نحوه ی تشخیص و استفاده از انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال
واگرایی در تحلیل تکنیکال معمولا به معنای عدم تطابق بین روند قیمت و اندیکاتورها است. واگرایی می‌تواند سیگنال‌های خوبی برای تغییر روند یا ادامه روند فعلی باشد. در این مقاله ما به تفصیل به توضیح مفاهیم مختلف واگرایی پرداخته و نشان خواهیم داد که چگونه میتوان با استفاده از ابزارهای تحلیل فنی و نمودارهای قیمتی، این واگرایی‌ها را به صورت موثر تشخیص داد. همچنین، ما مثال‌های عملی از انواع واگرایی را در نمودارهای بازارهای مالی ارائه خواهیم داد تا به خوانندگان کمک کنیم که درک بهتری از این موضوعات پیشرفته کسب کنند.
آنچه در این مقاله می‌‌خوانید:
_ واگرایی چیست؟
واگرایی (Divergence) در تحلیل فنی به تفاوت‌هایی اشاره دارد که بین حرکت قیمت و نماینده‌ای از نشانگرهای تحلیلی مشاهده میشود. به عبارت دقیق‌تر، واگرایی زمانی رخ می‌دهد که حرکت قیمت با جهت حرکت نماینده‌ای از نشانگرهای تحلیلی تفاوت دارد. واگرایی می‌تواند به عنوان یک اشاره یا نشانه مهم در تحلیل فنی مورد استفاده قرار گیرد و به تصمیم‌گیری در مورد جهت آینده قیمت‌ها کمک کند.
_ انواع واگرایی :
به صورت کلی واگرایی را میتوان به سه دسته ی اصلی تقسیم کرد که در ادامه به تفصیل هر یک را بررسی خواهیم کرد:
1 . واگرایی معمولی (Regular Divergence):
واگرایی معمولی در انتهای یک روند به وجود می آید و سیگنال تغییر روند را صادر میکند . واگرایی معمولی زمانی رخ می‌دهد که اندیکاتور خلاف روند قیمت حرکت میکند. به عنوان مثال، اگر قیمت در حال صعود باشد، اندیکاتور نیز باید در حال صعود باشد. اما اگر اندیکاتور شروع به کاهش کند، این می‌تواند نشانه‌ای از تغییر روند باشد. بعد از مشاهده واگرایی معمولی رشد یا کاهش قیمت ارز متوقف می شود و در جهت مخالف حرکت می کند. واگرایی معمولی در تحلیل تکنیکال با علامت (RD) نشان داده می شود. این واگرایی به واگرایی معمولی مثبت و واگرایی معمولی منفی تقسیم بندی می شود که در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت.
A . واگرایی معمولی مثبت (+RD):
واگرایی معمولی مثبت در میان دو کف قیمتی تشکیل می شود. باید توجه داشت واگرایی معمولی مثبت در انتهای یک روند نزولی به وجود می آید. در تحلیل تکنیکال واگرایی معمولی مثبت نشان دهنده نزدیک شدن قیمت به محدوده ی حمایتی بوده و بیانگر قدرت زیاد خریداران و تضعیف قدرت فروشندگان می باشد. واگرایی معمولی مثبت زمانی رخ می‌دهد که قیمت در حال کاهش باشد، اما اندیکاتور شروع به افزایش کند. این می‌تواند نشانه‌ای از پایان روند نزولی و شروع روند صعودی باشد.
B . واگرایی معمولی منفی (-RD):
واگرایی معمولی منفی در تحلیل تکنیکال در میان دو سقف و در انتهای یک روند صعودی به وجود می آید به عبارت دیگر واگرایی معمولی منفی نشان دهنده نزدیک شدن قیمت به محدوده ی مقاومتی و بیانگر قدرت زیاد فروشندگان و تضعیف قدرت خریداران می باشد. واگرایی معمولی منفی زمانی رخ می‌دهد که قیمت در حال افزایش باشد، اما اندیکاتور شروع به کاهش کند. این می‌تواند نشانه‌ای از پایان روند صعودی و شروع روند نزولی باشد.
