بازارهای مالی؛ مراکزی برای خرید و فروش و معاملات انواع دارایی
معامله‌گران و سرمایه‌گذاران همواره به‌دنبال بازارهایی هستند که بتوانند با خیال راحت، با کمترین کارمزدها و بهترین امکانات و پلتفرم‌ها بتوانند معاملات خود را در آن‌ها انجام دهند. بنابراین شناخت انواع بازارهای مالی برای این افراد بسیار اهمیت دارد. از جمله بازارهای مالی مشهور می‌توان به بازارهای بورس، فرابورس، بازار CFD، بازار ارز دیجیتال و بازار تبادل ارزهای خارجی اشاره کرد. در این مطلب از بروکر آرون گروپس با این بازارها آشنا می‌شویم.
بازار مالی چیست؟
بازار مالی (Financial Market) یک مکان فیزیکی یا پلتفرم دیجیتالی است که امکان خرید و فروش دارایی‌های مختلف مانند سهام، ارزهای خارجی، ارز دیجیتال و CFDها را فراهم می‌کند. بازار سهام، بازار فارکس، بورس کالا و بازار ارز دیجیتال از جمله این بازارها هستند. با وجود تنوع بالای این بازارها اما همه آن‌ها یک کارکرد اساسی و مشترک دارند. سرمایه‌گذاران و کسب‌وکارها می‌توانند برای کسب درآمد، سودآوری و رشد کسب‌وکار از خدمات این بازارها استفاده کنند.
برای درک بهتر می‌توانیم بانکی را تصور کنیم که در آن فردی یک حساب پس‌انداز دارد. بانک می‌تواند از پول خود و سایر سپرده‌گذاران برای وام دادن به افراد و موسسات دیگر استفاده کند و کارمزد سود را دریافت کند. خود سپرده گذاران نیز از طریق سودی که به آن‌ها پرداخت می‌شود، درآمد کسب می‌کنند و شاهد رشد سرمایه خود هستند. بنابراین، بانک به‌عنوان یک بازار مالی عمل می‌کند که هم برای سپرده‌گذاران و هم وام‌گیرندگان از خدمات آن بهره می‌برند.
خدمات بازارهای مالی کدام‌اند؟
بازارهای مالی کارکردهای مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به تعیین قیمت انواع دارایی، گردآوری سرمایه‌ها، ایجاد فرصت برای سرمایه‌گذاران مختلف برای خرید یا فروش دارایی‌ها و … اشاره کرد. یک بازار مالی همچنین به‌دلیل فرصت‌های شغلی فراوانی که ایجاد می‌کند می‌تواند باعث کاهش نرخ بیکاری شود. در ادامه با برخی از کارکردهای بازار مالی آشنا می‌شویم.
تعیین قیمت
بازارهای مالی بهترین مکان‌ها برای تعیین قیمت انواع دارایی هستند. برای قیمت‌گذاری یک دارایی در یک بازار، عوامل تعیین کننده ارزش و قیمت، بازده دارایی‌های مالی و رفتارهای مالی سرمایه‌گذاران نسبت به دارایی مورد نظر، بررسی می‌شوند. از سوی دیگر نیروهای بازار یعنی خریداران و فروشندگان، به قیمت دارایی در بازارها تعیین جهت می‌دهند.
تعیین بازده سرمایه‌گذاری
همراه با تعیین قیمت‌ها در بازار مالی، دارایی‌ها در بازار فهرست شده و برای فروش و سپس معاملات و مبادلات عرضه می‌شوند. بنابراین بازده سرمایه‌گذاری در دارایی مورد نظر بر اساس وجوه سرمایه‌گذاری شده و میزان عرضه و تقاضا به‌طور عملی مشخص می‌شود. انگیزه افراد برای سرمایه‌گذاری روی این دارایی‌ها به همین میزان بازده سرمایه‌گذاری بستگی دارد.
گردآوری منابع مالی
وقتی دارایی‌ها در بازار مالی عرضه می‌شوند، خرید و فروش و معاملات با روش‌هایی گوناگون آغاز می‌شوند. در همین زمان سرمایه زیادی وارد بازار می‌شود و حجم معاملات روزانه بازار و نیز حجم نقدینگی در بازار افزایش می‌یابد. این میزان از سرمایه گردآوری شده قابل استفاده برای طرح‌های جدید و نیز ارائه روش‌های جدید برای سودآوری در بازار با استفاده از خدمات بازار و کارگزاران آن است.
امکان خرید و فروش فروی با افزایش نقدینگی
رجوع سرمایه‌گذاران به بازار به‌معنای افزایش نقدینگی در بازار است. این نقدینگی فرصتی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند تا دارایی‌های مالی خود را بنابر ارزش منصفانه در بازار در ساعات کاری بازار بفروشند. در صورتی که این نقدینگی فراهم نباشد، آن‌ها مجبور می‌شوند تا پیدا شدن خریدار صبر کنند.
برای درک این مطلب مثالی می‌زنیم. در روش سفارش بازار که به سفارش فوری نیز معروف است، این سفارش تنها زمانی تکمیل می‌شود که خریداری برای دارایی شما مانند ارز دیجیتال وجود داشته باشد. بازارهای بزرگ دارای خریداران و فروشندگانی با میزان خرید و فروش بسیار بالا هستند. بنابراین سفارش فوری شما به‌عنوان بخشی از این تبادلات، به‌سرعت اجرا می‌شود.
