی یک سهم عبارت است از مجموع میزان دارایی‌های یک شرکت در قیمت بازار نقدی. ارزش ذاتی در میان میزان پولی که سرمایه‌گذاری شده و مقدار پولی که مبادله می‌شود، تمایز ایجاد می‌کند. مقدار ارزش ذاتی برابر است با حاصل ضرب تعداد سهم‌های مبادله شده در یک قرارداد در قیمت نقدی آن دارایی.
به عنوان مثال، فرض کنید که یک سرمایه‌گذار بخواهد با استفاده از یک قرارداد آتی، معامله طلا کند. این قرارداد آتی، هزینه‌ای برابر با 100 اونس طلا برای معامله‌گر به دنبال دارد. اگر قیمت طلا در بازار آتی برابر با 1300 دلار باشد، آنگاه ارزش ذاتی این قرارداد برابر خواهد بود با 130000 دلار.
از ارزش ذاتی می‌توان در بازار آتی و سهام استفاده کرد. اما از این مفهوم، اکثرا به پنج روش زیر استفاده می‌شود:
- سواپ نرخ بهره
- سواپ سود کل
- قراردادهای اختیار
- بازار تبادل ارزهای خارجی و مشتقات آن
- صندوق‌های قابل معامله ETF
در رابطه با سواپ نرخ بهره، ارزش ذاتی برای مشخص نمودن نرخ بهره مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مورد سواپ سود کل، ارزش ذاتی در محاسباتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نرخ سواپ را مشخص می‌کند. و همچنین در رابطه با قراردادهای اختیار، ارزش ذاتی نشان‌دهنده‌ی قیمتی است که به قرارداد اتلاق می‌شود. در بازار فارکس و مشتقات آن، از ارزش ذاتی برای مشخص کردن قیمت ارزها استفاده می‌شود.
توجه داشته باشید که ارزش ذاتی عبارت است از ارزش موقعیت‌هایی که در بازار تصاحب می‌شوند. اما ارزش بازار عبارت است از قیمتی که می‌توان با استفاده از آن، در بازار یک دارایی را معامله کرد.
ارزش بازار
با انجام مقایسه ارزش بازار سهم با ارزش ذاتی آن، متوجه می‌شویم که ارزش بازار با ارزش ذاتی تفاوت بسیاری دارد. ارزش بازار عبارت است از قیمت واحد یک دارایی، که خریداران و فروشندگان با استفاده از آن به مبادله می‌پردازند. قیمت بازار یک دارایی با در نظر گرفتن میزان عرضه و تقاضا محاسبه می‌شود. بر خلاف ارزش ذاتی، که مشخص‌کننده ارزش کلی یک قرارداد است، ارزش بازار نشان‌دهنده قیمت واحد آن دارایی است.
به عنوان مثال، فرض کنید که ایندکس S&P 500 در بازار آتی به قیمت 2700 دلار معامله می‌شود. در این صورت، ارزش بازار ایندکس S&P 500 برابر با 2700 دلار آمریکا است. در صورتی که، ارزش ذاتی یک قرارداد ایندکس S&P 500 در بازار آتی برابر است با 675000 دلار. به این دلیل که هر قرارداد ایندکس S&P 500 شامل 250 واحد از این دارایی است.
ارزش ذاتی یک کمپانی، نشان‌دهنده دیدگاه سرمایه‌گذاران نسبت به آن است. ارزش کمپانی‌های گوناگون در بازار، شامل گستره وسیعی است. کمپانی‌های کوچکی هستند که ارزش آن‌ها از یک میلیون دلار کمتر بوده. در همین حین، کمپانی‌هایی نیز وجود دارند که ارزششان بیش از چندصد میلیارد دلار است.
ارزش بازار می‌تواند در طول زمان، دچار نوسانات شدیدی شود. این نوسانات به طور اساسی، تحت تاثیر چرخه اقتصاد هستند. ارزش بازار می‌تواند به هنگام روندهای نزولی، سقوط کند، که نشان‌دهنده افول یک کمپانی است. همچنین می‌تواند در زمان‌هایی که روند بازار صعودی است، افزایش پیدا کند، که معمولا نشان‌دهنده رشد یک کمپانی است.
کلام پایانی
در این مقاله به مقایسه ارزش بازار سهم با ارزش ذاتی آن پرداخته شد. ارزش بازار و ارزش ذاتی، هر کدام نشان‌دهنده مفهوم‌هایی جداگانه هستند، که سرمایه‌گذاران نیز باید به آن واقف باشند. ارزش ذاتی نشان‌دهنده ارزش یک قرارداد است. به عنوان مثال، یک قرارداد اختیار که 1000 بسته گندم یا اوراقی با ارزش 1000 دلار در آن معامله می‌شوند. در حالی که، ارزش بازار با توجه به میزان عرضه و تقاضا و شرایط بازار، تغییر می‌کند. به عنوان مثال، اگر نرخ بهره افزایش پیدا کند، ارزش بازار اوراق قرضه نیز دچار کاهش می‌شود.