عرضه اولیه سهام؛ از جذاب‌ترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاری
یکی از بهترین روش‌ها برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی خرید در عرضه اولیه سهام شرکت‌های مختلف است. معمولا عرضه اولیه از سوی سهامدارانی که به‌تازگی وارد این بازارها شده‌اند مورد استقبال قرار می‌گیرد. یکی از دلایل جذابیت رویدادهای عرضه اولیه، سودآوری بالا است.
فهرست مطالب
تعریف عرضه اولیه سهام
اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که عرضه اولیه را با پذیره‌نویسی اشتباه نگیرید. به نخستین عرضه سهام یک شرکت یا ارزدیجیتال در بازار بورس، فرابورس یا بازار ارزهای دیجیتال عرضه اولیه سهام یا IPO گفته می‌شود. با انجام عرضه اولیه، شرکت مورد نظر از حالت سهامی خاص خارج می‌شود و در واقع به یک شرکت سهامی عام تبدیل می‌شود. در نتیجه تمام سرمایه‌گذاران می‌توانند سهام آن را معامله کنند. در اصطلاح گفته می‌شود که سهام شرکت در بازار ثانویه معامله می‌شود.
هر شرکت برای عرضه اولیه سهام در بازارهای مالی باید مجوزهای معینی را کسب کند. شرکت مورد نظر باید باید از مراحل طولانی عبور کند تا سرانجام بتواند با ارائه صورت‌های مالی و گزارش‌های مختلف وارد بازار بورس یا بازار ارزهای دیجیتال شود.
علت ورود شرکت‌ها به بازار بورس
شاید از خودتان بپرسید که چرا یک شرکت باید تمایل داشته باشد که وارد بازار بورس یا فرابورس شود؟ با وجود این که شرکت برای رسیدن به مرحله عرضه اولیه سهام باید از مسیر سخت و طولانی عبور کنند، اما برای تامین منابع مالی و جذب سرمایه علاقه‌مند به وارد شدن به این بازارها هستند. در ادامه به معرفی برخی دیگر از مزایای ورود شرکت‌ها به بازار بورس می‌پردازیم:
- وجود امکانات بهتر برای اعتبارسنجی شرکت و سهولت در اعتباردهی بانک‌ها و منابع مالی
- معافیت از مالیات با ورود به بازارهای مالی مثل بازار بورس
- ارائه صورت‌های مالی و گزارشات مختلف به‌صورت سالانه و فصلی اطلاعات دقیقی را در اختیار سهامداران شرکت مورد نظر قرار می‌دهد. در نتیجه می‌توان از ارزش حقیقی سهام باخبر شد
دلیل اصلی محبوبیت عرضه اولیه سهام شرکت‌ها
می‌توان گفت که دلیل اصلی استقبال سرمایه‌گذاران (به‌خصوص سرمایه‌گذاران تازه وارد) از عرضه اولیه سهام این است که سهام شرکت‌ها در زمان عرضه پایین‌تر از ارزش واقعی است. به همین دلیل تقاضا برای خرید عرضه اولیه بسیار بالا است که این امر باعث می‌شود سهامداران بتوانند در یک بازه زمانی بسیار کوتاه سود نسبتا زیادی را کسب کنند.
روش‌های فروش سهام در عرضه اولیه
با وجود این که راه‌های مختلفی برای خرید و یا عرضه اولیه سهام شرکت‌های مختلف وجود دارد، اما معمولا برای انجام این کار از سه روش قیمت ثابت، حراج و بوک بیلدینگ استفاده می‌شود. البته به تازگی از روش‌های دو مرحله‌ای یا ترکیبی نیز برای عرضه سهام استفاده می‌شود. در ادامه مطلب به معرفی هر یک از این روش‌ها خواهیم پرداخت.
روش قیمت ثابت
یکی از قدیمی‌ترین راه‌ها برای خرید عرضه اولیه روش قیمت ثابت است. قیمت عرضه در این روش از پیش مشخص شده است و سرمایه‌گذاران می‌توانند در یک بازه زمانی معین به ثبت سفارش‌های خود بپردازند. در پایان این بازه زمانی اگر میزان تقاضا از عرضه بیشتر شده باشد، مجموع سهام اولیه عرضه‌شده به‌صورت مساوی در میان متقاضیان تقسیم خواهد شد. در نقطه مقابل اگر تعداد سفارش‌های ثبت‌شده از تعداد اوراق عرضه‌شده کمتر باشد، سهام شرکت در میان متقاضیان و به میزان ثبت شده در سفارش عرضه خواهد شد.
