یکی از جذابیت‌های بازار فارکس استفاده از اهرم است اما اگر نسبت ضرر حساب معاملاتی شما به واریزی اولیه یا مارجین بیشتر شده باشد، بروکر معاملات باز شما را می‌بندد و به اصطلاح شما را لیکوئید می‌کند تا از بروز ضرر بیشتر جلوگیری کند.
بروکرها برای نقد کردن و بستن پوزیشن‌های معاملاتی معامله‌گران سطح مشخصی را در نظر می‌گیرند. معامله‌گر زمانی که پوزیشنی را در بازار ایجاد می‌کند از سطح لیکویید شدن مطلع می‌شود. استفاده از این سطح روش بسیار خوبی برای به حداقل رساندن ضررهای احتمالی از معاملات است. در واقع لیکوئید روش خوبی برای جلوگیری از ضرر بیشتر بروکر و معامله‌گر است.
منظور از لیکوئید چیست؟
Liquidation در تمام بازارهای مالی به یک معناست زمانی که نسبت ضرر احتمالی معامله شما در مقایسه با مبلغی که ابتدا واریز کرده‌اید بیشتر باشد، بروکر برای جلوگیری از ضرر بیشتر پوزیشن باز شما را می‌بندد و حساب شما را لیکویید می‌کند. میزان لیکوئید شدن پوزیشن‌های شما با توجه به نوع بازار و حجم نوسانات آن بازار متغیر خواهد بود به عنوان مثال از آنجایی که بازار ارز دیجیتال با نوسانات بیشتری همراه است احتمال لیکویید شدن حساب معامله‌گر نیز در چنین بازارهایی بالاتر است.
منظور از سطح لیکویید چیست؟
معمولا بروکرها زمانی که برای ثبت نام اقدام می‌کنید شما را در جریان درصد لیکویید شدن قرار می‌دهند. معمولاً به عنوان درصدی مشخص می‌شود و زمانی که ارزش پوزیشن شما به بازه مشخص شده برسد معامله شما به صورت خودکار بسته می‌شود. این حرکت ضررهای احتمالی برای دو طرف را به حداقل می‌رساند. در واقع باید گفت نقد کردن یا لیکویید کردن پوزیشن‌ها یک استراتژی مناسب برای جلوگیری از ضررهای هنگفت است. به این ترتیب معامله‌گر قادر به ادامه معامله در بازار خواهد بود و بروکر نیز به دلیل اقدامات معامله‌گران متضرر نمی‌شود.
نکات کلیدی
- سطح لیکویید شدن معمولاً به صورت درصد مشخص می‌شود. با رسیدن ارزش پوزیشن‌ها به این درصد معاملات به صورت خودکار بسته می‌شوند.
- سطح لیکویید شدن معمولاً از قبل توسط معامله‌گر و بروکر تعیین می‌شود.
- سطح لیکویید شدن معمولاً در ارتباط مستقیم با حساب مارجین قرار دارد.
- لیکویید یک استراتژی امنیتی است که از معامله‌گر و بروکر در برابر ضررهای هنگفت محافظت می‌کند.
درک بهتر لیکویید شدن
نقد شدن در بازار فارکس در سطح مشخصی انجام می‌شود که معمولاً از این سطح با عنوان مارجین کال یاد می‌شود. در سطح مارجین کال پوزیشن‌های باز معامله‌گر به صورت خودکار بسته می‌شوند. این سطح با توجه به ارزش دارایی‌های موجود در حساب معاملاتی مارجین معامله‌گر تعیین می‌شود.
همانطور که گفته شد مارجین کال معمولاً درصدی از ارزش دارایی‌های موجود در حساب مارجین معامله‌گر است. اگر بازار بر خلاف پیش بینی‌های معامله‌گر حرکت کند، پوزیشن‌های باز معامله‌گر به سطح لیکویید می‌رسد مگر آنکه معامله‌گر دارایی بیشتری را به حساب مارجین واریز کند. در این حالت معامله‌گر سعی دارد پوزیشن‌های باز خود را در بازار نگه دارد.