به‌اشتراک‌گذاری ریسک
بازار مالی از عملکرد اشتراک ریسک برخوردار است زیرا ریسک سرمایه‌گذاری شخصی روی یک دارایی، بیشتر از ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. با کمک بازار مالی، ریسک از شخصی که سرمایه‌گذاری را انجام می‌دهد به کسانی که وجوه لازم برای انجام آن سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کنند، منتقل و یا به‌اشتراک گذاشته می‌شود.
دسترسی آسان به دارایی‌ها
بازار مالی امکان دسترسی آسان به دارایی‌ها را برای شما فراهم می‌کند. برای مثال شرکت‌ها می‌توانند به‌آسانی مبالغ بالایی از ارزهای فیات را از بازار فارکس تهیه کنند. بازرگانان می‌توانند مقادیر بالایی از انواع کالاها مانند فلزات، گندم و حتی دام را از بازار کالا با قیمت مناسب خریداری کنند. در واقع بازار مالی مکانی است که صنایع می‌توانند دارایی‌های خود را به‌طور عمده عرضه کنند و خریداران و سرمایه‌گذاران در کنار هم، حجم بالایی از نقدینگی را برای خرید ایجاد می‌کنند. بنابراین بازار مالی محلی اتصال این دو گروه از نیروهای بازار است.
امکان استفاده از روش‌ها و استراتژی‌های معاملاتی
بازارهای مالی طی سده‌های اخیر از رشد بالایی در زمینه فناوری و افزایش تنوع در معاملات و استراتژی‌ها برخوردار بوده‌اند. برای مثال امروزه معامله‌گران می‌توانند با استفاده از معاملات مارجین و اهرم‌ها با سرمایه کمی از امکان سرمایه‌گذاری روی مقادیر بالایی از سرمایه برخوردار شوند. همچنین در روش کپی تریدینگ امکان کپی کردن روش معاملاتی افراد حرفه‌ای بازار فراهم شده است. حتی در بازار CFD شما می‌توانید در شرایط نزولی بازار نیز به سودآوری برسید.
ارائه اطلاعات مورد نیاز برای سودآوری از بازار
به‌طور معمول هر بازار مالی دارای پلتفرم‌های تحت وب، سایت و وبلاگ‌های آموزشی است. ارائه اطلاعات آموزشی به معامله‌گران همچنین باعث جذب مشتریان جدید در بازار می‌شود. زیرا ممکن است افراد بسیاری به معامله در بازار مالی علاقه داشته باشند اما ندانند که باید از کجا شروع کنند. برخی از امکانات آموزشی که ممکن است در یک بازار مالی برای معامله‌گران ارائه شوند عبارتند از:
- برگزاری دوره‌های آموزشی آنلاین
- وبینارهای آموزشی
- ارائه اطلاعات لازم برای ترید و هولد دارایی در مطالب وبلاگی
- معرفی یا ارائه کتاب‌های آموزشی
انواع بازارهای مالی را بشناسید
وظیفه اساسی هر بازار مالی، فهرست کردن دارایی‌های قابل عرضه و جذب خریداران و سرمایه‌گذاران و نیز تسهیل معاملات و حتی افزایش امنیت این معاملات است. با استفاده از این روش‌ها بازار مالی می‌تواند بهترین فرصت‌ها را برای صاحبان سرمایه و شرکت‌های گوناگون در موقعیت‌های خرید و فروش فراهم کند. اما بازارهای مالی انواع گوناگونی دارند. مهم‌ترین معیار برای دسته‌بندی این بازارها نوع دارایی قابل مبادله در آن است. اما روش‌های دیگری نیز برای دسته‌بندی بازارها وجود دارند. در ادامه با برخی از انواع بازارها در دنیا آشنا می‌شویم.
بازار سهام
بازار سهام یا بورس (Stock Market) یکی از انواع رایج بازارهای مالی در سراسر جهان است. در این بازارها سهام شرکت‌های سهامی عام خرید و فروش می‌شوند. این نوع از فعالیت مالی از طریق مبادلات رسمی بورس و نیز از طریق بازارهای فرابورس قابل انجام است و در هر کشور و هر بازار، مقررات خاصی دارد. برای انجام این کار، شرکت‌ها باید ابتدا مراحل ویژه‌ای را طی کنند و بعد از کسب مجوزها، به بازار برای فهرست شدن سهام، درخواست می‌دهند. سپس بازار این درخواست را بررسی کرده و سهام شرکت مورد نظر در دسته‌بندی‌های خاص خود قرار می‌دهد. خریداران نیز می‌توانند سهام شرکت‌ها را خریداری کنند و از افزایش قیمت آن‌ها سود ببرند.
برخی از بازارهای سهام بزرگ جهان عبارتند از:
- بورس نیویورک آمریکا (NYSE) با ارزش بازار 24.68 تریلیون دلار
- بورس نزدک آمریکا (NASDAQ) با ارزش بازار 19.5 تریلیون دلار
- بورس شانگهای چین (SSE) با ارزش بازار 7.05 تریلیون دلار
- بورس یورونکست (Euronext N.V) با ارزش بازار 5.9 تریلیون دلار
- بورس توکیو ژاپن (TYO) با ارزش بازار 5.31 تریلیون دلار
- بورس شنژن چین (SZSE) با ارزش بازار 5.15 تریلیون دلار
- بورس هنگ کنگ (SEHK) با ارزش بازار 4.57 تریلیون دلار
- بورس ملی هند (NSE) با ارزش بازار 3.32 تریلیون دلار
- بورس لندن انگلیس (LSE) با ارزش بازار 3.17 تریلیون دلار
- بورس عربستان (Tadawul) با ارزش بازار 3.15 تریلیون دلار
- بورس تورنتو کانادا (TSX) با ارزش بازار 2.97 تریلیون دلار
بازارهای مالی اوراق قرضه
یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری و کسب سود از بازار مالی، خرید اوراق قرضه است. اوراق قرضه دارایی‌هایی با قیمت معین و نیز سود از پیش تعیین شده هستند که در بازار اوراق قرضه ارائه می‌شوند. مزیت این بازارها در کاهش ریسک معاملاتی است زیرا سرمایه‌گذاران می‌دانند بعد از مدتی معین از سودی مشخص برخوردار می‌شوند. همچنین سرمایه‌گذاری در این بازارها نیازی به دانش مالی بالایی ندارد.
