مدیریت اصولی ریسک در بازار سهام
در بازار سهام به طور کلی رابطه مستقیمی میان ریسک و بازده وجود دارد. در واقع به هر میزان که ریسک بیشتر باشد، بازده نیز افزایش پیدا خواهد کرد. اما آن چیزی که اهمیت دارد این است که چطور می‌توانیم این ریسک را مدیریت کنیم. معمولا در اصطلاحات مالی منظور از مدیریت ریسک در بازار سهام، پروسه شناسایی و ارزیابی ریسک و سپس طراحی استراتژی‌هایی برای مدیریت و به حداقل رساندن آن در حالی که بازده را به حداکثر می‌رساند است.
از طرفی ریسک و نوسانات قیمتی همواره در بازارهای مالی وجود دارند و تریدرهایی در این حوزه موفق هستند که بتوانند فرآیند مدیریت ریسک را به خوبی انجام دهند. در این مطلب قصد داریم که شما را با مفهوم مدیریت ریسک و استراتژی‌های متنوع آن آشنا کنیم.
فهرست مطالب
منظور از مدیریت ریسک در بازار سهام چیست؟
سرمایه‌گذاری در هر بازار مالی مانند بورس، مقداری از ریسک‌پذیری را می‌طلبد و برای اینکه یک سرمایه‌گذار این ریسک را بپذیرد، باید به شکل مناسبی ریسک قابل جبران باشد. به همین علت وجود ریسک برای سرمایه‌گذاری در بورس مهم است. زیرا بدون ریسک هیچگونه سودی حاصل نخواهد شد. سرمایه‌گذاران موفق از استراتژی‌های مدیریت ریسک بازار سهام به منظور به حداقل رساندن ریسک و به حداکثر رساندن سود استفاده میکنند.
به طور کلی در بازارهای مالی از جمله بورس ایران، به طور کلی دو نوع ریسک وجود دارد:
- ریسک بازار
- ریسک تورم
ریسک بازار چیست؟
ریسک بازار یکی از انواع ریسک در بازارهای مالی مختلف از جمله بورس است. ریسک بازار از احتمال افزایش یا کاهش قیمت‌ها در بازارهای مالی به دست می‌آید. در واقع نوسانات قیمتی موجود در بورس و فرابورس می‌تواند نمونه بارزی از ریسک بازار باشند.
ریسک تورم به چه دلیل مهم است؟
ریسک دیگر یعنی تورم، در واقع به معنای کاهش قدرت خرید ناشی از افزایش قیمت کالاها و خدمات در طول زمانی مشخص است. به صورت کلی ریسک تورم در سرمایه‌گذاری های طولانی مدت مورد توجه قرار می‌گیرد. چرا که در کوتاه مدت ریسک بازار از اهمیت بیشتری برخوردار است. همچنین این ریسک بازار است که می‌تواند تا حدی کنترل شود اما توجه داشته باشید که ریسک تورم قابل کنترل نیست.
نگاهی به انواع ریسک در بازار سهام
اشخاص، مشاوران مالی و شرکت‌های حقوقی همگی می‌توانند استراتژی‌های مدیریت ریسک در بازار سهام را با هدف کمک به مدیریت ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری‌ها و همچنین فعالیت‌های تجاری خود توسعه دهند. از نظر آکادمیک چندین نظریه و استراتژی برای اندازه‌گیری، تحلیل و مدیریت ریسک‌ها وجود دارد.
برخی از این نظریات شامل موارد زیر هستند.
- انحراف استاندارد
- بتا (Beta)
- ارزش در معرض ریسک
- مدل قیمت‌گذاری دارایی سرمایه
توجه کنید اندازه‌گیری و کمی‌سازی ریسک، به سرمایه‌گذاران، معامله‌گران و همچنین مدیران کسب‌وکار اجازه می‌دهد تا به کمک استراتژی‌های مختلفی مانند تنوع‌سازی و موقعیت‌های مشتقه، از برخی ریسک‌ها جلوگیری کنند. هر اقدام به پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، ریسک‌ها و بازده‌های مختلفی را در بر می‌گیرد. براساس نظریات مالی، ریسک‌های سرمایه‌گذاری که بر ارزش دارایی‌ها تأثیر می‌گذارند عمدتا به دو دسته اصلی ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک دسته‌بندی می‌شوند.
