آموزش گام‌به‌گام ثبت نام در بورس تهران
امروزه بیشتر افراد به این باور رسیده‌اند که بدون سرمایه‌گذاری نمی‌توان به اهداف مالی بزرگ دست پیدا کرد. در واقع سرمایه‌گذاری است که به افراد اجازه رشد کردن و شکوفا شدن را می‌دهد. در تمام نقاط دنیا بسترهای مختلفی برای سرمایه‌گذاری وجود دارند. یکی از بسترهای محبوب برای سرمایه‌گذاری، بازار بورس تهران است. افراد می‌توانند به راحتی در این بازار معاملاتی شروع به خرید و فروش سهام شرکت‌های بزرگ ایرانی کنند و سودآوری مناسبی داشته باشند. برای شروع سرمایه‌گذاری در بازار بورس تهران تنها کافی است که مراحل ثبت نام در بورس را به دقت انجام دهید.
ثبت نام کردن در بازار بورس خیلی پیچیده نیست، اما نیازمند رعایت چند نکته اساسی در هنگام تکمیل مراحل این فرایند است. در صورتی که مراحل ثبت نام را به‌درستی انجام ندهید و نکات مهم در این زمینه را نادیده بگیرید، ممکن است که در آینده با مشکلات متعددی در معاملات خود روبرو شوید. اگر می‌خواهید با آموزش گام‌به‌گام ثبت نام در بازار بورس و نکات تکمیلی مهم درباره این بازار معاملاتی آشنا شوید، این مطلب را تا انتها بخوانید.
فهرست مطالب
مزایای ثبت نام در بازار بورس
ثبت نام در بازار بورس به‌خودی‌خود یک ویژگی و مزیت بزرگ برای افرادی به شمار می‌آید که قصد سرمایه‌گذاری در یک بازار معتبر داخلی را دارند. در واقع بازار بورس بزرگ‌ترین بستر معاملاتی درون کشور است که امکان معامله متنوع و سریع را برای افراد فراهم کرده است. با استفاده از امکانات این بازار می‌توان سهم‌های بسیاری را خریدوفروش کرد و با یک تصمیم‌گیری صحیح سودهای قابل توجهی کسب کرد. در این بازار انواع مختلف سهم‌ها وجود دارند که خریداری هرکدام از آن‌ها، شامل فرصت‌های متفاوتی است.
یکی دیگر از مزایای ثبت نام در بورس، ایمن بودن آن است. بازار بورس داخلی به‌واسطه این که متعلق به نهادهای دولتی است و به‌شدت تحت نظارت سازمان‌های نظارتی است و از ایمنی بالایی برخوردار است. در واقع در این بستر معاملاتی امکان کلاهبرداری تا حد ممکن از بین رفته است. همچنین سرمایه‌گذاران در صورت عدم رضایت می‌توانند شکایات خود را ثبت کنند و به شکل قانونی آن‌ها را پیگیری کنند.
کارگزاری‌های داخلی نیز یک مزیت بزرگ برای ثبت نام در بازار بورس به شمار می‌آیند. این کارگزاری‌ها در ایران فعالیت دارند و به طور مستقیم با مشتریان در ارتباط هستند. همچنین این کارگزاری‌ها تحت نظارت سازمان‌های دولتی هستند و نمی‌توانند قانون را زیر پا بگذارند.
راهنمای ثبت نام در بورس
ثبت نام در بورس دارای دو مرحله مختلف است که باید به ترتیب طی شوند. علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در بازار بورس باید در اولین مرحله کد بورسی خود را دریافت کنند. کد بورسی یک شناسه هوشمند است که به شما اجازه می‌دهد در بازار بورس شناخته شوید و یک هویت معاملاتی داشته باشید. در واقع این کد مانند مجوزی است که امکان ورود به بازار بورس را برای شما فراهم می‌کند. این کد شامل 3 حرف از ابتدای نام خانوادگی شما و 5 عدد تصادفی است.