مبالغ موجود در بازار اوراق قرضه جهانی در دوازده ماه منتهی به ماه مارس 2012 با 2 درصد افزایش به نزدیک به 100 تریلیون دلار رسید. از نظر تعداد اوراق قرضه، بیش از 500 هزار اوراق قرضه شرکتی منحصر به فرد در ایالات متحده وجود دارد. بزرگترین بازارهای اوراق قرضه جهان نیز بازارهای اوراق قرضه آمریکا و چین هستند.
بازار مشتقات
بازار مشتقات (Derivative Market) نوعی از بازار مالی است که در آن ابزارهای مالی با نام مشتقات خرید و فروش می‌شوند. مشتقات همچنین در واقع نوعی از قرارداد هستند که امکان سودآوری با پیش‌بینی تغییرات قیمت یک دارایی را ایجاد می‌کنند. بنابراین در این نوع از بازارها شما یک دارایی مانند کالای فیزیکی یا محصول دیجیتالی را تصاحب نمی‌کنید بلکه نوعی خرید مجازی انجام می‌شود که دارای قیمتی مشخص است و این قیمت بر اساس ارزش دارایی مورد نظر و برخی معیارها انجام می‌شود.
یکی از انواع مشهور مشتقات، CFDها هستند. CFD یک مشتقه سهام است که بر اساس آن دارنده معمولا حق رای یا اختیار خرید و فروش سهام پایه را ندارد. در مقابل خریدار اوراق بهادار مشتقه از نوع CFD می‌تواند بر اساس نوسان قیمت دارایی اصلی به کسب سود بپردازد. نکته جالب این است که CFDها در دسترس سرمایه‌گذاران آمریکایی قرار ندارند.
برخی از کشورهایی که معاملات CFD را به رسمیت شناخته‌اند عبارتند از:
- انگلستان
- آلمان
- سوئیس
- استرالیا
- اسپانیا
- فرانسه
- آفریقای جنوبی
- کانادا
- هنگ کنگ
- سوئد
- نروژ
- ایتالیا
بازار تبادل ارزهای خارجی
ممکن است با نام بازار تبادل ارزهای خارجی به یاد فارکس بیفتید که تصوری نادرست نیست. اما فارکس تنها بازاری نیست که در آن تبادل ارزهای خارجی انجام می‌شود. با این حال فارکس بزرگترین بازار در این زمینه و نیز بزرگترین بازار مالی جهان از نظر حجم معاملات روزانه است. در بازار تبادل ارزهای خارجی شما می‌توانید جفت ارزها را بر اساس نرخ برابری ارز معامله کنید.
در ضمن بازار تبادل ارزهای خارجی، خود از اجزای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:
- شرکت‌های برتر تجاری دنیا
- بانک‌های مرکزی
- شرکت‌های سرمایه‌گذاری مالی
- صندوق‌های مشهور سرمایه‌گذاری
- بروکرها
- سرمایه‌گذاران و معامله‌گران
بازارهای مالی کالا
بازار یا بورس کالاها (Commodities Market) بازاری برای خرید و فروش و مبادله مواد خام یا محصولات اولیه گوناگون است. کالاها در این بازار به انواع کالاهای سخت و نرم تقسیم می‌شوند. از جمله کالاهای نرم می‌توان به محصولات کشاورزی یا دام، ذرت، گندم، قهوه، شکر، سویا و … اشاره کرد. محصولات سخت نیز شامل منابع طبیعی هستند که باید استخراج شوند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- طلا
- مس
- آلومینیوم
- نفت خام
- سنگ‌های معدنی
تفاوت اساسی بازارهای کالا در روش تحویل فوری با سفارش بازار است درحالی‌که در برخی بازارهای مالی دیگر می‌توان از معاملات فیوچرز و … استفاده کرد. بازارهای کالا به تامین‌کنندگان و صنایع اجازه می‌دهند تا در یک بازار متمرکز به کالاهای سخت و نرم مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. در این بازارها همچنین ممکن است از مشتقات کالاها برای محافظت از دارایی‌ها استفاده شود.
برخی از بورس‌های مشهور کالا عبارتند از:
- بورس کالای Board of Trade شیکاگو
- بورس کالای Mercantile Exchange شیکاگو
- بورس کالای Mercantile Exchange نیویورک
- بورس کالای Commodity Exchange, Inc آمریکا
بازارهای مالی OTC
واژه OTC مخفف عبارت Over the Counter به‌معنای معاملات خارج از بورس است که با نام فرابورس نیز شناخته می‌شود. توجه داشته که با بازار فرابورس ایران که در آن سهام خرید و فروش می‌شود تنها نوعی از بازار فرابورس است. در واقع فرابورس عبارت از مرکز یا پلتفرمی است که معاملات خارج از بازار اصلی را بدون نیاز به شرکت‌های واسطه فراهم می‌کند.