در نظر داشته باشید که اگر پوزیشن‌های معامله‌گر به سطح لیکویید برسند، بروکر بدون اطلاع معامله‌گر نسبت به نقد کردن و بستن پوزیشن‌ها اقدام می‌کند.
چرا مارجین؟
بسیاری از معامله‌گران برای اینکه معاملات بزرگتری را در بازار فارکس ایجاد کنند از قابلیت اهرم بروکر استفاده می‌کنند. در این حالت بروکر در ازای دریافت مبلغ ناچیزی سرمایه بزرگتری را در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌دهد و او می‌تواند معاملات بزرگتری را ایجاد کند. به همین دلیل معامله با اهرم یا معاملات مارجین از اهمیت بسیار زیادی برای تریدرها برخوردار هستند. درهای حرفه‌ای ترجیح می‌دهند با قرض گرفتن دارایی از بروکر معاملاتی که در سر دارند را به مرحله اجرا بگذارند. در این حالت آنها تنها درصدی از دارایی مورد نیاز برای ورود به معامله را پرداخت می‌کنند و بروکر مابقی سرمایه را در اختیار آنها قرار می‌دهد.
در این حالت بروکر نقش وام دهنده را به عهده می‌گیرد و دارایی واریز شده به حساب معاملاتی معامله‌گر نیز نقش وجه تضمین را ایفا می‌کند. بروکر نیز با در نظر گرفتن اعتبار معامله و مبلغ وجه تضمین یک مارجین کال را برای این مبادله در نظر می‌گیرد. معامله‌گر پس از واریز مارجین تعیین شده وارد معاملات می‌شود و باید بازار را زیر نظر بگیرد. اگر بازار بر خلاف پیش بینی او عمل کند بروکر پوزیشن را نقد می‌کند.
اگر معامله‌گر حساب نقدی در نزد بروکر ایجاد کرده باشد آنگاه بروکر نمی‌تواند از قابلیت لیکوئید استفاده کند. چراکه در این حالت معامله‌گر از بروکر وام نمی‌گیرد. اما زمانی که معامله‌گر بخواهد از بروکر وام بگیرد باید مارجین تعیین شده را بپردازد معمولا مارجین ۲۵ درصد از مجموع ارزش معامله است.
لیکویید شدن برای محافظت از معامله‌گر
فراموش نکنید که لیکوئید شدن یک سوپاپ اطمینان است. شما می‌توانید آن را به عنوان یک استراتژی امنیتی در نظر بگیرید که از بروکر و معامله‌گر محافظت می‌کند. زمانی که ارزش یک پوزیشن از محدوده مشخص شده پایین‌تر برود تمام پوزیشن‌ها به صورت خودکار بسته می‌شوند به این ترتیب معامله‌گر قبل از اینکه ضرر غیر قابل جبرانی را متحمل شده و یا خسارت زیادی به معامله‌گر وارد شود معامله را به پایان می‌رساند.
اهرم در فارکس
میزان استفاده از اهرم در بازار فارکس بسیار زیاد است هر معامله‌گری برای دسترسی به قابلیت اهرم باید مارجین را تامین کند. با تغییر قیمت نزدیک شدن به مارجین کال سرمایه‌گذار باید پوزیشن را ببندد و یا سرمایه بیشتری را به حساب معاملاتی واریز کند تا مارجین مورد نظر تامین شود. زمانی که نوسان در بازار اوج می‌گیرد و قیمت به شدت در حال تغییر است مال نزدیک شدن به مارجین کال افزایش پیدا می‌کند و خطر ضرر و لیکویید شدن نیز بیشتر می‌شود.
اگر مسئولیت معاملات خود در بازار فارکس را به بروکر واگذار کنید نیز بروکر احتمال چنین خطراتی را در نظر می‌گیرد. بنابراین یک بروکر در هر صورت در قبال از دست دادن سرمایه مسئول است. به همین دلیل برای جلوگیری از بروز ضررهای بیشتر در مواقع پرخطر معاملات را می‌بندد.
همانطور که پیشتر نیز گفته شد سطح لیکویید شدن در ابتدای همکاری معامله‌گر و بروکر تعیین شده و به اطلاع طرفین می‌رسد. این اقدام حرکتی در راستای حفظ امنیت دارایی هر دو طرف است.