بعد از ثبت نام و دریافت کد بورسی ویژه خود لازم است که در یک کارگزاری ثبت نام کنید. منظور از کارگزاری همان شرکت‌هایی هستند که به‌صورت واسطه معاملات شما را در این بازار انجام می‌دهند. در واقع این کارگزاری‌ها هستند که شرایطی را فراهم می‌کنند تا افراد حقیقی و حقوقی بتوانند در بازار بورس سهم‌های مختلف را معامله کنند. در ادامه این تکمیل صحیح این دو گام ثبت نام را با هم بررسی می‌کنیم.
ثبت نام در سامانه سجام؛ از مهم‌ترین مراحل ثبت نام در بورس
سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) همان سرویسی است که کد بورسی و اجازه ورود به بازار بورس را برای شما صادر می‌کند. سامانه سجام در واقع مربوط به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه مبالغ است. این سامانه هوشمند به شما این امکان را می‌دهد که با یک‌بار ثبت نام تا ابد از خدمات آن استفاده کنید و برای ثبت نام در بخش‌های معاملاتی دیگر مانند کارگزاری‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیازی به احراز هویت مجدد نداشته باشید.
اگر بتوانید با موفقیت مراحل ثبت نام در سجام را پشت سر بگذارید، کد بورسی به شما تعلق می‌گیرد و بخش بزرگی از مراحل ثبت نام در بورس را پشت سر خواهید گذاشت. در ادامه ثبت نام در سامانه سجام را در 5 قدم آموزش می‌دهیم.
مرحله اول؛ ورود به سامانه سجام
اولین مراحل ثبت نام در بورس با ورود به سامانه سجام آغاز می‌شود. برای شروع لازم است که وارد وب‌سایت سجام شوید. پیدا کردن این وب‌سایت بسیار آسان است، تنها لازم است که عبارت سجام را در موتور جستجوگر تایپ کنید. زمانی که وارد این سامانه می‌شوید، بدون توجه به سایر بخش‌ها باید گزینه ثبت نام در سجام را انتخاب کنید.
زمانی که وارد این بخش شوید مشاهده می‌کنید که برخی توضیحات کلی درباره این سامانه ثبت شده است که درباره نحوه عملکرد و کاربرد سامانه سجام صحبت می‌کنند. در این بخش لازم است که مجددا گزینه ثبت نام در سجام را انتخاب کنید. همچنین اگر قبلا در این سامانه ثبت نام کرده‌اید و می‌خواهید اطلاعات خود را ویرایش دهید می‌توانید از بخش ویرایش اطلاعات قبلی استفاده کنید و اطلاعات شخصی خود را تغییر دهید.
در این مراحل باید شماره تلفن همراه خود را وارد کنید. باید در نظر داشته باشید که لازم است کد ملی و شماره تلفنی که وارد می‌کنید، هر دو متعلق به یک نفر باشند. همچنین لازم است که شماره سیم کارت ثبت شده را همواره در اختیار داشته باشید، چرا که اطلاعیه‌های مهم به این شماره ارسال می‌شوند.
پس از وارد کردن شماره همراه لازم است که کد تایید ارسال شده از سوی سامانه سجام را در سامانه وارد کنید. در قدم بعدی با انتخاب نوع مشتری روبرو می‌شوید و دو گزینه حقیقی ایرانی و حقوقی ایرانی برای شما قابل انتخاب است. اگر می‌خواهید به‌صورت شخصی در این سامانه ثبت نام کنید گزینه حقیقی و اگر قصد دارید برای کسب‌وکار خود یک کد بورسی دریافت کنید، گزینه حقوقی ایرانی را انتخاب کنید. حال در این مرحله باید کد ملی و کد امنیتی را در سامانه ثبت کنید.
تکمیل فرم‌های اطلاعات شخصی سامانه سجام
قدم بعدی در دریافت کد بورسی و مراحل ثبت نام در بورس، تکمیل فرم‌های اطلاعات شخصی است که در سامانه وجود دارند. برای دستیابی به این مرحله لازم است که هزینه ثبت نام در سجام را به‌صورت آنلاین و در لحظه پرداخت کنید. معمولا هزینه این ثبت نام بسیار اندک است.