سهامی که از طریق فرابورس قابل معامله می‌شوند معمولا سهام شرکت‌های کوچکی هستند که نمی‌توانند الزامات بورس اوراق بهادار رسمی را برای فهرست کردن سهام برآورده کنند. بسیاری از انواع دیگر اوراق بهادار نیز در فرابورس معامله می‌شوند.
برخی از انواع بازارهای فرابورس عبارتند از:
- بازار فرابورس سهام
- بازار فرابورس اوراق قرضه
- بازار فرابورس ارز دیجیتال
- بازار فرابورس مشتقات
- بازار فرابورس ارزهای خارجی
بازار ارز دیجیتال
یکی از مشهورترین بازارهای مالی، بازار ارزهای دیجیتالی (Cryptocurreny Market) است. بازار ارزهای دیجیتال، بازاری متشکل از شرکت‌های توسعه‌دهنده ارزهای دیجیتالی، صرافی‌های متمرکز و غیر متمرکز ارز دیجیتال، والت‌های رمزارز، خریداران و فروشندگان، هولدرها و تریدرها، شرکت‌های فین‌تک و … است. در این بازار انواع معاملات رمزارز انجام می‌شوند. نقطه آغاز این بازار را می‌توان تولد بیت کوین به‌عنوان اولین و همچنان برترین ارز دیجیتالی دنیا دانست. اما امروزه هزاران ارز دیجیتالی به این بازار معرفی شده‌اند.
هر ارز دیجیتال هدفی را دنبال می‌کند: به‌عنوان یک ارز همه‌منظوره، به‌عنوان یک پلتفرم توسعه و استقرار برنامه‌های dApp، به‌عنوان یک اوراکل بلاکچین و یا پلتفرمی برای توسعه خدمات مالی غیرمتمرکز. همچنین دارایی‌های مبتنی‌بر بلاکچین نیز روزبه‌روز در حال افزایش هستند که NFTها و زمین‌های متاورسی از جمله آن‌ها به‌شمار می‌آیند.
اگر بخواهید سهام شرکت IBM را خریداری کنید، آن را در بورس نزدک یا نیویورک می‌خرید. ولی اگر می‌خواهید بیت کوین بخرید، باید به یک صرافی کریپتو مراجعه کنید؛ پلتفرمی مانند بایننس که به کاربران اجازه می‌دهد با خرید، فروش، مبادله و نگهداری ارزهای دیجیتال به سود مناسبی دست پیدا کنند.
برخی از ارزهای دیجیتالی مشهور در بازار ارز دیجیتال عبارتند از:
- بیت کوین (BTC)
- اتریوم (ETH)
- اِیپ کوین (APE)
- آوالانچ (AVAX)
- سولانا (SOL)
- بایننس کوین (BNB)
- کازماس (ATOM)
- فایل کوین (FIL)
- کاردانو (Ada)
- پالیگان (MATIC)
بازارهای مالی جهانی
بازارهای مالی و سرمایه‌ای جهانی بازارهایی هستند که به خریداران و فروشندگانی از کشورهای مختلف اجازه سرمایه‌گذاری، خرید و فروش و مبادله دارایی‌ها را به سرمایه‌گذاران می‌دهند. این بازارها ممکن است بر اساس قوانین داخلی یک کشور هدایت شوند، یا تابع قوانین بین‌المللی باشند و یا قوانین مخصوص به خود را داشته باشند. دو بازار برتر مالی جهانی، بازارهای فارکس و بازار ارزهای دیجیتالی هستند.
بازارهای مالی اسلامی
اصطلاح بازارهای مالی اسلامی در حالت کاربرد دارد. ابتدا در مورد بازاری که معاملات در آن بر اساس قوانین دین اسلام باشد و در حالت دوم این اصطلاح در مورد بازارهایی به کار برده می‌شود که در حوزه کشورهای اسلامی در حال فعالیت هستند. برای مثال، بازار بورس ایران و بازار فرابورس ایران در هر دو مورد بازارهای مالی اسلامی به‌شمار می‌آیند.
بازارهای اسلامی در مفهوم اول بر اساس احکام اقتصادی اسلامی مانند تاکید بر قناعت، پرهیز از مصرف‌گرایی، پرهیز از ربا و انواع معاملات و قراردادهای مورد تایید اسلام … شکل می‌گیرند. این بازارها همچنین تابع قوانین داخلی کشورهای اسلامی هستند. از سوی دیگر بازارهای مالی فراوانی در حوزه کشورهای اسلامی در حال ارائه خدمات هستند. با برخی از بازارها آشنا می‌شویم.
تداول؛ بازار بورس اوراق بهادار عربستان
بازار بورس اوراق بهادار عربستان سعودی که با نام بازار تداول نیز شناخته می‌شود، یکی از بزرگترین بازارهای مالی حوزه کشورهای اسلامی است. این بورس کار خود را از سال 2007 آغاز کرد. ارزش بازار این بورس در حدود 2.22 تریلیون دلار آمریکا بر اساس آمار سال 2020 و نیز حجم معاملات روزانه آن 102 میلیارد دلار است. جالب است بدانید این بورس کار خود را به‌طور غیر رسمی یعنی بدون ثبت شرکت از سال 1954 آغاز کرده است.
