ریسک بخش بنیادین فرایند سرمایه‌گذاری است اما مفهوم ریسک برای بسیاری از سرمایه‌گذاران شناخته شده و قابل فهم نیست. به همین دلیل عدم تقبل مسئولیت در خصوص ریسک در وب سایت‌ها و مدارک مالی هم برای خریداران و هم برای فروشندگان بسیار مهم است. در این مقاله درباره ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ بیشتر بخوانید.
اگرچه توصیه‌های فراوانی در این خصوص ارائه میشود اما یا بطور کامل خوانده نمیشوند و یا آنطور که باید و شاید به موارد ذکر شده پرداخته نمیشود. یک سرمایه‌گذار در خصوص فهم و درک موارد در خصوص ریسک‌های وارده و همچنین سلب مسئولیت و قوانین مربوط به آن باید به سطحی از تجربه و مهارت برسد که معنای حقیقی تمام بندهای ذکرشده را درک کند. در غیر این صورت باید علاوه بر پول کمی از وقت خود را سرمایه‌گذاری کند و به دقت به صحبت‌های مشاور مالی گوش دهد. با این حال این اتفاق همیشه رخ نمیدهد و فروشندگان این حجم از شفافیت را ارائه نمیدهند.
این هشدارها در چه جایی ظاهر میشوند و چرا ؟
عمدتا به دلایل و اجبارات قانونی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و موسسات مالی برخی از هشدارهای مربوطه را در وب سایت و یا بروشور مجموعه خود درج میکنند. هدف از این امر نه تنها توضیح ریسک‌های متوجه فرایند است بلکه همچنین اطمینان از این مسئله است که در صورت درست پیش نرفتن مسیر شرکت هیچ مسئولیتی را تقبل نمیکند. این هشدارها بصورت پاورقی، یک صفحه جداگانه و یا یک پاراگرف خطی ارائه میشوند و طول این موارد از یک جمله تا چند صفحه متفاوت است.
مثال‌هایی در خصوص هشدارهای نوشته شده
با برسی نمونه‌های مکتوب حقیقی متوجه خواهید شده که چگونه به سرمایه‌گذاران هشدار داده میشود که ممکن است برای پول آنها چه اتفاقی رخ دهد.
مثال بسیار مبهم:” سرمایه‌گذار ممکن است کمتر از مبلغ سرمایه‌گذاری شده را پس بگیرد. اطلاعات مربوط به عملکرد پیشین، در صورت ارائه، لزوماً راهنمای عملکرد آتی نخواهد بود.
یا
” ارزش سرمایه واحدهای موجود در صندوق سرمایه‌گذاری ممکن است نوسان داشته باشد و قیمت واحدها هم کاهش و هم افزایش پیدا کند و هیچ تضمینی در این مورد وجود ندارد.”
متاسفانه هشدارهایی از این قبیل بسیار رایج بوده و مشکلی که وجود دارد این است که به هیچ عنوان سندیت ندارند. آیا میتوانید 5% یا 25% از سرمایه خود را از دست بدهید؟ بین این دو امر تفاوت بسیاری وجود دارد و بعید است که یک هشدار این چنین مبهمی نشان دهد که چه چیزی در انتظار سرمایه شما است.
مثال بعدی جزء مواردی است که به راحتی توسط افراد غیر متخصص قابل درک نیست:” سرمایه‌گذاری‌ها و خدمات ارائه شده توسط ما ممکن است برای همه سرمایه‌گذاران مناسب نباشد. اگر در مورد مزیت یک سرمایه‌گذاری شک دارید، باید از یک مشاور مالی مستقل مشاوره بگیرید.”
این جمله بطور قطع به افراد هشدار میدهد که مراقب باشند اما موضوعی که مطرح است این است که چه تعداد از سرمایه‌گذاران معنای مناسب بودن را درک میکنند یا چه تعداد از آنها زحمت بازبینی دوباره را به خود میدهند؟ علاوه بر این، اگر سرمایه‌گذار به فروشنده اعتماد کند، فکر میکند که مراقب است. احتمال اینکه یک سرمایه‌گذار در واقع به مشاور مراجعه کند بسیار کم است.
مثال بعدی در خصوص نسبیت و زمینه ارائه شده می‌باشد:” شما می‌بایست مطلع باشید که انواع خاصی از صندوق‌ها ممکن است ریسک بالاتری نسبت به سایرین داشته باشد. این موارد شامل، شرکت‌های کوچک‌تر، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری ژاپن میشود.”
همانطور که ملاحظه کردید این شرکت گزینه‌های سرمایه‌گذاری دیگری نیز دارد که ممکن است شما آنها را ترجیح دهید. این بند یک هشدار غیرمستقیم نبوده و به وضوح جایگزین‌های بهتری را معرفی میکند.