معرفی چند استراتژی موفق برای مدیریت ریسک در بازار سهام
استراتژی های مخصوصی وجود دارند که شما می‌توانید برای کاهش و مدیریت ریسک در بازار سهام استفاده کنید. تعدادی از این استراتژی‌ها توسط مشهورترین سرمایه‌گذاران در جهان به متقاضیان ورود به بازارهای سرمایه معرفی شده‌اند. در ادامه به معرفی تعدادی از آن‌ها می پردازیم.
روند بازار را به دقت زیر نظر داشته باشید
این مساله یکی از روش‌های اثبات شده به منظور حداقل رساندن ریسک در بازار سهام است. مسئله این است که تشخیص روند در بازار دشوار است. چرا که روندها ممکن است خیلی سریع تغییر کنند. روند بازار عموما ممکن است یک ماه یا یک سال و یا حتی بیشتر نیز ادامه داشته باشد. همچنین روندهای کوتاه مدت نیز همواره در دل روندهای بلند مدت وجود دارند.
متنوع سازی پرتفوی با هدف مدیریت ریسک در بازار سهام
یکی دیگر از استراتژی های موثر در مدیریت ریسک در بازار سهام، متنوع سازی ریسک خود با سرمایه‌گذاری در یک پرتفوی یا سبد مناسب است. شما باید در پرتفوی، سرمایه‌گذاری خود را به چندین شرکت، بخش و کلاس دارایی متنوع کنید.
این احتمال وجود دارد که در حالی که ارزش یک سرمایه‌گذاری خاص کاهش پیدا می‌کند، ممکن است ارزش سرمایه‌گذاری دیگر افزایش یابد. در ضمن صندوق‌های سرمایه‌گذاری یک روش دیگر برای متنوع سازی تاثیرات است. به همین خاطر برای مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری خود می‌توانید از این استراتژی کمک بگیرید.
حد ضرر را رعایت کنید
حد ضرر فاکتور دیگری است که با توجه به آن حتی در صورت سقوط قیمت سهام بیشتر ضرر نمی‌کنید. در این استراتژی، سرمایه‌گذار این فرصت را دارد که در صورت سقوط قیمت سهام به زیر یک حد مشخص، سهام خود را برای جلوگیری از ضرر بیشتر بفروشد.
وارن بافت در یک توصیه جالب به تمام سرمایه‌گذاران می گوید: ضرر نکنید. اما بازار سهام همواره با ریسک ضرر آمیخته شده است ولی خوشبختانه استراتژی‌های موثری برای یک سرمایه‌گذار عاقل به منظور محافظت از پول خود و اطمینان از سود وجود دارد. استفاده دقیق و به موقع از این گزینه‌ها به شما کمک می‌کند تا مدیریت ریسک خوبی در بازار سهام داشته باشید.
به طور کلی مدیریت ریسک در همه بازارهای مالی وجود دارد. کارگزاران سهام عموما از ابزارهای مالی و معاملات آتی استفاده میکنند و مدیران مالی از استراتژی‌هایی مانند متنوع سازی سبد سهام، تخصیص دارایی و اندازه‌گیری موقعیت برای کاهش یا مدیریت موثر ریسک استفاده میکنند. در هر صورت روش‌هایی که در این بخش گفته شد، همگی با مدیریت صحیح قابل اجرا خواهد بود.
مدیریت موثر ریسک در بازار سهام
در این قسمت قصد داریم به چگونگی مدیریت ریسک در بازار سهام بپردازیم. نکته‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود کمک می‌کند که از ضررهای احتمالی تا حد ممکن جلوگیری شود و ریسک شکست و یا از دست رفتن پول به حداقل ممکن برسد.
کاهش نوسانات پورتفوی از اصول مدیریت ریسک در بازار سهام است
توصیه می‌کنیم همیشه مقداری از پورتفوی خود را در قالب نقد نگهداری کنید. این کار باعث می‌شود که همواره بخشی از پورتفوی شما به شکل نقد بماند و از نوسانات بازار در امان باشد. با این کار در مواقع ضرر یا زمانی که به وجه نقد نیاز دارید لازم نیست سهام بفروشید و می‌توانید در کف قیمت سهام را خریداری کنید.
