_ بررسی مفهوم پامپ و دامپ و تاثیرات آن در دنیای ارز های دیجیتال :
عبارات “پامپ” و “دامپ” اصطلاحاتی هستند که در دنیای ارزهای دیجیتال یا ارزهای رمزنگاری شده (Cryptocurrencies) مورد استفاده قرار می‌گیرند و به تغییرات ناگهانی در قیمت یک ارز دیجیتال اشاره دارند. این تغییرات میتوانند مثبت یا منفی باشند و تأثیر زیادی بر بازار و سرمایه‌گذاران دارند. در پامپ و دامپ، یک گروه از افراد با خرید مقادیر بالایی از یک ارز دیجیتال، قیمت آن را به صورت مصنوعی افزایش می دهند. سپس، زمانی که قیمت به حداکثر رسید، این افراد ارزهای خود را با قیمت بالا می فروشند و سود کلانی به دست می آورند. سرمایه گذارانی که در این دام می افتند، پس از مدتی ارزهایی که با قیمت بالا خریده اند را با قیمت پایین به فروش میرسانند و زیان می کنند.
_ پامپ (Pump) :
پامپ به اصطلاح وقتی استفاده می‌شود که یک ارز دیجیتال بازاریابی شده و به طور مصنوعی توسط یک گروه از افراد یا تیم‌ها با خرید بزرگ و متعاقباً تبلیغات شدید، قیمت آن به صورت ناگهانی و بسیار سریع افزایش پیدا می‌کند. این تلاش برای افزایش قیمت معمولاً با هدف جلب توجه سرمایه‌گذاران جدید و ایجاد احساسی از فوریت و سودآوری در بازار انجام می‌شود. افراد یا گروه‌هایی که پامپ را انجام می‌دهند، ممکن است در ابتدا خود ارزها را به مقدار زیادی از قبل خریداری کنند تا با افزایش قیمت از این تغییرات بهره‌برداری کنند.
_ دامپ (Dump) :
دامپ برعکس پامپ است و به وقتی اشاره دارد که قیمت یک ارز دیجیتال به صورت ناگهانی کاهش یافته و به صورت تند و شدیدی ریزش مینماید . دلایل دامپ ممکن است شامل فروش بزرگ توسط سرمایه‌گذاران بزرگ، اخبار منفی در مورد پروژه یا ارز دیجیتال، تغییرات در محیط قانونی و … باشد. دامپ میتواند باعث افت قیمت ارز دیجیتال به میزان قابل توجهی شود و احتمالاً به از دست دادن سرمایه‌گذاران منجر می‌شود.
_ پروژه های کلاهبرداری پامپ و دامپ چگونه اجرا میشوند؟
طرح‌های پامپ و دامپ ارز دیجیتال، یک نوع کلاهبرداری است که در آن یک گروه از افراد با انگیزه مالی، با خرید و فروش هماهنگ ارزهای دیجیتال، قیمت آنها را به‌طور مصنوعی افزایش یا کاهش می‌دهند.
در مرکز این طرح‌ها، یک تیم متشکل از افراد فنی، با انگیزه و سازمان‌یافته قرار دارد. این افراد معمولاً از نقاط مختلف جهان کار می‌کنند و از ابزارهای مختلف تبلیغاتی و مهندسی اجتماعی برای فریب سرمایه‌گذاران استفاده می‌کنند.
دو تیم اصلی در طرح‌های پامپ و دامپ وجود دارند. تیم اول، که به آن تیم داخلی نیز می‌گویند، تمرکز خود را روی عرضه یک ارز دیجیتال به صورت غیر واقعی قرار میدهد. این تیم ممکن است اخبار و شایعاتی را در مورد ارز دیجیتال منتشر کند، یا از اینفلوئنسرهای تأثیرگذار برای تبلیغ آن استفاده کند.
تیم دوم، روی جنبه تبلیغاتی پامپ یا دامپ کار می‌کند. این تیم با استفاده از شبکه‌های اجتماعی، پیام‌های تبلیغاتی را در مورد ارز دیجیتال منتشر می‌کند. این پیام‌ها معمولاً از وعده‌های سودآوری و موفقیت‌های آینده ارز دیجیتال استفاده می‌کنند.