تمامی اطلاعاتی که باید در این مرحله به سامانه سجام ارائه دهید، عبارت‌اند از:
- اطلاعات هویتی: نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد، شماره و سریال شناسنامه، محل تولد، محل صدور، نام پدر و جنسیت
- مشخصات مربوط به ارتباطات: آدرس کامل، کد پستی و تلفن تماس منزل
- اطلاعات مربوط به زمینه کاری: عنوان شغلی، سمت، محل کار، آدرس، ایمیل و تلفن شرکت
- موارد مالی: میزان آشنایی شما با بازارهای مالی، درآمد ماهانه از منابع مختلف و پیش‌بینی مقدار سرمایه درگیر شما در بازار بورس برای یک سال آینده
- موارد مربوط به حساب بانکی: شماره حساب، شماره شبا، نام بانک، نوع حساب و کد شعبه (باید توجه کنید که حساب وارد شده باید متعلق به شما باشد)
استعلام اطلاعات شخصی کاربر
پس از ثبت اطلاعات هویتی، شغلی، بانکی، ارتباطی و مالی در سامانه سجام، کارشناسان این اطلاعات را به‌دقت بررسی خواهند کرد. بررسی این اطلاعات از طریق سازمان ثبت احوال کشور و سایر نهادهای دولتی انجام می‌شود. در صورت صحیح بودن اطلاعات ثبت شده شما، یک کد پیگیری برای شما ارسال خواهد شد. با استفاده از این کد می‌توان به بخش ویرایش اطلاعات رفت و هرآنچه که نیاز است را مجددا تغییر داد. پس از دریافت این کد باید به بخش به‌روزرسانی اطلاعات در سامانه سجام بروید و از این طریق، دیگر اطلاعات خواسته شده را تکمیل کنید.
استعلام اطلاعات شخصی شما و بررسی آن‌ها ممکن است 1 تا 7 روز زمان ببرد. پس از به‌روزرسانی اطلاعات نیز همین‌قدر زمان لازم است تا اطلاعات شما مجددا تایید شوند. این مدت‌زمان با توجه به میزان درخواست‌ها ممکن است کاهش یا افزایش پیدا کند.
احراز هوبت؛ آخرین مرحله در ثبت نام سجام
بعد از دریافت کد پیگیری به مهم‌ترین مرحله در ثبت نام سامانه سجام یعنی احراز هویت می‌رسیم. در این بخش به دو روش حضوری و غیرحضوری می‌توان اقدام به احراز هویت کرد. اگر قصد احراز هویت حضوری را دارید، می‌توانید از منوی اصلی سامانه سجام وارد بخش مراکز احراز هویت شوید و لیست نزدیک‌ترین مراکز را پیدا کنید. برای ثبت درخواست احراز هویت حضوری باید در این بخش شهر و استان محل زندگی خود را انتخاب کرده تا سپس نشانی تمام مراکز حضوری احراز هویت را مشاهده کنید. احراز هویت در این مراکز با داشتن کارت ملی هوشمند و کد پیگیری سامانه سجام به‌راحتی قابل انجام است.
حالت دیگر احراز هویت در سامانه سجام مربوط به بخش الکترونیکی است و کاملا آنلاین انجام می‌شود. برای انجام این کار لازم است وارد بخش احراز هویت الکترونیکی شوید و گزینه جستجو را انتخاب کنید. در این مرحله لیست اطلاعات تماس مراکز احراز هویت آنلاین برای شما ارسال شده و با کلیک بر روی آن‌ها می‌توانید فرایند احراز هویت آنلاین را آغاز کنید. در طول این فرایند اطلاعات شماره تماس، کد ملی و کد پیگیری از شما درخواست می‌شود.
کارت ملی خود را نیز باید به شکل یک فایل اسکن شده در این سامانه‌های هوشمند قرار دهید. همچنین از شما خواسته می‌شود که با دوربین گوشی از خود فیلم بگیرید و یک متن تصادفی را با صدای واضح بخوانید. سخت‌گیری‌های موجود در این مراحل کاملا منطقی و به نفع معامله‌گران است.