بورس ابوظبی
بورس ابوظبی یک بازار بزرگ مالی در شهر ابوظبی امارات متحده عربی است که کار خود را از سال 2000 میلادی آغاز کرده است. ارزش بازار این بورس معادل 199 میلیارد دلار است. بر اساس فهرست ارائه شده توسط اداره اوراق بهادار و کالای امارات (SCA)، سهام 73 شرکت در 4 بخش در این بورس فهرست شده‌اند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- بانک تجاری ابوظبی (ADCB)
- بانک شارجه (BOS)
- بانک اول خلیج فارس (FGB)
- بانک ملی فجیره (NBF)
- بانک اسلامی شارجه (NBS)
- شرکت بیمه العین اهلیه (AAAIC)
- شرکت بیمه امارات (EIC)
- شرکت هواپیمایی ابوظبی (ADAVIATION)
- مرکز تجارت فجیره (FTC)
- شرکت ملی هتل‌های ابوظبی (ADNH)
- شرکت صنایع سیمان فجیره (FCI)
بورس بیروت
بورس بیروت (Beirut Stock Exchange) تنها بورس اوراق بهادار لبنان است. بورس بیروت در حدود 102 سال قدمت دارد. مکان فیزیکی این بورس در شهر بیروت واقع شده است و توسط کمیته ای متشکل از یک رئیس، یک نایب رئیس و هشت عضو اداره می شود که طی حکمی از سوی شورای وزیران و بر اساس پیشنهاد وزیر دارایی منصوب می شوند. حداقل سرمایه شرکت برای حضور در این بورس 500 هزار پوند است که شامل هلدینگ‌های بزرگ و شرکت‌های فرامرزی هستند.
بازار مالی دبی
بازار مالی دبی (Dubai Financial Market) همان بورس اوراق بهادار دبی است که در سال ۲۰۰۰ میلادی تاسیس شده است. ارزش این بازار بر اساس آمار سال ۲۰۱۶ در حدود ۸۹ میلیارد دلار بوده است. همچنین تا سال ۲۰۱۴، سهام 84 شرکت در آن فهرست شده بودند که برخی از این شرکت‌ها را با هم مرور می‌کنیم:
- بانک تجاری دبی (CBD)
- بانک اسلامی دبی (DIB)
- بانک سرمایه گذاری امارات (EIBANK)
- هلدینگ گروه السلام
- شرکت هلدینگ اکتیتاب (EKTTITAB)
- شرکت سرمایه‌گذاری عمومی خلیج فارس (GGICO)
- مشاوران مالی بین المللی (IFA)
- گروه بیمه عرب (ARIG)
- شرکت توسعه دبی (DDC)
- گروه مراکز خرید عمار
- آرامکس (ARMX)
بازارهای مالی ایران کدام‌اند؟
اقتصاد کشور ایران بزرگترین اقتصاد خاورمیانه از نظر تولید ناخالص داخلی است. ایران همچنین با داشتن 10 درصد از ذخایر نفت اثبات شده و 15 درصد از ذخایر گازی جهان، یک «ابرقدرت انرژی» به‌شمار می‌آید. از سوی دیگر صنایع مختلفی در ایران در حال فعالیت هستند که از جمله آن‌ها می‌توان از صنایع نفت، پتروشیمی، خودروسازی، داروسازی، لوازم خانگی، انرژی، الکترونیک، مخابرات، نساجی، ساختمان، سیمان و دیگر مصالح ساختمانی و فرآوری مواد غذایی اشاره کرد. تمامی این نکات باعث می‌شوند بازارهای مالی کشور ایران از رونق مناسبی حتی در شرایط تحریم‌های اقتصادی برخوردار باشند. در ادامه با برخی از بازارهای مالی ایران آشنا می‌شویم.
بورس تهران
بورس اوراق بهادار تهران بازاری با در حدود 55 سال سابقه فعالیت رسمی است. تا سال 2012 میلادی سهام 339 شرکت در این بازار فهرست شدند. بورس تهران همچنین یکی از اعضای موسس فدراسیون بورس‌های یورو-آسیایی است. بورس ایران طی سال‌های 2002 تا 2013 یکی از بهترین بورس‌های جهان از عملکرد و مبادلات بوده است.
برخی از شرکت‌هایی که سهام آن‌ها در بورس تهران معامله می‌شوند عبارتند از:
- شرکت سرمايه‌گذاري صدر تامين
- شرکت پالايش نفت بندرعباس
- شركت نفت جي
- شركت پالايش نفت تبريز
- شركت پالايش نفت تهران
- شركت نفت بهران
- شركت فولاد اميركبيركاشان
- شركت سپنتا
- شركت فولاد كاوه جنوب كيش
- شركت فولاد مباركه اصفهان
- شركت ملي صنايع مس ايران
- شركت پارس خودرو
- شركت ايران خودرو
- شركت نيرو محركه
بازار فرابورس ایران
بازار یا شرکت فرابورس ایران (IFB) در سال 2008 در تهران کار خود را آغاز کرده است و با فهرست کردن سهام شرکت‌های کوچک از رونق مناسبی برخوردار است. این بازار تحت نظارت رسمی سازمان بورس و اوراق بهادار (SEO) فعالیت می‌کند. تاسیس شرکت فرابورس ایران یکی از گام های اصلی برای توسعه بازار سرمایه در ایران و تنوع بخشیدن به ابزارهای مالی است.