سرمایه‌گذاران و معامله‌گران با دیدن این پیام‌ها و ترس از اینکه فرصت خرید ارز دیجیتال را از دست بدهند، شتابزده وارد بازار میشوند. این امر باعث افزایش تقاضا برای ارز دیجیتال شده و قیمت آن را به‌طور مصنوعی افزایش میدهد.
هنگامی که کلاهبرداران در نهایت تمام توکن‌های خود را بفروشند، تقاضا برای ارز دیجیتال کاهش می‌یابد و قیمت آن به‌طور ناگهانی سقوط می‌کند. در این مرحله، سرمایه‌گذاران متوجه میشوند که فریب خورده‌اند و سرمایه‌گذاری آنها با ضرر همراه خواهد بود. به همین جهت سرمایه‌گذاران باید توجه داشته باشند که بازار ارزهای دیجیتال، یک بازار پرنوسان و خطرناک است. سرمایه‌گذاری در این بازار بدون انجام تحقیقات کافی، میتواند منجر به ضررهای مالی قابل‌توجهی شود.
_ روش های تشخیص پامپ و دامپ :
با توجه به علائم ذکر شده، می توان پامپ و دامپ را در بازار ارزهای دیجیتال تشخیص داد. در اینجا چند روش دیگر برای تشخیص پامپ و دامپ آورده شده است:
A . تحلیل تکنیکال :
تحلیل تکنیکال، روشی برای تحلیل بازار است که با بررسی نمودار قیمت و حجم معاملات، روند قیمت یک دارایی را پیش‌بینی می‌کند. تحلیل تکنیکال می تواند به شما کمک کند تا روند قیمت یک ارز دیجیتال را درک کنید. اگر روند قیمت یک ارز دیجیتال به صورت ناگهانی و غیرطبیعی تغییر کند، احتمال پامپ و دامپ وجود دارد. با استفاده از تحلیل تکنیکال، دو روش اصلی برای تشخیص پامپ و دامپ در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد:
- بررسی روند قیمت : برای تشخیص پامپ با استفاده از روند قیمت، باید روند قیمت یک ارز دیجیتال را در بازه‌های زمانی مختلف بررسی کنیم. اگر روند قیمت در بازه‌های زمانی کوتاه، تغییرات قابل توجهی داشته باشد، احتمال پامپ و دامپ افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، در تصویر زیر افزایش قیمت ناگهانی یک ارز دیجیتال را مشاهده میکنید که تنها در یک روز قیمتش حدودا دو برابر شده و از حوالی 45 سنت به 90 سنت رسیده است؛ و بعد از آن شاهد کاهش مجدد قیمت و ریزش ارز تا حوالی همان 45 سنت هستیم.
- بررسی حجم معاملات : برای تشخیص پامپ با استفاده از حجم معاملات، باید حجم معاملات یک ارز دیجیتال را در بازه‌های زمانی مختلف بررسی کنیم. اگر حجم معاملات یک ارز دیجیتال به صورت غیرمعمول افزایش پیدا کند، احتمال پامپ و دامپ وجود دارد. به عنوان مثال: در شکل زیر مشاهده میکنید که همزمان با افزایش ناگهانی قیمت و رشد دو برابری ارز ، حجم معاملات نیز به شکل قابل توجه ای افزایش میابد.اما این افزایش حجم پایدار نیست و در ادامه شاهد کاهش حجم و ریزش ارز هستیم.
B . تحلیل فاندامنتال :
تحلیل فاندامنتال، روشی برای ارزیابی ارزش ذاتی یک دارایی بر اساس عوامل بنیادی مانند عملکرد مالی، مدیریت، چشم‌انداز و وضعیت بازار است. این روش میتواند برای تشخیص پامپ و دامپ در بازار ارزهای دیجیتال نیز استفاده شود. با استفاده از تحلیل فاندامنتال، می‌توان از دو روش اصلی برای تشخیص پامپ و دامپ در بازار ارزهای دیجیتال استفاده کرد:
- بررسی ارزش ذاتی یک ارز دیجیتال : برای تشخیص پامپ با استفاده از ارزش ذاتی، باید ارزش ذاتی یک ارز دیجیتال را با استفاده از عوامل بنیادی مانند عملکرد مالی، مدیریت، چشم‌انداز و وضعیت بازار ارزیابی کنیم. اگر ارزش ذاتی یک ارز دیجیتال با قیمت آن مطابقت نداشته باشد، احتمال پامپ و دامپ افزایش می‌یابد.