مثال بعدی در این مورد است که زیان وارده میتواند بسیار عظیم باشد:” سرمایه‌گذاری بر روی اوراق بهادار شرکت‌های کوچک‌تر میتواند ریسک بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاری بر روی اوراق بهادار شرکت‌های بزرگ‌تر و با سابقه‌تر داشته باشد که این امر میتواند منجر به از دست دادن بخش عظیمی از سرمایه شود.”
موضوعی که در خصوص این جمله مطرح است این است که این جمله خوشایند فرد نیست. اما مزیتی که دارد این است که به سرمایه‌گذار در خصوص زیان وارده و شدت آن هشدار داده شده است. هرچند مو شکافی نشده اما به وضوح روشن است که این سرمایه‌گذاری مناسب افراد ضعیف و نوپا نیست.
این مثال نمونه‌ایی از یک ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ قابل قبول است:” شما نباید ضمانت نامه بخرید مگر در صورتی که این آمادگی را داشته باشید که کل مبلغ سرمایه‌گذاری شده را از دست بدهید و همچنین تمام هزینه‌های وارده را متحمل شوید.
همانطور که مشخص است نیازی به تجربه گسترده و یا تجزیه و تحلیل نیست. کاملا مشخص است که شما خیلی چیزها را از دست میدهید.
معیارهای یک ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ خوب و قابل قبول
- شفاف سازی کامل. این امر همیشه امکان پذیر نبوده و سرمایه‌گذاران باید در مورد اینکه ممکن است کل سرمایه خود را از دست بدهند چاره‌ایی از قبل اندیشیده باشند.
- درک مفاد ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ می‌بایست به آسانی امکان پذیر باشد. اگر متوجه نمی‌شوید که هشدار خطر به شما چه می‌گوید، تصور نکنید که سرمایه‌گذاری برای شما مناسب است فقط به این دلیل که به فروشنده اعتماد دارید. به یک سرمایه‌گذار بی‌تجربه می‌توان به راحتی توصیه کرد که هر چیزی را بخرد، از یک صندوق سهام پایه گرفته تا یک محصول ساختاریافته بسیار پیچیده.
- امضا برای هردو طرف قرارداد مهم است. اگر سرمایه‌گذار مجبور باشد ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ را امضا کند اهمیت ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ و حفاظت از شرکت را نشان میدهد. با این حال، هرگز چیزی را که متوجه نمی شوید امضا نکنید.
- ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ مجازی و اینترنتی. در اینترنت، حذف یک هشدار و ادامه معامله بسیار آسان است. در یک دنیای عالی، پیوند و ورود بسیار واضح بوده و سرمایه‌گذاران را وادار میکند که این ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ مجازی را جدی بگیرند. با این حال، اینترنت دنیای کاملی نیست، و این موضوع به سرمایه‌گذاران بستگی دارد که قبل از ادامه، اطمینان حاصل کنند که مفاد ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ را خوانده‌اند یا نه.
- شرایط فردی. شرایط فردی تنها راهی است که سرمایه‌گذاران ریسک‌های متوجه سرمایه‌گذاری را درک میکنند. اگر ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ارائه شده با معیارهای شما مطابقت ندارد، به دنبال مشاوره شخصی باشید. توضیحات در خصوص ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ باید واضح باشد و جزئیات کافی را ارائه دهد تا بدانید چه چیزی را میتوانید از دست بدهید، چگونه، و چه گزینه‌های دیگری ممکن است کم و بیش مناسب و جذاب باشند. فروشنده همچنین باید نحوه ارائه ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ را یادداشت کند و در صورت امکان از سرمایه‌گذار نیز بخواهد که آن را امضا کند.
بپرسید تا مطمئن شوید
بعنوان یک سرمایه‌گذار خصوصی باید اطلاعات و توضیحات دقیقی را چه بصورت کتبی و چه بصورت شفاهی درخواست کنید تا متوجه مفاد ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اعمال شده باشید. تا زمانی که به طور کامل از آنچه میخواهید و یا قرار است به دست آورید یا از دست بدهید و سایر گزینه‌های جایگزین دیگر اطمینا حاصل نکرده‌ایید اقدام به هیچ کاری نکنید.
نتیجه
ضروری است که ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ واضح و کافی باشد؛ نه برای برخورداری از حمایت قانونی بلکه برای اطمینان از به ثمر نشستن اقدامات انجام شده. شرکت‌ها و مشاوران باید مواردی را ارائه دهند که ﺍﻓﺸﺎﯼ ﺭﯾﺴﮏ ﻭ ﺳﻠﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ آنها بطور کامل و کافی ذکر شده باشد. دلیل این امر هم این است که اقدام بر روی کاغذ با اقدام بصورت عملی بسیار تفاوت دارد. به عنوان یک سرمایه‌گذار، بسیار مهم است که بدانید چه مقدار از پول خود را میتوانید از دست بدهید و چه شرایطی میتواند باعث این اتفاق شود. اگر از ریسک‌های متوجه سرمایه‌گذاری ناراحت هستید، به خاطر داشته باشید که همیشه گزینه‌های کم خطرتری وجود دارد.