سرمایه‌گذاری مداوم به چه معنا است؟
یکی دیگر از فاکتورهایی که به مدیریت ریسک در بورس کمک می‌کند سرمایه‌گذاری به طور مداوم است. چرا که همه سرمایه‌گذاران به دنبال این هستند که سهام را در کمترین قیمت خریداری کنند و در بیشترین قیمت بفروشند. اما این مساله به همین سادگی که بیان شد رخ نمی‌دهد. به منظور مدیریت ریسک با سرمایه‌گذاری مداوم پیشنهاد می‌کنیم پولی که در نظر داریم به یک سهام خاص اختصاص دهید را تقسیم‌بندی کنید و سپس در زمان‌های متفاوت خرید انجام دهید.
برای کسب سود در بازارهای مالی مختلف نیاز به صبر و تحمل بالایی دارید. برای مثال اگر قصد خرید 900 هزار تومان از سهامی را داریم این پول را به سه قسمت مساوی تقسیم کنید. بخش اول را وقتی هر وقت قیمت مناسب بود خریداری کنید. بخش دوم را چند مدت بعد در صورت ضرر در سهم خریداری کنید و قسمت سوم هم در کف‌ترین قیمت موجود خریداری کنید. این روش برای کم کردن میانگین خرید است که باعث کاهش ریسک و مدیریت ریسک در بورس می‌شود.
تعیین حد ضرر چطور به شما تریدرها کمک می‌کند؟
تعیین حد ضرر چگونه به مدیریت ریسک در بازار سهام کمک می‌کند؟ تعیین حد ضرر باعث می‌شود که از ضررهای احتمالی بیشتر جلوگیری شود. میزان حد ضرر نیز به خود شخص و بازاری که در آن فعالیت می‌کند بستگی دارد.
در واقع حد ضرر یعنی سرمایه‌گذار تا چه حد می‌تواند ضرر را تحمل کند که اگر قیمت سهم به آن میزان رسید سهم فروخته شود. حد ضرر ریسک از دست رفتن پول را به حداقل رسانده و می‌تواند شما را از رکود بازار نجات می‌دهد. در صورت ریزش شدید هم ممکن است بازار سهام وارد رکود چندین ساله شود و ضرر زیادی را به شما سرمایه‌گذاران تحمیل کند.
تعیین حد سود چه فایده‌ای برای سرمایه‌گذاران دارد؟
تعیین حد سود باعث می‌شود که سرمایه‌گذار بتواند سهم خود را در قیمتی که از قبل مشخص کرده بفروشد. به طور معمول قیمت فروش قیمت بالایی است که بعد از آن ممکن است سهام شما کمی متضرر شود. به همین خاطر بهتر است به حدی که مشخص کرده‌اید از قبل وفادار بمانید و سود خود را به هیچ عنوان قربانی نکنید. حد ضرر و حد سود از اصول مهمی هستند که به مدیریت ریسک در بازار سهام کمک زیادی میکنند.
سرعت نقد شدن سهام را دست کم نگیرید
به دلیل اینکه بورس یک بازار کم عمق به شمار می‌آید و آمار تعداد سهام‌داران آن در مقایسه با بازارهای جهانی بسیار کمتر است مشکلی به به نام صف فروش و خرید ایجاد می‌شود. به همین خاطر پیشنهاد می‌شود قبل از خرید سهام تعداد سرمایه‌داران سهم و همچنین میزان خرید و فروش روزانه را به دقت بررسی کنید. توجه داشته باشید با سهام بزرگ‌تر سرمایه‌گذاران کمتر دچار این مشکل می‌شوند.
تضمین سرمایه‌گذاری موفق با مدیریت ریسک در بازار سهام
برای اینکه بهترین سرمایه‌گذاری را در بازاری مانند بورس و سایر بازارهای مالی داشته باشید و به نتیجه مطلوب خودتان برسید تنها کافی است ریسک‌های خود را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنید. تجربه نشان داده است آن دسته از افرادی که مدیریت ریسک را در سرمایه‌گذاری های خود در نظر گرفته‌اند، عملکرد بهتری را از خود به نمایش گذاشته‌اند.