- بررسی اخبار و وقایع مرتبط با یک ارز دیجیتال : برای تشخیص پامپ با استفاده از اخبار و وقایع، باید اخبار و وقایع مرتبط با یک ارز دیجیتال را به دقت بررسی کنیم. اگر اخبار و وقایع مرتبط با یک ارز دیجیتال غیرعادی و غیرمنتظره باشد، احتمال پامپ و دامپ وجود دارد.
فرض کنید که یک ارز دیجیتال جدید به نام “ارز دیجیتال الف” راه‌اندازی شده است. این ارز دیجیتال توسط یک تیم توسعه‌دهنده باسابقه و باتجربه ایجاد شده است و چشم‌انداز خوبی برای آینده دارد. با این وجود، قیمت “ارز دیجیتال الف” در عرض چند روز، به سرعت افزایش می‌یابد. این افزایش قیمت، با توجه به ارزش ذاتی ارز دیجیتال الف، غیرعادی و غیرمنتظره است. با بررسی اخبار و وقایع مرتبط با “ارز دیجیتال الف”، مشخص می‌شود که این افزایش قیمت، به دلیل تبلیغات گسترده و اغواکننده در شبکه‌های اجتماعی انجام شده است. با توجه به این شواهد، می‌توان نتیجه گرفت که احتمال پامپ در “ارز دیجیتال الف” وجود دارد.
لازم به ذکر است به دست آوردن ارزش ذاتی یک ارز دیجتال یا یک کالا یا سهام یک شرکت، نیازمند محاسبات پیچیده و مد نظر قرار دادن عوامل مختلف میباشد؛ که توضیح این موارد در این مقاله امکان پذیر نیست و خوانندگان مقاله در صورت علاقه میتوانند در مورد این موضوع تحقیق نمایند.
C . استفاده از ابزارهای تحلیلی :
ابزارهای تحلیلی، اندیکاتور هایی هستند که میتوانند برای بررسی روند قیمت و حجم معاملات یک ارز دیجیتال استفاده شوند. این ابزارها میتوانند به سرمایه‌گذاران کمک کنند تا احتمال وقوع پامپ و دامپ را در یک ارز دیجیتال ارزیابی کنند. برخی از ابزارهای تحلیلی که میتوانند برای تشخیص پامپ و دامپ استفاده شوند عبارتند از:
1 . شاخص قدرت نسبی (RSI):
شاخص قدرت نسبی (RSI) یک شاخص تکنیکال است که برای اندازه‌گیری سرعت و شدت تغییرات قیمت استفاده می‌شود. RSI همواره یک مقدار بین 0 تا 100 است. مقادیر RSI بین 30 تا 70 نشان‌دهنده شرایط بازار متعادل است. مقادیر RSI بالای 70 نشان‌دهنده شرایط بازار اشباع خرید (Overbought) است. مقادیر RSI پایین 30 نشان‌دهنده شرایط بازار اشباع فروش (Oversold) است.
در شرایط بازار اشباع خرید ، احتمال وقوع پامپ وجود دارد. زیرا سرمایه‌گذاران زیادی در این شرایط، یک ارز‌دیجیتال را بیش از ارزش واقعی آن خریداری می‌کنند. در واقع زمانی که اندیکاتور RSI در محدوده ی اشباع خرید قرار دارد به احتمال زیاد رشد قیمت آن ارز دیجیتال اتفاق افتاده است و آن ارز‌دیجیتال در آینده به استقبال یک اصلاح قیمت یا حتی یک ریزش قیمت خواهد رفت. در نتیجه خریدن یک ارز دیجیتال زمانی که اندیکاتور RSI مقادیر اشباع خرید را نشان میدهد، میتواند یک اشتباه مهلک باشد.
2 . شاخص کانال میانگین متحرک (MACD) :
اندیکاتور MACD مخفف Moving Average Convergence Divergence است و یک اندیکاتور تکنیکال است که برای شناسایی روند قیمت استفاده می‌شود. MACD از یک هیستوگرام (خطوط عمودی) که نشان دهنده ی حجم معاملات است؛ و دو خط تشکیل شده است:
- خط MACD: تفاوت بین دو میانگین متحرک ساده (SMA) است.
- خط سیگنال : یک میانگین متحرک ساده از خط MACD است.