چطور از لیکویید شدن خودداری کنیم؟
قبل از هر چیز در استفاده از اهرم یا لوریج با احتیاط عمل کنید. اگر تا به حال معاملات در بازار فارکس را تجربه نکرده‌اید بهتر است اطلاعات خود را در این باره افزایش دهید. معامله مارجین را با استفاده از حساب دموی آرون بیازمایید و پس از کسب تجربه برای معامله با پول واقعی وارد عمل شوید.
زمانی که از لوریج استفاده می‌کنید گزینه‌های بیشتری برای معامله پیش رو خواهید داشت و این یعنی احتمال سود بیشتر برای شما وجود دارد. البته همواره تکنیک‌هایی برای کاهش میزان خطرات احتمالی نیز وجود دارد یکی از این تکنیک‌ها با نام استاپ لاس (Stop loss) شناخته می‌شود. با استفاده از این تکنیک که از آن با استاپ اردر نیز یاد می‌شود می‌توانید دستورالعمل‌هایی را در مورد اجرا و پایان معاملات در اختیار بروکر قرار دهید. برای تعیین حد ضرر باید اطلاعاتی از این دست را در اختیار بروکر قرار دهید:
- قیمت استاپ: قیمتی که در آن استاپ لاس اردر به اجرا گذاشته می‌شود.
- قیمت فروش: قیمتی که قصد دارید با رسیدن به آن دارایی مورد نظر را به فروش برسانید.
- اندازه: حجم معامله و تعداد دارایی مورد نظر که برای خرید یا فروش در نظر گرفته‌اید.
اگر قیمت در بازار به قیمت استاپی که تعیین کرده‌اید برسد اردر استاپ به صورت خودکار به اجرا گذاشته می‌شود و دارایی مورد نظر با حجم تعیین شده و با قیمت بازار به فروش می‌رسد.
اگر به عنوان معامله‌گر احساس می‌کنید که بازار به سرعت بر خلاف انتظار شما حرکت می‌کند بهتر است قیمت فروش را پایین‌تر از قیمت استاپ در نظر بگیرید تا فروش سریعتر انجام شود. خریداران از قیمت پایین‌تر استقبال می‌کنند.
دلیل اصلی استفاده از استاپ لاس به حداقل رساندن ضررهای احتمالی است. برای اینکه اهمیت استاپ لاس را درک کنید بهتر است این دو سناریو را در نظر بگیرید:
سناریوی اول
معامله‌گری با ۵۰۰۰ دلار دارایی تصمیم می‌گیرد مارجین اولیه برابر با ۱۰۰ دلار را تامین کرده و از اهرم ۱۰ استفاده کند تا بتواند یک پوزیشن ۱۰0۰ دلاری در بازار ایجاد کند. فرض می‌کنیم او استاپ لاس را روی دو و نیم درصد تعیین کرده است. در این مثال احتمال اینکه تریدر ۲۵ دلار ضرر کند وجود دارد، ۲۵ دلار چیزی در حدود 0.5 درصد از کل حساب معاملاتی اوست.
اگر این معامله‌گر از استاپ لاس استفاده نکند با کاهش ۱۰ درصدی قیمت پوزیشن او نقد می‌شود.
سناریوی شماره ۲
معامله‌گر دیگری را تصور کنید که ۵۰۰۰ دلار در اختیار دارد اما مارجین ۲۵۰۰ را در نظر می‌گیرد و می‌خواهد از اهرم ۳ برای ایجاد یک پوزیشن ۷۵۰۰ دلاری استفاده کند. اگر او استاپ لاس را 2.5 درصد بیشتر از نقطه شروع پوزیشن در نظر بگیرد می‌تواند ۱۸۷.۵ دلار ضرر کند. این میزان برابر است با ۳.۷۵ از کل حساب معاملاتی او.