برخی از شرکت‌هایی که سهام آن‌ها در بازار فرابورس عرضه می‌شود عبارتند از:
- شرکت آ.اس.پ
- شرکت پلیمر آریا ساسول
- شرکت افرانت
- شرکت سرمایه‌گذاری اعتلا البرز
- شرکت آهن و فولاد ارفع
- شرکت مبین وان کیش
- شرکت آتیه داده‌پرداز
- شرکت کابل البرز
بورس کالای ایران
بورس کالای ایران (Iran Mercantile Exchange) در بیستم شهریور سال 1386 تاسیس شده است. این بازار، در آن زمان از ادغام بورس فلزات و بورس کشاورزی ایران ایجاد شد. این بازار محلی برای تجارت محصولات کشاورزی، فلزی و معدنی، نفت و پتروشیمی در بازار نقدی و سکه طلا در بازار آتی است. در واقع وقتی از بورس طلای ایران صحبت می‌کنیم، منظور ما بخشی از بورس کالای ایران است. در این بورس سالانه بیش از 26 میلیون تن کالا به ارزش بیش از 14 میلیارد دلار معامله می‌شود.
برخی از محصولات بورس کالای ایران و بخش‌های آن را با هم مرور می‌کنیم:
- بازار فیزیکی: شامل فولاد صنعتی و معدنی، مس، سنگ آهن، آلومینیوم، روی، فلزات کمیاب و شمش طلا
- محصولات کشاورزی: شامل جو، ذرت، گندم، شکر، روغن نباتی خام، مرغ منجمد، زعفران و پسته
- محصولات پتروشیمی: شامل PP، PE، LDPE، مواد آروماتیک، SBR، MS، PS
- محصولات نفتی: شامل عایق‌ها، روغن‌های صنعتی، قیر و روان‌کننده‌ها
- بازار جانبی محصولات با عرضه غیرمستمر: شامل فولاد، ضایعات آهنی، پلیمرها، روی، مواد شیمیایی، سولفات، مواد معدنی، مس و آهک
بازارهای مالی ارز دیجیتال
اصطلاح بازارهای مالی ارز دیجیتال را می‌توان در دو مورد به کار برد. ابتدا در مورد صرافی‌های ارز دیجیتال و نیز بر اساس دارایی‌های رمزنگاری و بلاکچینی متعدد مانند: کوین‌ها، NFTها و دارایی‌های متاورسی. با این حال این اصطلاح بیشتر در مورد صرافی‌های برتر ارز دیجیتال به‌کار می‌رود. این صرافی‌ها امکان خرید و فروش و انواع معاملات رمزارز با پلتفرم‌های مختلف را برای تریدرها و هولدرها فراهم می‌کنند. با برخی از این صرافی‌ها آشنا می‌شویم.
صرافی کوینکس
بایننس یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان و بزرگترین صرافی ارز دیجیتال دنیا با تنها 5 سال سابقه فعالیت است. این صرافی کار خود را از سال 2017 توسط یک شرکت چینی در کشور مالت آغاز کرد. برخی از مزایای این صرافی عبارتند از:
- کارمزد نسبتا پایین
- جدول‌بندی مناسب
- پشتیبانی از بیش از 650 ارز دیجیتالی
- پشتیبانی از 15 ارز فیات
- حجم معاملات روزانه بیش از 3 میلیارد دلار
صرافی کراکن
کراکن (Kraken) یک صرافی ارز دیجیتال است که در آن معامله‌گران بازار می‌توانند ارزهای دیجیتالی مختلف را معامله کنند. کاربران این صرافی همچنین می‌توانند ارزهای دیجیتال را با ارزهای فیات مانند دلار آمریکا، دلار کانادا، یورو و ین ژاپن معاوضه کنند. کراکن در سال 2011 تاسیس شد اما فعالیت تجاری خود را به طور رسمی در سال 2013 آغاز کرد.
صرافی کوین بیس
کوین بیس (Coinbase) یک صرافی و پلتفرم معروف ارزهای دیجیتال است که خرید، فروش و مبادله ارزهای دیجیتال را آسان می‌کند. از ویژگی‌های این صرافی می‌توان به تعداد بالای ارزهای دیجیتال قابل ارائه و در حدود 100 میلیون کاربر آن اشاره کرد. صرافی کوین بیس همچنین دارای دو پلتفرم با نام‌های کوین بیس و کوین بیس پرو است که کارمزدها در پلتفرم دوم کمتر هستند.
برخی از مزایای صرافی کوین بیس عبارتند از:
- رابط کاربری ساده و جذاب
- امکان پرداخت به شیوه‌های مختلف مانند پرداخت با پی پال، کردیت کارت و دبیت کارت
- امکان تبادل فوری به‌دلیل تعداد بالای خریداران و فروشندگان
- عرضه ارزهای دیجیتالی مشهور مانند: ریپل، استلار، بت، اتریوم و بیت کوین
بازارهای مالی فارکس
بازار فارکس امکان خرید و فروش ارزهای خارجی و سودآوری از طریق نرخ برابری ارزها را برای تریدرها، هولدرها، بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری فراهم می‌کند. این بازار بزرگترین بازار مالی در جهان با حجم معاملات روزانه 7.5 تریلیون دلار است و از بانک‌ها، شرکت‌های تجاری، بانک‌های مرکزی، شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری، صندوق‌های تامین سرمایه، بروکرهای فارکس و سرمایه‌گذاران تشکیل شده است.