2 . واگرایی مخفی (Hidden Divergence):
واگرایی مخفی معمولا سیگنال ادامه ی روند صادر میکند و زمانی رخ می‌دهد که اندیکاتور به طور کامل از روند قیمت عقب بماند. به عنوان مثال، اگر قیمت در حال صعود باشد، اندیکاتور نیز باید در حال صعود باشد. اما اگر اندیکاتور شروع به کاهش و تشکیل کف های جدید تر کند ، اما قیمت همچنان در حال صعود باشد و کف جدیدی تشکیل ندهد ، این می‌تواند نشانه‌ای از ادامه روند صعودی باشد. واگرایی مخفی معمولا در امواج اصلاحی در جهت روند (اصلاح ATR) به وجود می آید و با علامت (HD) نشان داده می شود.واگرایی مخفی به واگرایی مخفی مثبت و واگرایی مخفی منفی تقسیم بندی می شود که در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت :
A . واگرایی مخفی مثبت (+HD):
واگرایی مخفی مثبت در یک روند صعودی و در نزدیکی یک محدوده ی مقاومتی تشکیل میشود ، در این وضعیت اندیکاتور کفی پایین‌تر از کف قبلی خود ایجاد میکند اما مشاهده میشود که نمودار قیمتی، کفی بالاتر از کف قبلی تشکیل می‌دهد. این اتفاق بیانگر ایجاد واگرایی مخفی مثبت است و در صورت مشاهده، پیش‌بینی میشود که قیمت به روند صعودی خود ادامه دهد و بتواند از محدوده ی مقاومتی عبور کند.
B . واگرایی مخفی منفی (-HD):
برخلاف واگرایی مخفی مثبت، این نوع از واگرایی در یک روند نزولی و در نزدیکی یک محدوده ی حمایتی شکل می‌گیرد و نشان‌دهنده این است که کاهش قیمت ادامه خواهد داشت. حتی میتوان انتظار تشکیل این نوع از واگرایی را در ابتدای یک کانال نزولی داشت. برای شناسایی واگرایی مخفی منفی، باید به تشکیل سقف‌ها در روند نزولی دقت کنیم. زمانی که در نمودار قیمتی، سقفی پایین‌تر از سقف قبلی تشکیل میشود اما در اندیکاتور سقفی بالاتر از سقف قبلی تشکیل شود ، واگرایی مخفی منفی ایجاد شده‌است.
3 . واگرایی زمانی (Time Divergence):
در این نوع واگرایی ، تضاد رفتاری بین قیمت و زمان مشاهده میشود. در اینجا رفتار اندیکاتور مورد نظر نیست، بلکه مدت زمان اصلاح روند(مثلا تعداد کندل‌ها) مورد بررسی قرار می‌گیرد. واگرایی زمانی به دو دسته واگرایی زمانی معمولی و واگرایی زمانی هوشمند تقسیم‌بندی میشود.که در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت:
A . واگرایی زمانی معمولی (Regular Time Divergence):
واگرایی زمانی معمولی (RTD) در تحلیل تکنیکال زمانی به وجود می‌آید که تعداد کندل های موج اصلاحی بیشتر از تعداد کندل های موج روندی قبل از خودش باشد. هر موقع واگرایی زمانی معمولی در روند صعودی اتفاق می‌افتد نشان دهنده قدرت زیاد خریداران و ضعف فروشندگان می‌باشد. به عبارت دیگر واگرایی زمانی معمولی هنگامی تشکیل می شود که نمودار قیمت بیش از سطح 100% فیبوناچی بازگشتی را که بر روی موج روندی قبل از خودش ترسیم شده را اصلاح میکند.
B . واگرایی زمانی هوشمند (Smart Time Divergence):
واگرایی زمانی هوشمند (STD) در تحلیل تکنیکال هنگامی به وجود می‌آید که تعداد کندل های موج اصلاحی کمتر از تعداد کندل های موج روندی قبل از خودش باشد . به عبارت دیگر در واگرایی زمانی هوشمند موج اصلاحی کمتر از 100% موج روندی قبل از خودش طی میکند. برای مشاهده واگرایی زمانی هوشمند می بایست فیبوناچی بازگشتی زمانی ترسیم نمود.