کار شما در سامانه سجام به پایان رسیده است
اگر تمامی مراحل ذکر شده را بادقت لازم انجام دهید، کد بورسی شما سریعا صادر خواهد شد. در واقع با داشتن این کد، حدود 90 درصد مراحل ثبت نام در بورس را پشت سر گذاشته‌اید. البته در استفاده از این کد نیز باید احتیاط را در نظر بگیرد و این کد را در سامانه‌های گمنام و نامعتبر ثبت نکنید. پس از دریافت این کد لازم است که به آخرین مرحله ثبت نام در بازار بورس برویم. همان‌طور که در ابتدا گفته شد، این مرحله انتخاب یک کارگزاری و ثبت نام در آن است.
اما سوالی که احتمالا برایتان پیش آمده این است که با وجود ثبت نام در سامانه سجا چه نیازی به ثبت نام در کارگزاری‌ها است؟ در واقع سجام یک سامانه مخصوص احراز هویت، مدیریت و پایش اطلاعات کاربران است که به کارگزاری‌ها این اطمینان را می‌دهد که سرمایه‌گذار با اطلاعاتی که ارائه می‌دهد مطابقت دارد. بنابراین سامانه سجام نمی‌تواند یک بستر برای شروع معاملات و خریدوفروش سهم‌ها باشد. در ادامه مراحل ثبت نام در کارگزاری‌های بورس را باهم بررسی می‌کنیم.
یک کارگزاری مناسب پیدا کنید
پس از دریافت کد بورسی لازم است که برای شروع فعالیت رسمی خود در یک کارگزاری مناسب حساب خود را افتتاح کنید. این کارگزاری‌ها بسته به امکانات خود شرایط مختلفی را برای معامله‌گران ایجاد می‌کنند. برای مثال در برخی کارگزاری‌ها تنها معامله به‌صورت حضوری صورت می‌گیرد و در برخی دیگر امکان معامله آنلاین نیز وجود دارد. برای این که بتوانید یک کارگزاری مناسب با توجه به نیازهای خود پیدا کنید باید موارد مختلفی را در نظر داشته باشید که آن‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم.
نوع معامله و اتصال به بازار بورس
همان‌طور که گفته شد تمام کارگزاری‌ها با یک روش معامله‌گران را به بازار بورس متصل نمی‌کنند. در واقع این کارگزاری‌ها با دو روش حضوری و غیرحضوری معاملات کاربران خود را تکمیل می‌کنند. اگر قصد فعالیت آنلاین در بازار بورس را دارد، لازم است که سامانه‌های معاملاتی آنلاین کارگزاری مورد نظر و رابط کاربری آن را بادقت بررسی کنید.
بازارهایی که کارگزاری در آن‌ها فعالیت دارد
یکی از نکاتی که در حین انتخاب کارگزاری‌ها به آن توجه کنید، بازارهایی هستند که کارگزاری مورد نظر در آن‌ها فعالیت دارد. همان‌طور که می‌دانید بازارهای مختلفی با نام‌های فرابورس، بازار بورس اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی وجود دارند که ممکن است کارگزاری مورد نظر شما تنها در برخی از آن‌ها فعالیت داشته باشد. پس ضروری است که مطمئن شوید کارگزاری انتخابی در بازار مورد نظر فعالیت داشته باشد.
رتبه‌بندی کارگزاری بسیار مهم است
سازمان بورس با توجه به عملکرد کارگزاری‌ها، یک نمره سالانه به هرکدام از آن‌ها اختصاص می‌دهد. هر کارگزاری که نمرات بالاتری را کسب کند، در رتبه‌بندی بهترین قرار می‌گیرد. بنابراین لازم است که برای ثبت نام در کارگزاری‌ها، رتبه‌بندی کارگزاری توسط سازمان بورس را بررسی کنید و اولویت را به کارگزاری‌هایی اختصاص دهید که در صدر این لیست قرار دارند.