خط MACD و خط سیگنال میتوانند به صورت زیر برای شناسایی روند قیمت استفاده شوند:
- اگر خط MACD از زیر خط سیگنال عبور کند، نشان‌دهنده آغاز یک روند صعودی است.
- اگر خط MACD از بالای خط سیگنال عبور کند، نشان‌دهنده آغاز یک روند نزولی است.
پامپ و دامپ معمولاً با افزایش ناگهانی قیمت و حجم معاملات همراه هستند. در شرایط پامپ، خط MACD به طور ناگهانی از زیر خط سیگنال عبور می‌کند و حجم معاملات افزایش می‌یابد.
اندیکاتور MACD میتواند ابزاری مفید برای تشخیص پامپ و دامپ در بازار ارزهای دیجیتال باشد. با استفاده از این اندیکاتور، می‌توان احتمال وقوع پامپ و دامپ را در یک ارز دیجیتال ارزیابی کرد.
3 . اندیکاتور Bollinger Bands:
اندیکاتور Bollinger Bands یک اندیکاتور تکنیکال است که برای اندازه‌گیری نوسانات قیمت استفاده می‌شود. اندیکاتور Bollinger Bands از سه خط تشکیل شده است: خط میانگین متحرک ساده (SMA)، خط بالایی و خط پایینی.
خط میانگین متحرک ساده، نوسانات قیمت را در یک بازه زمانی مشخص اندازه‌گیری می‌کند. خط بالایی، دو برابر انحراف استاندارد قیمت از خط میانگین متحرک ساده در جهت مثبت را اندازه‌گیری می‌کند. خط پایینی، دو برابر انحراف استاندارد قیمت از خط میانگین متحرک ساده در جهت منفی را اندازه‌گیری می‌کند.
اگر قیمت یک ارز دیجیتال به خط بالایی Bollinger Bands برسد، و همزمان دو خط بالاdd و پایینی Bollinger Bands در حال دور شدن از هم باشند؛ نشان‌دهنده افزایش نوسانات قیمت است. این نوسانات قیمت میتواند نشانه‌ای از وقوع پامپ باشد.
_ تأثیرات پامپ و دامپ :
پامپ و دامپ با تحریک احساسات سرمایه‌گذاران، تأثیرات عمده‌ای بر بازار ارزهای دیجیتال دارند. این تغییرات ناگهانی میتوانند باعث افزایش حجم معاملات، بهره‌برداری سریع و تصمیم‌گیری غیرمعقولی شود که در نهایت ممکن است به ضرر سرمایه‌گذاران منجر شود. علاوه بر این، پامپ و دامپ میتوانند باعث شوک‌های بازاری شده و اعتماد سرمایه‌گذاران را به خطر بیاندازند.
_ مثال‌هایی از طرح‌های پامپ و دامپ در دنیای ارز های دیجیتال:
در اینجا چند نمونه از طرح‌های پامپ و دامپ ارز دیجیتال که در گذشته اتفاق افتاده‌اند را نام می‌بریم:
1 . طرح پامپ توکن Dogecoin در سال 2021 :
در این طرح، یک گروه از سرمایه‌گذاران با خرید و فروش هماهنگ توکن Dogecoin، قیمت آن را به طور مصنوعی افزایش دادند. این امر باعث شد که سرمایه‌گذاران بیشتری به خرید این توکن ترغیب شوند. در نهایت، کلاهبرداران تمام توکن‌های خود را فروختند و قیمت Dogecoin به طور ناگهانی سقوط کرد.
2 . طرح پامپ توکن SHIBA INU در سال 2021 :
این طرح مشابه طرح پامپ Dogecoin بود. در این طرح، یک گروه از سرمایه‌گذاران با خرید و فروش هماهنگ توکن SHIBA INU، قیمت آن را به طور مصنوعی افزایش دادند. این امر باعث شد که سرمایه‌گذاران بیشتری به خرید این توکن ترغیب شوند. در نهایت، کلاهبرداران تمام توکن‌های خود را فروختند و قیمت SHIBA INU به طور ناگهانی سقوط کرد.