روش حراج
روش حراج به این صورت است که متقاضیان پس از اعلام قیمت مبنای هر سهم و تعداد سهام قابل خریداری می‌توانند به ثبت سفارش‌های خود بپردازند. در این روش در هنگام تخصیص سهام هر سرمایه‌گذاری که قیمت بالاتری را پیشنهاد داده باشد در اولویت قرار می‌گیرد.
روش ثبت سفارش یا بوک بیلدینگ
در روش ثبت سفارش هیچ بازه زمانی مشخص نمی‌شود و به‌جای زمان، این قیمت است که مورد توجه است. در این روش به این صورت عمل می‌شود که یک بازه قیمتی معین برای عرضه اولیه سهام درنظر گرفته می‌شود و اولویت با سرمایه‌گذارانی است که قیمت بالاتری را ثبت کرده باشند. همچنین تعداد سهامی که قرار است عرضه شود نیز از طریق مراکز اطلاع‌رسانی سازمان بورس اعلام خواهد شد.
شاید یکی از مشکلات روش بوک بیلدینگ این باشد که همه معامله‌گران معمولا سقف قیمت را وارد می‌کنند. در نتیجه شرکت مورد نظر ناچار است سهام خود را به‌طور مساوی در میان سرمایه‌گذاران تقسیم کند که باعث می‌شود تعداد سهام تخصیص‌یافته به هر نفر بسیار کم باشد.
انتخاب زمان مناسب برای عرضه اولیه سهام
معمولا تقاضا برای خرید عرضه‌های اولیه با گذر زمان کاهش می‌یابد و بسیاری از سهامداران به فکر فروش سهام خود می‌افتند. این امر می‌تواند دلایل مختلفی مانند رسیدن قیمت سهام به ارزش ذاتی، تسویه با کارگزاری و نیاز سهامدار به نقدینگی داشته باشد. به همین علت نمی‌توان زمان دقیقی را برای فروش این سهام انتخاب کرد. شما می‌توانید پس از خرید عرضه اولیه سهام هر شرکت بلافاصله آن را به فروش برسانید. اما معمولا سهامداران تا رسیدن سهم به بازدهی اولیه اقدام به فروش سهام نمی‌کنند.
برای انتخاب زمان مناسب باید به چند نکته توجه کنید:
- درنظر داشتن میزان بزرگ بودن شرکتی که سهام آن در بورس عرضه شده
- زیر نظر گرفتن سهامداران عمده و تحلیل رفتار آن‌ها پس از عرضه اولیه سهام
- انجام تحلیل بنیادی یا مطالعه تحلیل‌های منتشرشده در منابع معتبر
- بررسی شرایط فعلی شرکت مورد و روند کلی بورس
روش‌های عرضه اولیه در بازار رمزارزها
در دنیای رمزارزها از روش‌های گوناگونی برای جذب سرمایه استفاده می‌شود که عرضه اولیه سکه و عرضه اولیه صرافی از مشهورترین روش‌ها هستند. توجه کنید که جذب منابع مالی برای ارزهای دیجیتال مبتنی بر بلاک‌چینی رخ می‌دهد که فناوری نوآورانه‌ای داشته باشند. اگر پروژه مورد نظر توسط تیم توسعه دهنده با موفقیت به مرحله اجرا برسد، قیمت رمزارز در یک بازه زمانی کوتاه به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد و سرمایه‌گذاران به سود کلانی دست می‌یابند. در ادامه با برخی از انواع برگزاری رویداد عرضه اولیه در بازار ارز دیجیتال آشنا می‌شویم.
عرضه اولیه سکه یا ICO
توسعه‌دهندگان پروژه‌های مختلف ارز دیجیتال برای جذب کردن سرمایه مورد نیاز برای به سرانجام رساندن پروژه معمولا توکن‌های خود را برای پیش‌فروش می‌گذارند که به آن عرضه اولیه سکه یا ICO گفته می‌شود. برای خرید عرضه اولیه سکه از ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین و اتریوم یا پول بدون پشتوانه‌ای مانند دلار و یورو استفاده می‌شود.