بازار فارکس 5.5 روز در هفته و به‌طور شبانه‌روزی خدمات خود را ارائه می‌دهد. این بازار همچنین دارای دو سطح بازار بین بانکی و بازار فرابورس است. یکی از مزایای این بازار این است که شما می‌توانید با حداقل 100 دلار برخی از حساب‌های فارکس را ایجاد کنید. اما بازار فارکس، خود دارای بازارهای کوچکتری است. برای مثال در سال 2022 سه بازار برتر داخلی فارکس عبارت بوده‌اند از:
- بازار معاملات نقدی با معاملات روزانه 2.1 تریلیون دلار
- بازار معاملات فوروارد با معاملات روزانه 1.2 تریلیون دلار
- بازار سوآپ با معاملات روزانه 3.8 تریلیون دلار
نحوه انتخاب بهترین بازار مالی
در دنیا بازارهای مالی گوناگونی وجود دارند که می‌توانید به‌طور مستقیم یا از طریق پلتفرم‌ها، بروکرها و صرافی‌ها به آن‌ها دسترسی داشته باشید. اما برای سرمایه‌گذاری کدام بازار را ترجیح می‌دهید؟ انتخاب شما بر اساس چه معیارهای انجام می‌شود؟ توجه داشته باشید که میزان سرمایه، میزان آگاهی از بازار، میزان تجربه و اهداف تجاری شما نقش موثری در انتخاب بازار ایفا می‌کنند و بر این اساس ممکن است، بازار ارز دیجیتال برای فردی بهترین بازار باشد و فرد دیگری، بازار فارکس را ترجیح دهد. در ادامه با برخی نکات که باید در پیش از انتخاب بازار به آن‌ها توجه کنید آشنا می‌شویم:
- افق زمانی سرمایه‌گذاری و اهداف تجاری
- انتخاب یکی از دو روش هولد یا ترید
- امنیت بازار
- تنوع و نوع دارایی‌ها در بازار
- راهکارهای سودآوری از بازار
- پلتفرم‌ها و کارگزاری‌ها یا صرافی‌های بازار
- میزان مشتریان بازار
- ارزش بازار
آموزش بازارهای مالی و راهکارهای تحلیل این بازارها
آشنایی با بازارهای مالی به شما کمک می‌کند تا بتوانید یکی از آن‌ها را برای معامله‌گری یا سرمایه‌گذاری انتخاب کنید. با این حال این آگاهی برای ورود به بازارهای مالی کافی نیست و شما باید با استفاده از آموزش بازارهای مالی با راهکارهای تحلیل بازارهای مالی آشنا شوید. برای تحلیل بازار مالی چند روش مختلف وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- تحلیل فنی یا تکنیکال
- تحلیل بنیادی یا فاندامنتال
- تحلیل روانشناسی بازار
تحلیل تکنیکال چیست؟
تحلیل تکنیکال یا فنی (Technical Analysis) روشی برای تحلیل شرایط کلی بازار مالی و نیز تحلیل قیمت‌ها و روند آن‌ها در بازار است. در این روش از نکاتی مانند بررسی تاریخچه قیمت انواع دارایی، روند قیمت‌ها و حجم معاملات استفاده می‌شود.
برخی از ویژگی‌های این روش تحلیل بازار را با هم مرور می‌کنیم:
- بررسی نمودارهای گرافیکی مختلف با استفاده از پلتفرم‌های معاملاتی و اندیکاتورهای آن‌ها
- بررسی نوسان قیمت دارایی‌ها برای پیش‌بینی قیمت
- مطالعه رفتار خریداران و فروشندگان که با عنوان کلی رفتار بازار نیز شناخته می‌شود
- پیش‌بینی قیمت‌ها با استفاده از الگوهای تحلیل تکنیکال
- از این روش تحلیلی بیشتر برای ترید و سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت استفاده می‌شود
در تحلیل تکنیکال همچنین از اندیکاتورهای مختلفی استفاده می‌شود برخی از آن‌ها عبارتند از:
- اندیکاتور RSI
- اندیکاتور استوکاستیک
- اندیکاتور MACD
- اندیکاتور ADX
- اندیکاتور باندهای بولینگر
- اندیکاتور میانگین متحرک
- اندیکاتور A/D
- اندیکاتور ATR
- اندیکاتور فیبوناچی
- اندیکاتور VWAP
تحلیل فاندامنتال چیست؟
تحلیل فاندامنتال یا بنیادی (Fundamental analysis) یکی از روش‌های تحلیل بازار مالی است که در آن به بررسی عواملی می‌پردازیم که بر بازار مالی و قیمت انواع دارایی در آن تاثیر می‌گذارند. این تحلیل همچنین به ما در انتخاب یک دارایی برای معامله یا سرمایه‌گذاری کمک می‌کند. این نوع از تحلیل به‌ویژه برای سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت کاربرد دارد و در آن قیمت فعلی با ارزش واقعی دارایی مقایسه می‌شود.
برای مثال در تحلیل بنیادی بازار ارز دیجیتال برای انتخاب یک ارز دیجیتالی، این موارد را بررسی می‌کنیم:
- ارزش بازار
- بررسی موجودی ارز دیجیتالی مورد نظر
- بررسی وایت پیپر
- بررسی کاربردهای ارز دیجیتالی
- بررسی حجم معاملات
- مطالعه اخبار بازار ارز دیجیتال در زمینه ارز دیجیتالی مورد نظر و اخبار عمومی این بازار
- بررسی چشم‌انداز رمزارز
- بررسی ارزهای دیجیتالی رقیب
- آشنایی با تیم توسعه‌دهنده ارز دیجیتالی
- آشنایی با روش‌های تامین مالی پروژه
روانشناسی بازارهای مالی
روانشناسی بازار یک روش دیگر در تحلیل بازار مالی است. منظور از روانشناسی بازار، استفاده از دانش روانشناسی برای مطالعه هیجانات غالب در بازار است که رفتارهای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران را شکل می‌دهد. برخی از این هیجانات عبارتند از: ترس، طمع، امید، ناامیدی و … . اهمیت این روش تحلیلی در این است که با استفاده از آن می‌توانید از بروز رفتارهای مبتنی‌بر احساسات خود پیشگیری کنید و به استراتژی معاملاتی خود وفادار بمانید. همچنین می‌توانید فرصت‌هایی را در بازار با تحلیل رفتار خریداران و فروشندگان پیدا کنید. یعنی این‌که بدانید به‌اصطلاح چه زمانی باید خلاف جهت رودخانه و چه زمانی هماهنگ با این جهت شنا کنید.