مقدار کارمزد دریافتی از معامله‌گران
احتمالا می‌دانید که کارگزاری‌ها خدمات خود را تقریبا به شکل رایگان ارائه می‌کنند، اما در پس از هر معامله مبلغی را به‌عنوان کارمزد از شما کسر می‌کنند. این کارمزد معمولا بین 0.3 درصد الی 0.4 درصد در تمامی معاملات است. بنابراین لازم است که از خدمات کارگزاری‌هایی استفاده کنید که نرخ کارمزد آن‌ها به این اعداد نزدیک و حتی کمتر باشد.
شرایط سرویس‌دهی کارگزاری
هدف اصلی شما از ثبت نام در کارگزاری‌ها ورود به بازار بورس است. اما با این حال می‌توان با انتخاب یک کارگزاری باکیفیت از برخی امکانات و نکات ویژه نیز در کنار خدمات اصلی کارگزاری بهره‌مند شد. مشتری‌مداری و پاسخگویی مناسب، باشگاه مشتریان، تخفیف‌ها، جوایز و آموزش در حوزه‌های مختلف معامله‌گری می‌توانند برخی از این امکانات ویژه باشند.
آموزش ثبت نام در کارگزاری
بعد از این که از انتخاب کارگزاری مورد نظر خود اطمینان حاصل کردید، لازم است که به سایت آن بروید و با وارد کردن اطلاعات خود یک حساب کاربری ایجاد کنید. در سال‌های گذشته احراز هویت در کارگزاری‌ها فقط به شیوه حضوری انجام می‌شد، اما هم‌اکنون افراد می‌توانند در این کارگزاری‌ها به‌صورت آنلاین و غیرحضوری نیز حساب افتتاح کنند. البته در حال حاضر نیز روش ثبت نام حضوری برای افرادی که از دانش کافی برخوردار نیستند نیز استفاده می‌شود.
افراد حقیقی برای ثبت نام در کارگزاری‌ها فرایند ساده‌ای را در پیش دارند. با استفاده از مدارک هویتی و کد بورسی می‌توان به شعبه حضوری کارگزاری مراجعه کرد و یا به‌صورت آنلاین این ثبت نام را تکمیل کرد. پس از انجام مراحل ثبت نام چند روز طول می‌کشد که رمز عبور و نام حساب کاربری برای شما ارسال شود.
اما فرایند ثبت نام در کارگزاری‌های بورس برای اشخاص حقوقی کمی دشوارتر از اشخاص حقیقی است. اشخاص حقیقی علاوه بر مدارک هویتی شخصی به موارد دیگری نیز احتیاج دارند. اشخاص حقوقی برای ثبت نام در کارگزاری‌ها باید مدارک زیر را آماده کنند:
- تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی کارگزاری
- تصویر اساسنامه شرکت
- تصویر روزنامه رسمی
- تصویر کلیه تغییرات انجام شده در شرکت
- تصویر روزنامه رسمی آگهی تاسیس
- تکمیل فرم تعهدنامه
- کپی کارت ملی و شناسنامه اعضای هیات مدیره
چه افرادی می‌توانند در بورس ثبت نام کنند؟
یکی از سوالات اساسی در رابطه با مراحل ثبت نام در بورس این است که چه افرادی از امکان ثبت نام در این بازار برخوردار هستند؟ بازار بورس از آن دست بازارهایی است که محدودیت‌های زیادی را برای افراد حقیقی در نظر نگرفته است. شهروندان ایرانی با هر مدرک تحصیلی و میزان سواد، بدون در نظر گرفتن شهر محل زندگی و میزان سرمایه می‌توانند در این بازار شروع به فعالیت کنند. افراد زیر 18 سال نیز می‌توانند در این بازار ثبت نام کنند.