_ از چه اندیکاتور هایی برای شناسایی واگرایی میتوان استفاده کرد؟
از بسیاری از اندیکاتورهای تکنیکال برای شناسایی واگرایی می توان استفاده کرد. انتخاب اندیکاتور مناسب برای شناسایی واگرایی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
1 . نوع دارایی: اندیکاتورهای مختلفی برای شناسایی واگرایی در بازارهای مختلف وجود دارد. برای مثال، اندیکاتورهایی که برای شناسایی واگرایی در بازارهای سهام طراحی شده اند ممکن است برای شناسایی واگرایی در بازارهای ارز مناسب نباشند.
2 . بازه زمانی: برخی از اندیکاتورها برای بازه های زمانی کوتاه مدت بهتر از سایر اندیکاتورها عمل می کنند.
3 . تجربه: معامله گران تازه کار ممکن است بخواهند از اندیکاتورهای ساده تری مانند RSI یا Stochastic برای شناسایی واگرایی استفاده کنند. معامله گران با تجربه تر ممکن است بخواهند از اندیکاتورهای پیچیده تری مانند MFI یا Momentum استفاده کنند.
برخی از محبوب ترین اندیکاتورها برای شناسایی واگرایی عبارتند از:
1 . اندیکاتور قدرت نسبی (RSI): RSI یک اندیکاتور محبوب است که برای اندازه گیری نوسانات قیمت استفاده می شود. واگرایی RSI زمانی رخ می دهد که قیمت در یک جهت حرکت می کند اما RSI در جهت مخالف حرکت می کند.
2 . اندیکاتور تصادفی (Stochastic): Stochastic یک اندیکاتور دیگر است که برای اندازه گیری نوسانات قیمت استفاده می شود. واگرایی Stochastic زمانی رخ می دهد که قیمت در یک جهت حرکت می کند اما Stochastic در جهت مخالف حرکت می کند.
3 . اندیکاتور جریان پول (MFI): MFI یک اندیکاتور است که برای اندازه گیری جریان پول در یک دارایی استفاده می شود. واگرایی MFI زمانی رخ می دهد که قیمت در یک جهت حرکت می کند اما MFI در جهت مخالف حرکت می کند.
4 . اندیکاتور مومنتوم (Momentum): Momentum یک اندیکاتور است که برای اندازه گیری تغییرات قیمت در یک بازه زمانی مشخص استفاده می شود. واگرایی Momentum زمانی رخ می دهد که قیمت در یک جهت حرکت می کند اما Momentum در جهت مخالف حرکت می کند.
5 . اندیکاتور میانگین متحرک همگرا-واگرا (MACD): MACD یک اندیکاتور است که برای اندازه گیری روند و نوسانات قیمت استفاده می شود. واگرایی MACD زمانی رخ می دهد که MACD در جهت مخالف قیمت حرکت می کند.
6 . اندیکاتور باند بولینگر (Bollinger Bands): باند بولینگر یک اندیکاتور است که برای اندازه گیری نوسانات قیمت استفاده می شود. واگرایی باند بولینگر زمانی رخ می دهد که قیمت در یک جهت حرکت می کند اما باند بولینگر در جهت مخالف حرکت می کند.
_ نکات مهم در استفاده از واگرایی :
هنگام استفاده از واگرایی برای شناسایی تغییرات روند، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
1 . واگرایی همیشه قابل اعتماد نیست. همیشه باید از سایر ابزارهای تکنیکال برای تأیید سیگنال های واگرایی استفاده کنید.
2 . واگرایی می تواند در هر بازه زمانی رخ دهد. با این حال، واگرایی در بازه های زمانی کوتاه مدت کمتر قابل اعتماد است.
3 . واگرایی می تواند در هر جهتی رخ دهد. واگرایی مثبت نشان می دهد که روند ممکن است در حال تغییر به روند صعودی باشد. واگرایی منفی نشان می دهد که روند ممکن است در حال تغییر به روند نزولی باشد.
بروز واگرایی نشان از تردید خریداران و فروشندگان در معامله دارد. واگرایی نشان‌دهنده ضعف معاملات است و به پیش‌بینی ادامه روند قیمتی سهم کمک قابل توجهی میکند. با فراگیری واگرایی‌ها و انجام معاملات با استفاده از شناسایی آنها در نمودارهای قیمتی، میتوان ریسک معاملاتی را به مقدار قابل توجهی کاهش داد و معاملات پرسودی را تجربه کرد.با این حال، مهم است که از واگرایی به تنهایی استفاده نکنید و سایر عوامل را نیز در نظر بگیرید.