3 . طرح پامپ توکن SafeMoon در سال 2021 :
این طرح نیز مشابه طرح‌های قبلی بود. در این طرح، یک گروه از سرمایه‌گذاران با خرید و فروش هماهنگ توکن SafeMoon، قیمت آن را به طور مصنوعی افزایش دادند. این امر باعث شد که سرمایه‌گذاران بیشتری به خرید این توکن ترغیب شوند. در نهایت، کلاهبرداران تمام توکن‌های خود را فروختند و قیمت SafeMoon به طور ناگهانی سقوط کرد.
4 . طرح پامپ توکن BitConnect در سال 2017 :
این طرح یکی از بزرگترین طرح‌های پامپ و دامپ ارز دیجیتال بود. در این طرح، یک گروه از کلاهبرداران با ایجاد یک سیستم سرمایه‌گذاری پونزی، سرمایه‌گذاران را به سرمایه‌گذاری در توکن BitConnect ترغیب می‌کردند. این توکن با وعده سودهای بالا به سرمایه‌گذاران فروخته می‌شد. در نهایت، این طرح با سقوط قیمت BitConnect و ضررهای سنگین سرمایه‌گذاران، افشا شد.
5 . طرح پامپ توکن OneCoin در سال 2017 :
این طرح نیز یکی از بزرگترین طرح‌های پامپ و دامپ ارز دیجیتال بود. در این طرح، یک گروه از کلاهبرداران با ایجاد یک سیستم سرمایه‌گذاری پونزی، سرمایه‌گذاران را به سرمایه‌گذاری در توکن OneCoin ترغیب می‌کردند. این توکن با وعده سودهای بالا به سرمایه‌گذاران فروخته می‌شد. در نهایت، این طرح با سقوط قیمت OneCoin و ضررهای سنگین سرمایه‌گذاران، افشا شد.
6 . طرح پامپ توکن XRP در سال 2022 :
این طرح در سال 2022 اتفاق افتاد. در این طرح، یک گروه از سرمایه‌گذاران با خرید و فروش هماهنگ توکن XRP، قیمت آن را به طور مصنوعی افزایش دادند. این امر باعث شد که سرمایه‌گذاران زیادی به خرید این توکن ترغیب شوند. در نهایت، کلاهبرداران تمام توکن‌های خود را فروختند و قیمت XRP به طور ناگهانی سقوط کرد.
7 . طرح پامپ توکن LUNA در سال 2022 :
این طرح یکی از بزرگترین طرح‌های پامپ و دامپ ارز دیجیتال است که در سال 2022 اتفاق افتاد. در این طرح، یک گروه از سرمایه‌گذاران با خرید و فروش هماهنگ توکن LUNA، قیمت آن را به طور مصنوعی افزایش دادند. این امر باعث شد که سرمایه‌گذاران زیادی به خرید این توکن ترغیب شوند. در نهایت، کلاهبرداران تمام توکن‌های خود را فروختند و قیمت LUNA به طور ناگهانی سقوط کرد. این سقوط قیمت باعث شد که بسیاری از سرمایه‌گذاران ضررهای هنگفتی متحمل شوند.
اینها تنها چند نمونه از طرح‌های پامپ و دامپ ارز دیجیتال هستند که در گذشته اتفاق افتاده اند. این طرح‌ها معمولاً در ارزهای دیجیتالی که تازه عرضه شده اند یا ارزش کمی دارند، اتفاق می‌افتند. سرمایه‌گذاران باید قبل از سرمایه‌گذاری در هر ارز دیجیتالی، تحقیقات کافی انجام دهند تا از افتادن در دام این طرح‌ها جلوگیری کنند.
_ چگونه در دام طرح های پامپ و دامپ نیوفتیم؟
برای محافظت از خود در برابر قربانی شدن در طرح های پامپ و دامپ لازم است به نکات زیر توجه کنید:
- از خرید ارز ها با نقدشوندگی پایین اتناب کنید: دوری از ارز های دیجیتال با حجم معاملات کم میتواند قرار گرفتن شما در معرض چنین طرح‌هایی را به حداقل برساند.
- منابع را تأیید کنید: برای کسب اطلاعات به منابع معتبر اعتماد کنید و قبل از تصمیم‌گیری درباره سرمایه‌گذاری، تحقیقات کاملی انجام دهید.