همچنین این امکان فراهم شده که افراد خارجی و اتباع نیز بتوانند به این بازار بپیوندند. بورس ایران برخلاف بورس بسیاری از کشورها مانند چین، امکان معامله برای افراد خارجی را بدون هیچ محدودیتی فراهم کرده است. افراد خارجی که به‌صورت قانونی در ایران زندگی می‌کنند می‌توانند با در اختیار داشتن پاسپورت و اطلاعات هویتی ثبت شده در ایران، اقدام به ثبت نام در سامانه سجام کنند و از این طریق وارد بازار بورس ایران شوند و به معامله سهم‌های مختلف بپردازند.
پس از تکمیل مراحل ثبت نام در بورس چه کنیم؟
پس از تکمیل مراحل ثبت نام در بورس لازم است که چند نکته اساسی را در نظر داشته باشید تا بتوانید از این بازار معاملاتی تا جایی که می‌توانید، سود کسب کنید. این بازار معاملاتی تا حدودی پیچیده است و نمی‌توان بدون دانش و تجربه در آن دست به کارهای بزرگ زد. با توجه به این شرایط لازم است که سرمایه‌گذاران بعد از ثبت نام در بورس، اطلاعات لازم در زمینه معاملات بورس را کسب کنند.
در سال‌های گذشته تنها بخش کوچکی از جامعه به اطلاعات آموزشی درباره بورس دسترسی داشتند و حتی عده‌ای اصلا این بازار را نمی‌شناختند. اما هم‌اکنون با چند کلیک ساده در سطح اینترنت می‌توان محتواهای آموزشی زیادی در رابطه با بورس و نحوه معامله کردن در آن پیدا کرد.
از سوی دیگر لازم است که علاوه بر اطلاعات کتبی و دانش درباره مواردی مانند نمادها و شاخص‌ها، بتوانید بازار را در لحظه تحلیل کنید. در واقع افرادی که می‌خواهند در بورس سرمایه‌گذاری کنند، باید تا حد ممکن قادر به تحلیل بنیادی این بازار باشند. با مطالعه هرروزه جداول و نمودارها، بررسی اخبار، رویدادهای جاری و تغییرات بورس در گذشته می‌توان، این بازار را تا تحلیل کرد.
نکته دیگری که درباره سرمایه‌گذاری در بورس بسیار مهم است، رعایت شرط احتیاط است. در واقع افراد باید بخشی از سرمایه خود را وارد این بازار کنند که به آن نیاز ندارند. چرا که ممکن است در نوسانات ارزش سهم‌های خریداری شده کاهش پیدا کنند و سرمایه‌گذار عملا برشکسته شود.
افرادی که می‌خواهند به سراغ مبالغ بزرگ در بازار بورس بروند نیز باید از تجربه حداقلی در معامله‌گری برخوردار باشند. افراد مبتدی نیز می‌توانند سرمایه‌گذاری در این بازار را با مبالغ اندک شروع کرده و پس از موفقیت در سطوح ابتدایی، به سراغ مبالغ بیشتر و قدم‌های بزرگ‌تر بروند.
شروع آسان فعالیت معاملاتی در بازار بورس ایران
در این مطلب سعی کردیم مراحل ثبت نام بورس را قدم‌به‌قدم، با توضیحات کامل به شما ارائه دهیم. همچنین در این مطلب با قوانین، شرایط و مدارک مورد نیاز ثبت نام در این بازار معاملاتی نیز آشنا شدید. ثبت نام در بورس با در نظر گرفتن این نکات و انجام دقیق آن‌ها بسیار آسان است. در بازار بورس داخلی می‌توان همواره سهام شرکت‌های بزرگ داخلی را خریداری کرد و با یک تصمیم‌گیری و پیش‌بینی صحیح به درآمدهای نسبتا خوبی رسید. بورس تهران نسبت به بورس‌های خارجی دارای ظرفیت‌های کمتری است، اما می‌تواند یک بستر مناسب برای سرمایه‌گذاری افرادی باشد که علاقه‌ای به معامله در بازارهای خارجی ندارند. اگر به دنبال یک بستر سرمایه‌گذاری داخلی هستید، بازار بورس گزینه‌ای مناسب برای شما به شمار می‌آید.