نکته‌ای که اینجا باید در نظر بگیرید این است که از معامله‌گران تصور می‌کنند استفاده از اهرم بالاتر به معنای ریسک بیشتر است اما نکته‌ای که اغلب فراموش می‌شود این است که اگر شما پوزیشن بیش از اندازه بزرگی را مانند سناریوی شماره ۲ ایجاد کنید، اندازه اهرم نقش بیشتری در موفقیت شما خواهد داشت. به عنوان یک قاعده کلی بهتر است میزان ضرر خود در هر معامله را کمتر از یک و نیم درصد از ارزش کل حساب معاملاتی در نظر بگیرید.
بهترین نقطه برای قرار دادن استاپ لاس
زمانی که صحبت از مارجین تریدینگ به میان می‌آید مدیریت ریسک از هر چیزی مهم‌تر است. هدف اصلی شما باید مدیریت ضرر باشد تا بتوانید سود بیشتری ببرید. فراموش نکنید که ضرر در بازار فارکس اجتناب ناپذیر است شما باید مکانیزمی را به کار بگیرید که برای بقای شما در بازار طراحی شده باشد و ضررها را به حداقل برساند.
انتخاب بهترین نقطه برای قرار دادن استاپلاس از اهمیت بالایی برخوردار است و در واقع قانون خاصی نیز برای این موضوع وجود ندارد. در حالت کلی پیشنهاد می‌شود استاپ لاس را بین ۲ تا ۵ درصد از حجم معامله در نظر بگیرید.
همواره باید ریسک‌های احتمالی و حجم معامله را در نظر داشته باشید هر اندازه اهرمی که استفاده می‌کنید بالاتر باشد احتمال لیکویید شدن پوزیشن شما نیز بیشتر است. به یاد داشته باشید که استفاده بیش از حد از اهرم سرمایه شما را در معرض خطر قرار می‌دهد. قبل از استفاده از اهرم قوانین آن را از بروکر مورد نظر جویا شوید تا با اقدام ناگهانی بروکر غافلگیر نشوید.
در آخر
در نگاه اول لیکویید شدن در بازار فارکس ناگوار به نظر می‌رسد؛ اما فراموش نکنید که لیکویید شدن یک سوپاپ اطمینان است که به شما اجازه می‌دهد در عین استفاده از اهرم احتمال از دست دادن کل دارایی خود را به حداقل برسانید.
زمانی که از اهرم استفاده می‌کنید می‌توانید معاملات بزرگتری را در بازار ایجاد کنید و سود خود را افزایش دهید. اما در همین زمان شما ریسک‌های بیشتری را برای معاملات خود در نظر می‌گیرید زیرا حجم معامله را افزایش داده‌اید. همانطور که به خوبی می‌دانید معامله با اهرم در کنار سود بیشتر ضررهای بزرگتری را نیز در پی دارد. اگر می‌خواهید این معاملات را با موفقیت به سرانجام برسانید باید برای لیکوئید شدن نیز آماده باشید. ضرر بخش جدای ناپذیر بازار فارکس است و شما همواره باید برای آن آماده باشید و با استفاده از تکنیک‌های مناسبی مانند استاپ لاس میزان ضرر را به حداقل برسانید. بنابراین هنگامی که معاملات با مارجین یا اهرم را استفاده می‌کنید باید احتمال لیکوئید شدن را در نظر بگیرید.
همانطور که گفته شد لیکوئید شدن یک تکنیک امنیتی است که از شما و بروکر در برابر ضررهای احتمالی جبران ناپذیر محافظت می‌کند. اگر لیکوئید شدن در کار نباشد و بازار بر خلاف پیش بینی شما حرکت کند این احتمال وجود دارد که در کنار وجه تضمین تمام موجودی حساب معاملاتی خود را از دست داده و به بروکر بدهکار شوید. اگر بروکر به فکر تبدیل شدن شما به یک معامله‌گر حرفه‌ای باشد حتماً لیکوئید شدن را در نظر می‌گیرد تا از از دست رفتن دارایی شما جلوگیری کرده و به تجربه اندوزی شما کمک کند. برای آشنایی بیشتر با فرایند لیکوئید شدن و معامله با استفاده از لوریج یک حساب دمو در نزد بروکر آرون ایجاد کنید و آموخته‌های خود را به محک آزمایش بگذارید و برای معامله در بازار واقعی آماده شوید.