یک نکته جالب توجه هم این‌که با ترکیب روش روانشناسی بازار و تحلیل تکنیکال، احتمال پیش‌بینی موفق قیمت افزایش می‌یابد. از سوی دیگر یکی دیگر از نقاط اتصال این دو روش، تعیین شاخص ترس و طمع است که امکان اندازه‌گیری این دو هیجان را در بازار برای انتخاب زمان ورود به معاملات و خروج از آن‌ها ممکن می‌کند. نکته مهم دیگر دیگر این‌که این شاخص هم برای هر دارایی به‌طور مجزا و هم برای کل بازار به‌کار می‌رود. برای مثال شما در سایت btctools می‌توانید نتایج این شاخص را در مورد بیت کوین مشاهده کنید. در سایت cryptocurrencytracker نیز نتایج این شاخص برای کل بازار رمزارز قابل مشاهده است.
چگونگی معامله در بازارهای مالی
هریک از بازارهای مالی امکان انواع گوناگونی از معاملات را برای شما فراهم می‌کنند. حتی یک معامله خرید یا فروش می‌تواند بر اساس سفارش‌های شرطی و غیر شرطی تنظیم شود. استراتژی‌های معاملاتی گوناگونی نیز در انواع بازارها وجود دارند که برخی از آن‌ها در بسیاری از بازارها مشترک هستند و برخی دیگر مختص یک بازار خاص هستند.
برای مثال در بازار فارکس این نوع از معاملات رواج دارند:
- معاملات آپشن (FX Options)
- سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله (Exchange-traded funds)
- معاملات فیوچرز یا آتی (FX Futures)
- معاملات فوروارد (FX Forwards)
- معاملات اسپات یا نقدی (FX Spot)
- معاملات سوآپ (FX Swaps)
برخی از انواع معاملات در بازار ارز دیجیتال نیز عبارتند از:
- معاملات اسکالپینگ
- ترید روزانه
- معاملات نوسانی
- هولد ارزهای دیجیتالی
- معاملات آربیتراژ
- استراتژی کپی تریدینگ
- استراتژی خرید در زمان مناسب
بررسی چشم‌انداز بازارهای مالی
چشم انداز بازارهای مالی همان شرایطی که بر مبنای مستندات، شرایط کلی بازار و برنامه‌های آتی آن برای بازارهای مالی انتظار داریم. چشم‌انداز هر بازار مالی را می‌توان با مفهوم وابستگی به مسیر مقایسه کنید. زیرا آن‌چه برای یک بازار مالی انتظار داریم باید مطابق با ادامه روند فعلی و تاریخچه بازار باشد. البته برخی موارد نیز می‌تواند بر چشم‌انداز تاثیرگذار باشد. برای مثال در زمان معرفی یک گروه محصولی جدید با کاربرد فراوان یا میزان محبوبیت بالا می‌توان انتظار جهشی را در آن بازار داشت.
از سوی دیگر غیر از چشم‌انداز بازار، این مفهوم برای پیش‌بینی کلی آینده بازار یک دارایی خاص نیز کاربرد دارد. برای مثال شما می‌توانید با بررسی برخی معیارها، مطالعه برخی مطالب و مقالات و اخبار و بررسی تاریخچه قیمت، چشم‌انداز بیت کوین، چشم‌انداز سهام یک شرکت و … را ترسیم کنید.
بررسی ثبات در بازارهای مالی
ثبات بازارهای مالی یکی از موضوعاتی که سرمایه‌گذاران به آن اهمیت بالایی می‌دهند. می‌دانیم که تمامی بازارها دارای فراز و نشیب‌ها و نوسانات قیمت انواع دارایی هستند. همین نوسانات نیز فرصت‌های معامله‌گری و حتی سرمایه‌گذاری را ایجاد می‌کنند. با این حال میزان این نوسانات نباید در حدی باشد که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران را با ضررهای غیر قابل تحمل مواجه کند. از سوی دیگر ثبات بازار نشان دهنده این است که یک بازار تا چه اندازه می‌تواند در برابر فشار عوامل بیرونی مقاومت کند. این مفهوم با عنوان ثبات مالی (Financial Stability) نیز شهرت دارد.
دسترسی به برترین بازارهای مالی جهان در بروکر آرون گروپس
تاکنون برای شما از انواع بازارهای مالی و ویژگی‌های آن‌ها گفتیم. اما امکان دسترسی به این بازارها توسط بروکرهای فارکس، کارگزاری‌های بورس و صرافی‌های ارز دیجیتال فراهم می‌شود. بروکر آرون گروپس بروکری است که تمامی این ویژگی‌ها را به‌طور یکجا دارد. شما با استفاده از خدمات این بروکر به بیش از 500 بازار معتبر و برتر جهانی دسترسی خواهید داشت و می‌توانید با پلتفرم‌هایی مانند متاتریدر 5 و زولوترید، از انواع استراتژی‌های معاملاتی برای سودآوری از هر بازار استفاده کنید.