از موفق‌ترین و مشهورترین پروژه‌های عرضه اولیه سکه می‌توان به پروژه اتریوم اشاره کرد. این پروژه موفق توانست 50 میلیون دلار سرمایه اولیه و 18 میلیون دلار سود کسب کند. شما برای خرید عرضه اولیه سکه باید به چند نکته توجه کنید:
- معاملات انجام‌شده در بازار رمزارزها به طور ناشناس انجام می‌شوند و هیچ راه برگشتی وجود ندارد. به همین دلیل باید مراقب باشید که در دام تبلیغات کلاهبرداران گرفتار نشوید
- حتی اگر پروژه رمزارز واقعی باشد، این امکان وجود دارد که پروژه در آینده با شکست مواجه شود. در صورت بروز چنین مشکلی سرمایه‌گذاران دچار ضررهای سنگینی خواهند شد
- برای خرید عرضه اولیه سکه نیازی به مراجعه به‌صورت حضوری ندارید و تمام فرایند به‌طور آنلاین انجام می‌شود
- این بازار نقدشوندگی بسیار بالایی دارد اما باید توجه کنید که رمزارزها یک بازار مالی نوظهور هستند و قوانین محکمی ندارند
عرضه اولیه صرافی یا IEO
در روش ICO برای تمام مراحل عرضه اولیه به عهده خود گروه توسعه‌دهنده است و باید بتوانند با بهره‌گیری از روش‌های بازاریابی نوین سرمایه‌گذاران را جذب کنند. حالا فرض کنید که واسطه‌ای وجود دارد که این کار را برای شما انجام می‌دهد که به آن عرضه اولیه صرافی یا IEO می‌گویند.
عرضه اولیه صرافی به معنای عرضه اولیه توکن‌های مورد نظر در بستر یک صرافی معتبر ارزهای دیجیتال است. در این روش یک صرافی به نمایندگی از یک پروژه استارتاپی مسئول جذب سرمایه متقاضیان در ازای فروش توکن‌های پروژه به آن‌ها می‌شود. توسعه‌دهندگان به خاطر فروش توکن‌ها روی پلتفرم صرافی باید کارمزد مربوط به قرارگرفتن توکن در لیست صرافی و درصدی از سرمایه حاصل‌شده از عرضه اولیه را به صرافی بپردازند. در عوض صرافی متعهد می‌شود که پس اتمام IEO توکن‌های به فروش رسیده را لیست کند.
یکی از مهم‌ترین مزایای IEO بحث مورد اطمینان بودن صرافی‌ها است. در عرضه اولیه سکه هر فردی می‌تواند با ساخت یک سایت به فروش توکن بپردازد. حتی اگر پروژه این فرد واقعی باشد، باز هم نمی‌توان از موفقیت آن اطمینان حاصل کرد. اما صرافی‌های بزرگ ارزهای دیجیتال هرگز بدون دلیل اعتبار خود را به خطر نمی‌اندازند. آن‌ها برای پذیرفتن یک پروژه‌ها تحقیقات فراوانی انجام می‌دهند و هر یک از آن‌ها را از منظر فاندامنتال بررسی می‌کنند.
محبوبیت عرضه اولیه سهام در بین سرمایه‌گذاران
قطعا یکی از پرکاربردترین عبارت‌هایی که در بازارهای بورس از آن استفاده می‌شود عرضه اولیه سهام است. عرضه اولیه برای بسیاری از سرمایه‌گذاران تازه‌وارد از جذابیت بالایی برخوردار است. زیرا سرمایه‌گذاران، سهام شرکت مورد نظر را با قیمتی زیر ارزش واقعی آن خریداری می‌کنند و به علت وجود تقاضای فراوان می‌توانند از فروش آن سود مناسبی کسب کنند.
عرضه اولیه تنها به بازار بورس محدود نمی‌شود و از سال 2013 این رویداد وارد بازار ارزهای دیجیتال نیز شده است. ICO و IEO دو مورد از روش‌های مشهور برای عرضه اولیه هستند. پروژه اتریوم موفق‌ترین رویداد IEO )عرضه اولیه سکه( به شمار می‌رود.