- مشارکت مستقیم پروژه: برای کسب بینش و آگاهی قبل از سرمایه‌گذاری، مستقیماً با پشتیبانی پروژه‌های ارزهای دیجیتال تماس بگیرید. پروژه های پامپ و دامپ و سایر تقلب ها معمولاً کاملاً ناشناس هستند و هیپگونه پشتیبانی قابل قبولی ندارند. همچنین، ارز های دیجیتالی که در طرح های کلاهبرداری پامپ و دامپ استفاده میشوند، معمولاً هیچ مورد استفاده مشخص، نقشه راه، یا تیم توسعه ای ندارند، که تأیید مشروعیت یا ارزش پیشنهادی آن را دشوار می کند.
- تحقیق مستقل: به جای اتکا به توصیه های خارجی، تحقیقات مستقلی را برای انتخاب سرمایه گذاری آگاهانه انجام دهید.
_ رویکردهای اخلاقی و قانونی :
فعالیت‌های پامپ و دامپ ممکن است در تعارض با قوانین بازار سرمایه و تلاش‌های محدود کننده ی دولت‌ها باشند. تنظیمات و قوانین محدود کننده‌ی فعالیت‌های پامپ و دامپ در برخی کشورها به منظور جلوگیری از تغییرات ناگهانی و نامنظم در بازار ارزهای دیجیتال و حفظ اعتماد سرمایه‌گذاران اجرا شده‌اند. این تنظیمات میتوانند از طریق محدودیت‌های قانونی، نظارت مستقیم، و تشدید تحقیقات اجرا شوند. در زیر به مثال‌هایی از این تنظیمات در برخی کشورها اشاره میکنیم:
1 . ایالات متحده :
در ایالات متحده، کمیسیون اوراق بهادار و مبادله (SEC) نقش مهمی در تنظیم و نظارت بر بازار ارزهای دیجیتال دارد. SEC به عنوان یک سازمان نظارتی از تجارت اوراق بهادار و مبادله مسئولیت اعمال قوانین بر روی ارزهای دیجیتال را دارد. این کمیسیون در برابر فعالیت‌های تلاش‌های پامپ و دامپ و موارد دیگر محافظت می‌کند و اقدامات قانونی را در قبال فرد یا گروه‌هایی که در این فعالیت‌ها شرکت می‌کنند، انجام میدهد.
2 . چین :
چین یکی از کشورهایی است که به طور مستقیم فعالیت‌های ارزهای دیجیتال را محدود کرده است. در سال‌های اخیر، چین اعلام کرده که ممنوعیت تجارت ارزهای دیجیتال و معاملات ارزهای رمزنگاری شده را اعمال کرده و تبادل‌های مربوط به این ارزها را ممنوع کرده است. این تصمیم به هدف کاهش ریسک‌های مالی، جلوگیری از تبادل‌های نامنظم و حفظ کنترل دولت بر بازار مالی انجام شده است.
3 . کره جنوبی :
کره جنوبی نیز اقداماتی را برای محدود کردن فعالیت‌های پامپ و دامپ در بازار ارزهای دیجیتال انجام داده است. از سال ۲۰۲۱، این کشور تصمیم به تنظیم کردن ارزهای رمزنگاری و اجرای مقررات مرتبط با آنها گرفته است. هدف اصلی این تدابیر، جلوگیری از تحریک‌های ناخواسته بازار، حفظ حقوق سرمایه‌گذاران و جلب اعتماد عمومی به بازار ارزهای دیجیتال است.
4 . اتحادیه اروپا :
اروپا نیز با تصویب تاییدیه‌ها و مقررات مرتبط با ارزهای رمزنگاری، تلاش می‌کند تا فعالیت‌های ناپسند و مضر را در بازار مهار کند. تحت قوانین اتحادیه اروپا، ارائه‌دهندگان خدمات ارزهای دیجیتال ملزم به رعایت مقررات ضدپولشویی و حفظ امنیت اطلاعات مشتریان هستند.
در پامپ و دامپ یک، یک گروه از افراد با خرید مقادیر بالایی از یک ارز دیجیتال، قیمت آن را به صورت مصنوعی افزایش می دهند. سپس، زمانی که قیمت به حداکثر رسید، این افراد ارزهای خود را با قیمت بالا می فروشند و سود کلانی به دست می آورند.پامپ و دامپ یک کلاهبرداری خطرناک است که می تواند سرمایه گذاران را به زیان برساند. با آگاهی از علائم و روش های تشخیص پامپ و دامپ، می توانید از این کلاهبرداری جلوگیری کنید.